Türk Çayında Özel Sektör İlki Başardı

FİKRET DELAL - Doğu Karadeniz'de bu sezon üreticiden yaklaşık 1 milyon 245 bin ton yaş çay alan ÇAYKUR ve özel sektöre ait fabrikalarda 255 bin ton kuru çay üretildi.

Rize Ticaret Borsası (RTB) Başkanı Mehmet Erdoğan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Artvin, Rize, Trabzon ve Giresun'da yaş çay alım sezonunun mayıs ayının ilk haftasında açıldığını anımsatarak, 20 Ekim itibarıyla da üçüncü sürgün alımlarının tamamlandığını söyledi.

Yaklaşık 204 bin üreticinin çay hasadına emek verdiğini belirten Erdoğan, "Bu yıl yaklaşık 1 milyon 245 bin ton yaş çay hasadı gerçekleşti. ÇAYKUR ve özel sektöre ait fabrikalar, aldıkları yaş çaydan 255 bin ton kuru çay üretti. Bu, Türkiye'nin ihtiyacını karşılayacak rakam." dedi.

Erdoğan, geçen yıl yaş çayın yüzde 30'unu özel sektörün aldığına dikkati çekerek, "ÇAYKUR ve özel sektör şeklinde ayrım yaparsak, bu yıl yaş çayın yaklaşık yüzde 60'ını özel sektör satın aldı. Böylece özel sektör bir ilki başarmış oldu. Geçen yıl yaklaşık 680 bin ton yaş çay alımı yapan ÇAYKUR, bu yıl ise 525 bin ton alım gerçekleştirerek sezonu kapattı." diye konuştu.

Özel sektöre ait fabrikalarda ilk üç sürgünde 680 bin, dördüncü sürgünde ise yaklaşık 40 bin ton olmak üzere toplamda 720 bin ton civarında yaş çay alımı gerçekleştiğini ifade eden Erdoğan, ÇAYKUR'un 4. sürgün ürün alımı gerçekleştirmediğini, her iki sektörün de ihtiyacı olan miktarda kuru çay üretimi yaptığını vurguladı.

"Bozulmayan bir denge için yasal düzenleme gelmesi lazım"

Erdoğan, yaş çay taban fiyatının bu yıl 2 liradan açıldığını dile getirerek, şunları kaydetti:

"Özel sektörün yaş çay alım ortalaması kilogram başına 2,06 lira. Üçüncü sürgünde bu rakam 2,10 lira civarında gerçekleşti. Dördüncü sürgünde ise 2,15 ile 2,25 lira arasında gerçekleşiyor. Taban fiyatın yaklaşık yüzde 10'u kadar üzerinde alım gerçekleşiyor. Geçen yıl ve ondan önceki yıllarla karşılaştırdığımız zaman, özel sektörün alım politikasını o dönemlerden daha farklı kurduğunu görüyoruz."

Özel sektörün bu yıl yaş çayda peşin alıma yöneldiğini belirten Erdoğan, "Kaçak çayın yurda girişinin yüzde 80 ila 90 civarında önlenmesinin de bu duruma etkisi var. Özel sektör kendi arasında ve ÇAYKUR ile ortaklaşa, 'taban fiyatın altında alımlar gerçekleştirmeyelim ve ürünün değerini daha da yukarı çekelim.' diye karar aldı. Bu sürede kaliteli yaş çaya yönelme kararları doğrultusunda süreç gerçekleşti." diye konuştu.

Erdoğan, yaş çaya ilişkin kanunun bir an önce çıkartılması gerektiğini vurgulayarak, sözlerini şöyle tamamladı:

"Hem sanayicinin hem de müstahsilin emeğini karşılayacak şekilde bir yasal düzenlemenin olması gerekiyor. Bu süreç devamlı ve sürekli olsun. Bu dengeler ileri dönemlerde değişebilir veya farklı yönlere çekilebilir. Bozulmayan bir denge için yasal düzenleme gelmesi lazım. Sanayicimiz, tüketicimiz ve müstahsilimiz rahat olması lazım. Çay bugün Türkiye'de kendi kendine yetebilen ender ürünlerden biri. Çay tüketimimizi karşılıyor hatta ihracat da yapabiliyoruz. Pazarda artık kaliteli çaya ulaşabilir durumdayız."