Deloitte 'Basel Iı Sürecinde Kobi'ler İçin Yol Haritası' Raporunu Yayınladı

Deloitte Türkiye, bankaların risk yönetimini daha ileri düzeyde yapmalarını sağlayacak ve sermaye yeterliliği düzenlemelerini değiştirecek olan Basel II kriterlerinin reel sektöre, özellikle de KOBİ'lere etkilerini inceledi.

Deloitte Türkiye için Yıldız Teknik Üniversitesi'nden Prof. Dr. Güler Aras'ın kaleme aldığı "Basel II Sürecinde KOBİ'ler için Yol Haritası" başlıklı çalışma KOBİ'ler için kapsamlı bir rehber oluşturuyor. Çalışmada, bugüne kadar ülkemizde belirli standartlara göre faaliyet göstermek konusunda herhangi bir kurala tabi olmayan KOBİ'lerin yeni koşullara uyum sağlamakta güçlük çekecekleri ve bu kuruluşlar için banka kredilerinin daha pahalı geleceği vurgulandı. Bunun önüne geçmek için Basel II sürecine hızla

hazırlanmak gerektiği kaydedildi. Yeni kriterlerin KOBİ'leri hangi alanlarda zorlayacağının ayrıntılı bir şekilde anlatıldığı çalışmada, doğru adımları atan KOBİ'lerin daha kurumsal ve şeffaf bir yapıya kavuşacakları, rekabet güçlerini artıracakları vurgulandı.

"Basel II Sürecinde KOBİ'ler için Yol Haritası" çalışmasını değerlendiren Deloitte Türkiye Denetim Ortağı ve Finansal Hizmetler Sektör Lideri Sibel Türker, "Basel II ile Türk finans sektöründe başlayacak köklü değişimler, reel ekonomiyi ve KOBİ'leri derinden etkileyecek bir dönüşüm sürecini başlatacak" dedi.

Türker, "Kayıt dışı ekonomi, kötü risk yönetimi ve finansal açıdan şeffaf olamamak gibi sorunlar yaşayan KOBİ'lerin bu geçiş döneminde yeterli bilgi aldıklarını ve hazırlık yapabildiklerini söylemek mümkün değildir. Biz de Deloitte Türkiye olarak, KOBİ yöneticilerinin Basel II'ye daha fazla hakim olmaları ve bir rehber olarak yararlanmaları için bu çalışmayı onlarla paylaşmayı planladık. Bu süreçte, finans ve yönetim yapılarını iyileştirerek Basel II kriterlerine uyum sağlamayı hedefleyen KOBİ'lere

küresel düzeyde kanıtlanmış uzmanlığımızı ve bilgi birikimimizi sunmaktan mutluluk duyacağız" diye konuştu.

"Basel II Sürecinde KOBİ'ler için Yol Haritası" çalışmasında KOBİ'lerle ilgili bazı rakamlara yer veriliyor. Buna göre, Türkiye'deki firmaların yüzde 98.8'ini oluşturan KOBİ'lerin toplam istihdamda payları yüzde 45.6, yatırımlardaki payı yüzde 6.5, üretimdeki payı yüzde 37.7, ihracattaki payı ise sadece yüzde 8 düzeyinde bulunuyor. Bu veriler KOBİ ölçeğindeki firmaların ekonomiye gerekli katkıyı sağlayamadıklarını ve verimliliklerinin düşük olduğunu gösteriyor.

KOBİ'lerin halen banka kredilerinden aldıkları payın ise yüzde 5-10 arasında olduğu tahmin ediliyor. Oysa gelişmiş ülkelerde bu pay yüzde 50'lere kadar çıkıyor. Ayrıca günümüzde rekabetin belirleyici unsurları olan teknoloji kullanımı, Ar-Ge çalışmaları, bilgiye erişim ve kullanım konusunda da KOBİ'ler zayıf kalıyor.

2008'DE KOBİ'LER İÇİN NELER DEĞİŞİYOR?

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından bankaların sermaye yeterliliğinin ölçümünde esas alınacak kredi riskinin derecelendirmeye dayalı olarak hesaplanmasına ilişkin uygulamanın 2009 yılı başına ertelenmesi sonucu süreç bir yıl daha uzattı. Bu süreçte bankalar tarafından kullanılan kriterler, KOBİ'lerin daha kurumsal olmalarını ve finansman yapılarının daha sağlam olmasını gerektiriyor.

Basel II kriterleri kredi riskinin belirlenmesinde niteliksel göstergelerin de değerlemeye alınmasını gerektiriyor. Bu göstergeler KOBİ'lerin yönetim kalitesi, geçmiş performans, kurumsal yönetim uygulamaları olarak sıralanıyor. Ayrıca finansal raporlama, şeffaf kayıt düzeni ve tüm finansal faaliyetlerin kayıt altına alınması da Basel II'nin temel kriterleri arasında yer alıyor.

Basel II'nin en önemli katkılarından biri de KOBİ'ler için net bir tanım getirmesi olacak. KOBİ toplam cirosu 50 milyon euroyu aşmayan ve çalışan sayısı 250'yi geçmeyen kuruluşlar olarak tanımlanıyor. Bunun yanı sıra 50 milyonun altında cirosu bulunan ve bir bankadaki toplam riski 1 milyon euronun üstünde olanlar Perakende KOBİ, cirosu 50 milyon euronun altında ancak bir bankadaki toplam riski 1 milyon euronun üzerinde olanlar ise Kurumsal KOBİ diye adlandırılıyor.

Çalışmada, ayrıca KOBİ'lerin bütün bu kriterleri sadece kredilendirme araçları olarak görmemeleri, bunların firmanın genel finansman koşullarının iyileştirilmesi, performansının ve başarısının sürdürülebilir olması olarak değerlendirilmesi gerektiğine de işaret ediliyor. Basel II kriterlerine uyum açısından KOBİ'lerin "kritik başarı faktörleri" şöyle sıralıyor:

"Kredilerin risk temelli fiyatlandırılmasını anlamaları ve kendi risklerini etkin bir şekilde yönetmeleri, olumlu bir derecelendirmeye sahip olmak için nelerin gerekli olduğunu iyi anlamaları, kurumsal yönetimin kalitesinin yükseltilmesi, niteliksel göstergelerin iyileştirilmesi, daha güçlü öz kaynak yapısı, şeffaf ve doğru raporlama, teminat yapısının iyileştirilmesi."

(CHT-ÖZ-E)