Enflasyon Raporu 2017

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Çetinkaya, gıda enflasyonu varsayımlarını yıl sonu için yüzde 10 olarak belirlediklerini, 2018 sonu için yüzde 7 seviyesinde koruduklarını söyledi.

Çetinkaya, "Enflasyon Raporu 2017-III"ün tanıtımı amacıyla düzenlenen toplantıda, makroekonomik görünüme ve varsayımlara ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Tüketici enflasyonunun haziranda yüzde 10,9 ile Nisan Enflasyon Raporu tahminiyle uyumlu seviyede gerçekleştiğini belirten Çetinkaya, işlenmemiş gıda ve alkol-tütün dışı tüketici enflasyonunun ise tahminlerin bir miktar altında seyrettiğini bildirdi.

Çetinkaya, tüketici enflasyonunun tahminlerin üst sınırına yakın gerçekleşmesinin işlenmemiş gıda fiyatlarındaki yüksek artışlardan kaynaklandığının altını çizerek, "Tüketici enflasyonu aralıktan itibaren yukarı yönlü seyir izledi. Bu gelişmede temelde Türk lirasında sepet bazında yüzde 25'lere ulaşan değer kaybı, gıda fiyatlarında arz koşullarının da etkisiyle meydana gelen ivmelenme ve petrol fiyatındaki artış etkili oldu." dedi.

Nisanda yüzde 12'ye yaklaşan tüketici enflasyonunun, izleyen iki ayda sınırlı ölçüde yavaşladığına işaret eden Çetinkaya, son dönemde petrol fiyatları gerilerken, Türk lirasının yıl başındaki yüksek değer kaybının ardından bir miktar değerlendiğine dikkati çekti.

"İktisadi faaliyetteki toparlanma eğilimi sürüyor"

Çetinkaya, mart ayı itibarıyla enerji enflasyonunun düştüğünü, döviz kurundaki görünümle birlikte dayanıklı tüketim malı gibi kalemlerde fiyat artışlarının hız kestiğini söyledi. Öte yandan, Türk lirasındaki birikimli değer kaybının enflasyon üzerindeki gecikmeli etkilerinin, giyim ve dayanıklı dışı diğer temel mallar kanalıyla devam ettiğini dile getiren Çetinkaya, gıda enflasyonunun da temelde taze meyve ve sebze grubu öncülüğünde, geçen yıldan gelen düşük bazın da etkisiyle olumsuz seyir izlediğini kaydetti.

Çetinkaya, kırmızı et fiyatlarında yüksek oranlı artışların doğrudan ve yemek hizmetleri kanalıyla tüketici enflasyonu üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturduğunu belirterek, yıllık gıda enflasyonunun Nisan Enflasyon Raporu'nda varsayılan patikanın üzerinde gerçekleştiğini bildirdi.

İktisadi faaliyetteki toparlanmanın güçlenmesiyle talep koşullarının enflasyona düşüş yönünde verdiği desteğin ikinci çeyrek itibarıyla azaldığına dikkati çeken Çetinkaya, bu dönemde enflasyon eğiliminde yavaşlama gözlenmesine karşın yüksek seviyelerin korunduğunu dile getirdi.

Çetinkaya, iktisadi faaliyetin yılın ilk çeyreğinde, Nisan Enflasyon Raporu'nda ortaya konulan görünüme kıyasla daha güçlü seyir izlediğini vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Gayri Safi Yurt İçi Hasıla, 2017 yılı ilk çeyreğinde yıllık yüzde 5 arttı, çeyreklik büyüme ise yüzde 1,4 oldu. İktisadi faaliyetteki toparlanma eğilimi devam ederken dönemlik büyümenin temel sürükleyicilerinin sırasıyla ihracat, inşaat yatırımları ve kamu tüketimi olduğunu görüyoruz. Makine-teçhizat yatırımlarındaki zayıf seyir sürdü, öne çekilen talebe bağlı olarak da özel tüketim yavaşladı. Bu dönemde büyümeye net ihracatın yüksek katkı yapması, cari işlemler dengesi açısından olumlu bir büyüme kompozisyonuna işaret ediyor. Son dönemde açıklanan veriler, iktisadi faaliyetteki toparlanmanın ikinci çeyrekte güç kazandığını ve sektörel yayılımının bir önceki döneme kıyasla arttığını gösteriyor."

"Gıda enflasyonundaki yükseliş kademeli olarak sınırlanacak"

Maliye politikasının, uygulamaya konulan tedbir ve teşviklerin yanı sıra kamu yatırım ve tüketim harcamaları kanalıyla iktisadi büyümeyi desteklediğini ifade eden Çetinkaya, makroihtiyati politikalar ve kamu teşvikleri sayesinde tüketici kredilerinde gerçekleşen canlanma ve tüketici güven endekslerindeki iyileşmenin tüketim talebinin güçlenmekte olduğunun göstergesi olduğunu söyledi.

Çetinkaya, 2017'nin ilk yarısında, başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere, yurt dışı talep koşullarındaki olumlu seyirle net ihracatın büyümeye katkısının arttığını, mal ihracatındaki artışın cari açıktaki bozulmayı yavaşlattığını, çekirdek cari açık göstergelerinde ise iyileşme sağlandığını kaydetti.

Mal ihracatındaki güçlü seyrin cari dengeye olumlu katkı vermeye devam etmesini beklediklerini vurgulayan Çetinkaya, şunları kaydetti:

"Enflasyon tahminlerinde enerji, ithalat ve gıda fiyatları da önemli rol oynuyor. Nisan Enflasyon Raporu'nda 55 dolar olarak varsaydığımız ham petrol fiyatı 2017 ortalamasını yakın dönem gelişmeleri çerçevesinde 50 dolar olarak güncelledik. Dolar cinsinden ithalat fiyatları varsayımımızı ise 2017 yılı için yukarı çektik. İkinci çeyrekte yükselen gıda enflasyonu yüzde 14,34 ile Nisan Enflasyon Raporu öngörülerimizin bir miktar üzerinde gerçekleşti. Gıda enflasyonundaki yükseliş, büyük ölçüde işlenmemiş gıda grubundan kaynaklandı. Gıda enflasyonundaki mevcut durum ve temmuz-aralık dönemlerine ilişkin geçmiş gıda enflasyonu gerçekleşmeleri yıl sonu gıda enflasyonu varsayımının yukarı yönlü güncellenmesi gerektiğine işaret ediyor. Gıda Komitesi kapsamında alınacak tedbirlerin gıda enflasyonundaki yükselişi kademeli olarak sınırlamaya başlayacağını değerlendiriyoruz. Bu çerçevede, gıda enflasyonu varsayımlarını yıl sonu için yüzde 10 olarak belirlerken, 2018 sonu için yüzde 7 olarak koruduk."

Çetinkaya, orta vadeli tahminler üretilirken, mali disiplinin korunacağını ve yönetilen-yönlendirilen fiyatlarla vergilerde öngörülmeyen bir artış gerçekleşmeyeceğini varsaydıklarını anımsattı.

Tahminler üretilirken vergi ayarlamalarının ve yönetilen-yönlendirilen fiyatların enflasyon hedefini aşmayacağı ve otomatik fiyatlama mekanizmaları ile uyumlu olacağı bir görünümü esas aldıklarını belirten Çetinkaya, temmuzda Bakanlar Kurulu kararıyla sigara ve diğer tütün mamullerinden alınan maktu ÖTV tutarlarında otomatik mekanizma çerçevesinde öngörülen artışın yapılmamasını Enflasyon Raporu tahminlerine yansıttıklarını bildirdi.

(Bitti)