'Beyaz Altın' Olarak Nitelenen Pamuk, Üreticisinin Yüzünü Güldürdü

HALİL FİDAN - Dünyanın sayılı büyük barajlarından Atatürk Barajı'nın sağladığı sulama imkanları sayesinde tarımda büyük ivme yakalayan ve pamuk üretim merkezi olan Şanlıurfa'da, geçen yılki pamuk fiyatları ve destekleme oranlarının arttırılması, söz konusu ürününün ekiminde artış sağlarken, buğday ve mısırda ise ekim alanı azaldı.

Ekilebilen tarım alanı bakımından, Konya ve Ankara'dan sonra üçüncü sırada yer alan Şanlıurfa, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında sulu tarımın yaygınlaşmasının ardından Türkiye'deki pamuğun yüzde 44'ü, mercimeğin yüzde 36'sı, buğdayın yüzde 10'u, arpanın ise yüzde 11'ini üretmeye başladı.

Ekim alanları her geçen yıl artan ve üreticisine kazandırdıklarından dolayı Harran'da "beyaz altın" olarak adlandırılan pamuk, lifiyle tekstil, çiğidiyle yağ sanayisine, küspesiyle de hayvancılık sektörüne büyük ölçüde ham madde sağlıyor.

"Beyaz altın" özellikle geçen yılki rekolte, fiyat ve destekleme oranlarıyla üreticisinin yüzünü güldürünce, bu yıl da bölge çiftçisi tarafından en çok tercih edilen ürün oldu. Pamuk ekim alanlarının artmasıyla buğday ve mısır gibi ürünlerin ekim alanlarının azaldığı görüldü.

Harran Üniversitesi (HRÜ) Ziraat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Çullu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de tekstilin, ülkeye döviz kazandıran bir sektör olduğunu, bu sektörün ham maddesi olan pamuğun ise önemli bir kısmının ithal edildiğini belirtti.

GAP alanında sulanan alanların artışıyla, ülke pamuk üretiminin yaklaşık 3'te 2'sinin Şanlıurfa'dan elde edilmeye başlandığını hatırlatan Çullu, sulamaya açılacak arazilerle birlikte bu oranın daha da yükseleceğini ifade etti.

Mehmet Ali Çullu, geçen yıl pamukta yaşanan olumlu gelişmelerden dolayı çiftçilerin bu yıl daha çok bu ürüne yöneldiğini vurgulayarak, bu durumun ovalardaki ürün desenine yansıdığına dikkati çekti.

Harran Ovasındaki tarlaların yaklaşık yüzde 85'inde pamuk ekildiğine işaret eden Çullu, şunları kaydetti:

"Pamukta 2016 yılında kilogram başına 75 kuruş desteklemenin verilmesi ve satış fiyatının 2 TL'nin üzerinde olması üreticilerinin yüzünü güldürdü. Bunun için çiftçiler, 2017 yılı pamuk üretimi için geniş alanlarda hazırlıklar yaptı. Normal koşullarda Harran Ovasında pamuğun ekilmediği tarlalarda buğday ekilmekte ve hemen arkasından ikinci ürün mısır devreye girmektedir. Pamuk üretimini düşünen çiftçiler 2016-2017 üretim sezonunda az orandaki alanda buğday üretimi yapmış ve arazilerinin önemli bir bölümünü pamuk üretimi için boş bırakmıştır. Yani 2016 yılında pamuk, mısır ve buğday ekilen araziler, pamuk üretimi için yaklaşık 5 ay boş bırakılmıştır. Çiftçiler pamuk ekimi için nisan ayı başından itibaren arazilerinde yoğun bir hazırlık yaparlar. En son nisan ayında yağan yağmurlar toprakların tava gelmesini sağlamış ve çiftçiler için önemli bir avantaj olmuştur. Bu değişim sonucunda Harran Ovası pamuk ekim alanlarında önceki yıllara göre önemli artış beklenirken, buğday ve mısır üretiminde ise aynı oranda azalma beklenmektedir."

Prof. Dr. Çullu, kısa bir süre önce sulamaya açılan Suruç Ovası'nda, ürün deseni olarak buğday ve ikinci ürün olarak mısır tercih edildiğini anımsatarak geçen yılki destekleme miktarı ve pamuk fiyatları nedeniyle buradaki çiftçilerin de pamuğa yöneldiğini kaydetti.

Pamuk ekim alanlarının artmasından dolayı Şanlıurfa'nın eylül ayında beyaza bürünmesini beklediklerini söyleyen Çullu, şöyle devam etti:

"Geçen yıl Şanlıurfa'da 206 bin hektar pamuk üretilmiş, bu yıl ise bu alanın 240 bin hektarı bulacağını tahmin ediyoruz. Sadece Harran Ovasında yapılan gözlemlere göre ovanın yaklaşık yüzde 85'inin pamuk ekili olduğunu görüyoruz. Türkiye'de mısır üretiminde ilk sıralara yerleşen Şanlıurfa'nın bu yılki mısır üretiminde kısmen azalma beklenmektedir. Bu durum özellikle destekleme ve pazarlama fiyatının ürün desenini çok kısa sürede değiştirebileceğini göstermektedir. 2017 yılındaki pamuk destek ve satış fiyatları da bir yıl sonraki üretim alanlarını etkileyecektir."

Harran Ovasında yaklaşık 500 hektar alanda çiftçilik yapan Fethi Demir ise normalde arazilerini pamuk, mısır ve buğdaya göre ayarladığını belirterek ancak bu yıl daha çok pamuğa yöneldiğini aktardı.

Çiftçi Hüseyin Çiçek ise geçen yılki durumdan dolayı tarlalarının tamamında pamuk ekmeyi tercih ettiğini söyledi.