Üretici Market Fiyatları

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Mayıs ayında üretici ve marketlerde fiyatı en fazla artan ürünün limon olduğunu bildirerek, "Market fiyatı, limonda yüzde 22,16, yeşil soğanda yüzde 14,11, üretici fiyatı limonda yüzde 52,44, kuru soğanda yüzde 50, yeşil soğanda yüzde 24,04 arttı" dedi.

Şemsi Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, TZOB tarafından derlenen fiyatlara göre limonda üretici fiyatının Mayıs'ta 62 kuruştan 94 kuruşa, market fiyatının 2 lira 32 kuruştan 2 lira 83 kuruşa yükseldiğini; kuru soğanda ise üretici fiyatı 20 kuruştan 30 kuruşa çıkarken, market

fiyatının 83 kuruştan 66 kuruşa indiğini bildirdi. Bayraktar, Mayıs ayında üretici fiyatlarına bakıldığında 13 üründe fiyatların bir ay öncekine göre değişmediğini, 11 üründe azalma, 9 üründe ise artış olduğunu kaydetti. Şemsi Bayraktar, Mayıs'ta market fiyatlarına bakıldığında ise 7 üründe fiyat değişimi olmazken, 20 üründe azalma, 10 üründe fiyat artışı görüldüğünü vurguladı.

Mayıs ayında üretici ve marketlerde fiyatı en fazla artan ürünün limon olduğunu belirten Bayraktar, market fiyatının limonda yüzde 22,16, yeşil soğanda yüzde 14,11, üretici fiyatının limonda yüzde 52,44, kuru soğanda yüzde 50, yeşil soğanda yüzde 24,04 arttığını ifade etti. Bayraktar, üretici fiyatı yüzde 50 artan kuru soğanın market fiyatının yüzde 20,22 düştüğünü kaydetti. TZOB Genel Başkanı Bayraktar, limonda üretici fiyatının Mayıs ayında 62 kuruştan 94 kuruşa, market fiyatının 2 lira 32 kuruştan 2 lira 83 kuruşa, kuru soğanda üretici fiyatının 20 kuruştan 30 kuruşa yükseldiğini, market fiyatının 83 kuruştan 66 kuruşa indiğini bildirdi. Üretici fiyatlarında limon, kuru soğan ve yeşil soğanı yüzde 23,08'lük artışla patates, yüzde 21,21'lik artışla ıspanak, yüzde 5,56 ile kuru üzüm, yüzde 3,86 ile patlıcan, yüzde 2,33 ile elma ve yüzde 2,06 ile kuzu etinin izlediğini, havuç, marul, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru incir, iç fındık, süt, zeytin ve zeytinyağında fiyat değişimi olmadığını bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:

"Mayıs'ta üretici fiyatında yeşil fasulye yüzde 58,88, sivri biber yüzde 57,51, erik yüzde 52,46, domates yüzde 45,26, kabak yüzde 32,13, yumurta yüzde 31,71, maydanoz yüzde 24,29, salatalık yüzde 20,71, Antep fıstığı yüzde 7,74, çilek yüzde 1,52, dana eti yüzde 0,34 ucuzladı. Market fiyatlarına bakıldığında ise fiyat artışında limon ve yeşil soğanı yüzde 11,80 ile havuç, yüzde 7,64 ile mısırözü yağı, yüzde 4,36 ile patlıcan, yüzde 3,72 ile iç fındık, yüzde 3,16 ile patates, yüzde 2,07 ile çilek, yüzde 1,53 ile tavuk eti, yüzde 1,49 ile kuzu eti yüzde 1,49 oranında arttı. Marul, kırmızı mercimek, pirinç, kuru üzüm, yumurta, süt, toz şeker fiyatlarında değişme olmazken, erik yüzde 62,04, yeşil fasulye yüzde 41,15, sivri biber yüzde 38,82, domates yüzde 31,82, kuru soğan yüzde 20,22, salatalık yüzde 14,69, kabak yüzde 11,97, Antep fıstığı yüzde 8,92, maydanoz yüzde 6,26, ıspanak yüzde 4,52, kuru fasulye yüzde 4,5, ayçiçeği yağı yüzde 2,90, nohut yüzde 2,38, yeşil mercimek yüzde 1,92, kuru incir yüzde 1,85, elma yüzde 1,29, kuru kayısı yüzde 1,17, zeytinyağı yüzde 0,79, zeytin yüzde 0,78, dana eti yüzde 0,25 oranında düştü."

ÜRETİCİ VE MARKET FİYATLARI

Mayıs ayında üretici ve market fiyatları arasındaki fark incelendiğinde fiyat farkının en fazla Mart ve Nisan'da olduğu gibi, Haziran'da da yüzde 547,55 ile maydanozda gerçekleştiğini bildiren Bayraktar, maydanozda adet olarak 13 kuruş olan üretici fiyatının markette 86 kuruşa çıktığını belirtti. Üretici ve market fiyatları arasındaki fark incelendiğinde Mayıs'ta fiyat farkının maydanozdan sonra yüzde 347,50 ile sivri biberde, yüzde 336 ile kabakta, yüzde 292,72 ile salatalıkta görüldüğü bilgisini veren Bayraktar, şunları kaydetti:

"Üretici ve market fiyatları arasındaki fark, yeşil mercimekte yüzde 282,34, marulda yüzde 267,90, zeytinde yüzde 252,50, domateste yüzde 243,70, yeşil fasulyede yüzde 238,34, pirinçte yüzde 229,22, havuçta yüzde 225,47, patateste yüzde 212,92, kırmızı mercimekte yüzde 208,89, kuru fasulyede yüzde 208,80, limonda yüzde 202,22'yi buldu. Ürün gruplarına bakıldığında üretici ve market arasındaki fiyat farkı, hayvansal ürünlerden sütte yüzde 182,50, dana etinde yüzde 81,93, kuzu etinde yüzde 67,83, yumurtada yüzde 111,90, kurutulmuş ürünlerden kuru üzümde yüzde 146,84, kuru kayısıda yüzde 131,60, kuru incirde yüzde 104,17 düzeyinde gerçekleşti."

FİYAT ARTIŞ VE DÜŞÜŞLERİNİN NEDENİ

Üretici ve marketlerde Mayıs ayında fiyatı en fazla artan ürün limonda yaşanan artışta arzda yaşanan daralmanın etkili olduğunu bildiren Bayraktar, şöyle devam etti:

"Kuru soğan ve patateste depodaki ürünün vasfını kaybetmesiyle birlikte, hasadı yapılan erkenci çeşitlerin piyasaya sürülmesi üretici fiyatlarında bir miktar artışa yol açtı.

Patates ve kuru soğanda her ne kadar fiyat artışı gözükse de söz konusu fiyat artışı yeni mahsulde oldu. Geçen yıldan kalan patateslerin çoğu alıcı bulamadığından depolarda çürümeye terk edildi. Piyasada oluşan yeni mahsul patates fiyatları da üreticinin yeterli gelir elde etmesini sağlayacak düzeyde değil. Üretici fiyatlarında düşüş görülen ürünlere baktığımızda, örtü altında üretimi gerçekleştirilen salatalık, kabak, domates, sivri biber ve yeşil fasulyede hava sıcaklıklarının artmasıyla birlikte hasat edilen ürün miktarlarındaki artışın yanı sıra, açıkta yetişen ürünlerin de piyasaya girmeye başlaması nedeniyle arzdaki artış fiyat düşüşlerine yol açtı. Yumurtada görülen fiyat düşüşlerinde ise iç ve dış piyasalardaki talep daralması etkili oldu."

TÜİK RAKAMLARI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) rakamlarına göre gıda ve alkolsüz içeceklerde Mayıs ayında tüketici fiyatlarının bir önceki aya göre yüzde 2,40 azaldığını bildiren Bayraktar, "Genel TÜFE'de yüzde 0,21 gerileme görüldü. Geçen ay olduğu gibi en fazla düşüş gıda ve alkolsüz içeceklerde oldu. Gıda ve alkolsüz içecekler dışında ulaştırmada yüzde 1,36, ev eşyasında yüzde 0,48, haberleşmede yüzde 0,20 gerileme görüldü. Giyim ve ayakkabıda yüzde 8,60, eğitimde yüzde 1,10 artış oldu" dedi.

Bayraktar, 4 aylık enflasyona bakıldığında da gıda ve alkolsüz içecekler ana harcama grubunun yüzde 0,30 ile genel enflasyondaki yüzde 2,87'nin çok altında fiyat artışı gerçekleştiğini bildirdi.

TZOB Genel Başkanı Bayraktar, Üretici Fiyatları Endeksi'ne (ÜFE) bakıldığında da genel enflasyonun bir önceki aya göre yüzde 0,53, üretici fiyatlarının tarım, avcılıkta yüzde 4,19 arttığını, fiyatların ormancılık, tomrukçulukta yüzde 1,77,

balıkçılıkta yüzde 9,40 düştüğünü belirterek, "Tarımın genelinde yüzde 3,65'lik fiyat artışı oldu. Yalnız, son 1 yıllık döneme bakıldığında genel ÜFE'deki yüzde 8,06'lık yükselişe karşın tarımdaki fiyatlar yüzde 7,72 artmıştır. Fiyat artışı tarım, avcılıkta yüzde 6,89'da kalmıştır. 12 aylık ortalamalara göre genel ÜFE'de yüzde 10,57'lik artışa rağmen tarımın genelinde yüzde 3,96, tarım, avcılıkta yüzde 2,79 fiyat artışı oldu. Görüldüğü gibi gıda ve tarım, yıllık bazda enflasyonu azaltıcı bir etki yaptı. Enflasyonun sorumlusu olmadı. 12 aylık ortalamaya göre genel ÜFE'deki yıllık artış,

tarım, avcılıktaki fiyat artışının 4 katına yaklaştı" dedi.

Bayraktar, genel ÜFE enflasyonunun bir önceki aya göre yüzde 0,53, üretici fiyatlarının tarımda yüzde 3,65 olmasının nedeninin Mayıs ayında bazı ürünlerde dönem sonu olması, yeni ürünlerin yeterince piyasada yer almaması, stokların azalması sonucu yem başta olmak üzere girdi fiyatlarının artması olduğunu kaydetti. Şemsi Bayraktar, bu ürünler içinde limon, çeltik, havuç, incir, toptan dana ve kuzu eti, kümes hayvanları yemi, rafine ayçiçeği yağı bulunduğunu bildirdi. Bayraktar, yeni ürünlerin piyasada yeterince yer almasıyla fiyatların normale döneceğini belirtti. - ANKARA