Türkmenistan'ın Türkiye İçin Artırdığı Kapasiteyi İran Kullanıyor"

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talebi üzerine Türkmenistan'ın, İran'dan geçiş kapısı olan Lütfaabad'da kapasiteyi yüzde 50 artırdığını ancak, İran'ın bu kapasiteyi kendisinin kullandığını bildirdi.

Şener, yazılı açıklamasında, İran-Türkmenistan sınırında binlerce Türk aracın bekletilmesi ve milyonlarca dolar tutarında ihracat malının tesliminin gecikmesi problemine, 6-7 Kasım 2014'te Türkmenistan'ı ziyaret eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın el koyduğunu hatırlattı.

Ziyaret sırasında açıklama yapan Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhammedov'un Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talebi üzerine, İran'dan geçiş kapısı olan Lütfaabad'da günlük geçiş kapasitesinin yüzde 50 artırılarak 200'den 300'e çıkarılacağını bildirdiğini aktaran Şener, "Ancak artan kapasiteye karşın İran'ın gümrük geçişlerinde kendi ihracatına ayrıcalık tanıması sebebiyle bini aşkın Türk aracı hala İran-Türkmenistan sınırının İran tarafında bekliyor" ifadelerini kullandı.

İran gümrüklerine yaptıkları ziyarette, 200 olan kapasitenin sadece 45 tanesinin Türk araçlarına kullandırılmasının haksızlık olduğunu dile getirdiklerini anlatan Şener, "İran bize, 'Türk araçlarının daha çok geçmesini istiyorsanız Türkmen tarafının kapasiteyi artırmasını sağlayın' demişti. Sayın Cumhurbaşkanımızın ziyaretiyle 200 olan kapasite 300'e çıkarıldı ancak, İran artan bu kapasiteyi hala bize kullandırmıyor, kendi kullanıyor" değerlendirmesinde bulundu.

Şener, gümrük kapılarında böyle bir ayrımcılığın başka bir ülkede örneği bulunmadığını vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Gürbulak kapısının karşı tarafı olan Bazergan'da bile şu an için 800 Türk aracı Türkiye'ye giriş yapmak için 4 gündür bekletilirken, İran araçları beklemeden geçiş yapıyor. Bu kapı yüzde 65 İran ve yüzde 35 Türk araçları tarafından kullanılıyor. Türkiye- Gürcistan sınırında yer alan Türkgözü kapısına baksanız, Gürcistan'a çıkış yapan İran araç oranı yüzde 82, Türk araç oranı yüzde 16. Bizim kapılarımızı bile İran araçları bizden çok kullanırken, İran çıkışında Türk araçlarının eşit oranda geçememesi, bekletilmesi akılla vicdanla açıklanamaz."

İran Büyükelçiliği'nden kaynaklı sorunun devam ettiğini belirten Şener, "Sorun sadece yakıt fiyat farkından kaynaklanmıyor. Sağlıklı sonuç için iki ülke bakanlıklarının karşılıklı olarak anlaşması gerekiyor" dedi.

- UND'nin acil eylem planı

Açıklamada yer verilen ve UND'nin gümrük kapılarında Türk tırlarına uygulanan çifte standardın sona ermesi için hazırladığı acil eylem planı şu maddelerden oluştu:

"İran'da Türk araçlarına yönelik 'akaryakıt fiyat farkı' ve 'ek vergi' gibi uygulamaların kaldırılması ve her iki ülkenin sadece makul seviyede transit geçiş ücreti adıyla ücret alması. Türk araçlarının İran'ı transit geçişlerinde Türkiye'de İran araçlarına uygulandığı gibi depolara mühürleme işleminin başlatılması. Türk araçlarına Bazergan'dan Türkiye'ye geçişlerinde kendi ihtiyacı olan 550 litre mazotunu İran piyasa fiyatından alınmış mazotla geçişine izin verilmesi, verilemiyorsa İran araçlarının da Türkiye'ye en fazla 50 litre mazotla girişine izin verilmesi.

Türk gümrüklerinde İran araçlarına uygulanan 'ilk gelen ilk geçer' eşitlik kuralının Lütfaabad, Pol ve Saraks gibi İran gümrüklerinden geçişlerde Türk araçlarına uygulanması. Gürbulak kapısını rahatlatmak amacıyla Sero'ya yapılan yönlendirmelerde eşit uygulama yapılması, Bazergan ve Sero kapısının Türk ve İran araçları tarafından yüzde 50-50 eşit oranda kullanımının sağlanması. İran'da Türk araçlarına uygulanan en az 4 gün transit süre zorunluluğunun AETR Konvansiyonu'na ve uluslararası teamüllere uygun olarak hesaplanarak 2 güne indirilmesi ve Türkiye'de de İran araçlarına uygulanması.

Türk araçlarına ücret karşılığı takılan 'araç takip cihazı' uygulamasına son verilmesi ve mevcut takılan araç takip cihazların iade alınarak ücretlerinin nakliyecilere ödenmesi. Türkiye'de İran araçlarına uygulandığı gibi İran'da, 'yük alma amaçlı güzergah değişikliklerinin izne tabi olması' uygulamasının kaldırılması. Türkiye'de İran araçlarından ücret alınmaması sebebiyle, İran gümrüklerinde Türk araçlarından alınan fazla mesai ücretlerinin kaldırılması. Türk araçlarına yük veren İranlılardan alınan yüzde 10 ek vergi uygulamasının kaldırılması.

Türk araçlarına 'şehir giriş çıkışlarında kayıt/imza uygulanması ve eksiklik halinde ceza kesilmesi' uygulamasının kaldırılması. Türk sürücülerinin İran ardı ülkelerde yaşanan vize sorunları sebebi ile İran çıkış gümrüğünde sürücü değişikliği yapmasını engelleyen uygulamaya son verilmesi. Bazergan gümrüğünde yaşanan yoğunluğu ve Türkiye'de akaryakıt kaçakçılığını önleyebilmek adına İran araçlarının Gürcistan taşımalarını Türkiye üzerinden değil çok daha kısa olan Azerbaycan üzerinden yapmalarının sağlanması." - İstanbul