Gulag Turizmi

Sovyetler döneminde siyasi hükümlülerin zorla çalıştırıldığı, milyonlarca insanın can verdiği "gulag" adı verilen toplama kampları şimdi turizme açılıyor. Rus Kilisesi, ünlü yazar Soljenitsin’in "Gulagların anası" diye tanımladığı Bolşoy Solovetski’ye turist çekmek için doğa harikası adadaki tarihi manastırı restore etti.

TAM 70 yıl önce Sovyetler Birliği’nde totaliter Stalin rejiminin, "burjuva kalıntıları ve yeni şahsi zenginlik meraklılarına karşı savaş" sloganıyla başlattığı "kızıl faşizm", doruk noktasına "gulag" adı verilen çalışma kamplarında ulaşmıştı. Rus yazar Aleksandr Soljenitsin’in "Gulag Takımadaları" tamlamasıyla bu kampları ülkenin dört bir yanına uzanan bir ağa benzetmesi üzerine tüm dünya haberdar oldu. Bir dönem her on Rus’tan birinin siyasi mahkum olarak zorla çalıştırıldığı ve milyonlarcasının can verdiği gulaglar, modern Rusya’nın tarihiyle yüzleştiği bir dönemde turizme açılıyor.

Gulag uygulamasının başladığı yer olarak kabul edilen, kutup dairesi üzerindeki Beyaz Deniz’de bulunan Bolşoy Solovetski Adası, tarihiyle yüzleşirken turist çekmenin peşinde. Ekim Devrimi sonrasında Sovyet siyasi mahkumlar için ilk kampın inşa edildiği yer olan adadaki manastır, Rus Ortodoks Kilisesi tarafından restore edildi. 40 Ortodoks keşişin yerleştiği manastırın bir bölümü de gulag kurbanları anısına müze yapıldı.

RUSLARIN HABERİ YOK

Ancak adaya gelen turistler, gulag müzesine pek ilgi göstermiyor. Hacılar manastırı ve kiliseyi ibadet amaçlı kullanırken, diğer Rus turistler de bölgenin doğal güzelliklerinden yararlanmak istiyorlar. Kutup bölgesi sınırında olması sayesinde güneşli yaz geceleri ve iyi korunmuş vahşi yaşam alanlarıyla ada, tam bir doğa harikası.

Gulag müzesinin yöneticisi Mihail Lopatkin, adayı gulaglarla özdeşleştirenlerin genelde yabancılar olduğunu, buraya gelen Rus turistlerin ise genelde bu tarihi gerçeğin farkında dahi olmadıklarını söylüyor. Müze çalışanı Olga Bıçkaryova ziyaretçilere kamp yerinde ölmüş binlerce kişinin hayat hikayelerini fotoğraflar göstererek anlatıyor. Ancak turistik bir cazibe merkezi haline getirilmeye çalışılan adaya şimdilik çok fazla yabancı gelmediği için, bu acı hikayeleri dinleyen fazla kişi de olmuyor.