Sinop Kalesi, 'kalekondu'lardan kurtuluyor

Sinop Kalesi, 'kalekondu'lardan kurtuluyor

SİNOP'ta, Gaskalılar tarafından yapılan 2 bin 500 yıllık Sinop Kalesi'nde surlarda tehlike oluşturan taş kopmaları üzerine restorasyon çalışması başlatıldı. Çalışmalar kapsamında tarihi kalenin çevresindeki, halk arasında 'kalekondu' olarak adlandırılan yapıların da yıkılması planlanıyor.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nün (UNESCO) Dünya Miras Geçici Listesi'nde yer alan tarihi Sinop Kalesi, yıllar önce yapılan 'kalekondular'a teslim oldu. Kale surlarını temel olarak kullananlar, 1982 yılında 12 metrelik kale koruma alanı içerisine ev ve binalar inşa etti. Surlarla iç içe, bitişik ya da hemen yanında bulunan evlerin tahliye edilip yıkılması için birçok çalışma yapıldı. Ancak, kamulaştırma maliyetlerinin çok yüksek olması nedeniyle bir aşama kaydedilemedi. Bu nedenle tarihi yapı, halk arasında 'kalekondu' olarak adlandırılan yapılardan kurtulamadı. 1982 yılından önce yapılan ruhsatlı, tapulu ve bir kısmı ise kaçak olan evler, zaman içerisinde vatandaşlar tarafından yenilendi. Kale surlarıyla iç içe olan evlere bazı vatandaşlar PVC pencere, Fransız balkon yaptırıp, çanak anten yerleştirdi. Tarihi kalenin yıpranması nedeniyle hareke geçen Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2 bin 500 yıllık Sinop Kalesi'nde tehlike oluşturan taş düşmelerini önlenmek için restorasyon kararı aldı. Çalışmalar kapsamında kale surlarını işgal eden evlerin de yıkılması planlanıyor.

'KALEKONDULARI KALDIRACAĞIZ'

Sinop Belediye Başkanı Barış Ayhan, 'Tarihi kale surlarının restore edilmesi demek sadece kaleden düşen taşların yerine konması demek değildir. Tabii ki bu iş için 10 milyon Euro gibi kaynak bulmuşuz. Bu kaynağı Sinop halkı yıllardır bekledi. Biz de Sinopluların özlem duyduğu bir proje hayata geçiyoruz. Bu proje kapsamda kale surlarındaki 'kalekonduları' orada tutmak söz konusu değil, tabii ki onlar da kalkacak. Onları kaldırdıktan sonra da kalenin kırılan ve dökülen kısımlarında restorasyon çalışmaları başlayacak. Proje kapsamında önce tarihi cezaevi binasının restorasyonu yapılacak. Daha sonra bütçenin artan kısmıyla tarihi kale surlarının onarımı yapılacak. Yani 2 yıllık bir proje olacak. Projenin ikinci yılında ise tarihi kale surları onarılmış olacak? dedi.

'KÖTÜ BİR GÖRÜNTÜ OLUŞTURUYOR'

Kalenin çevresindeki evlerin yıkılma kararının çok doğru olduğunu ifade eden Sinoplu vatandaşlar ise çalışmaların bir an önce başlamasını bekliyor. Bu evlerin kötü bir görüntü oluşturduğunu belirten İbrahim Gündoğdu (63), 'Restorasyon çalışmalarıyla birlikte bu yapıların yıkılmasını çok doğru buluyorum' diye konuştu.

Kale surlarının açığa çıkmasının çok güzel olacağını belirten Akın Öz (40), 'Restorasyon çalışmalarıyla birlikte tarihi kale çok daha iyi bir duruma gelecek. Bu onarım çalışması Sinop turizmi açısından da iyi olur' ifadelerini kullandı.

SİNOP KALESİ

Sinop kentinin bulunduğu yarımada üzerinde kurulu Sinop Kalesi, MÖ 7. yüzyılda kenti korumak amacıyla kuruldu. Roma, Bizans ve Anadolu Selçukluları döneminde birkaç kez onarıldı. Günümüzde hala özelliğini koruyan kalenin duvarları 2.050 metre uzunluğu, 25 metre yüksekliği, 3 metre genişliğindedir. İki ana giriş kapısı vardır. Kale duvarı şehri çevrelemektedir. Selçuklular limanı kontrol amacıyla kaleye bir iç kale eklemişler, burç ve kulelerle daha da güçlendirmişlerdir. Evliya Çelebi seyahatnamesinde kaleye giriş kapıları olarak Kumkapı, Tersanekapı, Yenicekapı, Tabakhane Kapısı, Lonca Kapısı ve Deniz Kapısı isimlerinden bahseder. Günümüzde bu kapılardan sadece Kumkapı ve Lonca Kapısı ayakta kalmıştır. Moloz taş, kesme taş ve tuğla taşlarla harç güçlendirilmiş ve sur duvarları ile iç kale yapılmıştır.