12 Eylül Darbesinde Boşaltılan Köylerini 38 Yıl Sonra Yeniden Kuruyorlar

12 Eylül askeri darbesinin ardından köyleri boşaltıldığı için büyük şehirlere ve Avrupa'ya göç eden Tunceli'nin Pülümür ilçesine bağlı Kayırlar ve Sarıbudak köylüleri, 38 yıl sonra memleketlerine geri dönmek istedi. 38 yıl sonra memleketlerine dönmek isteyen köylüler, köyde yeni yerleşim alanı kurmanın mümkün olmaması nedeniyle, yeni bir köy kurma kararı aldı.

12 Eylül askeri darbesinin ardından boşaltılan Sarıbudak ve Kayırlar köylüleri, Almanya, Fransa, Hollanda, Avusturya ile Amerika gibi ülkelere göç etmek zorunda kaldı. 38 yıl aradan sonra darbenin yıldönümünde memleketleri Pülümür'e geri dönen köylüler, eski köylerine yerleşemeyeceklerini öğrendiler. Bunun üzerine köylüler, Pülümür Kayırlar ve Sarıbudak Köyü Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Kültür ve Kalkındırma Derneği'ni kurarak, yeni bir köy inşa etmek için ilk adımı attı. Pülümür'e geri dönen köylüler, yeni köy kurma çalışmaları kapsamında dernek aracılığı ile eski köylerinde keşif çalışması yaptı. 38 yıl önce köylerinden çıkarılan vatandaşlar, köylerinin tüzel kişiliğinin kalkması, köyün yeni yerleşime müsait olmaması ve çok dağlık arazi yapısından dolayı geri dönüşün zor olması sebebiyle, ilçe merkezinin 5 kilometre yakınlarında 60 dönüm arazi satın alarak yeni bir köy kurma kararı aldı. Satın alınan araziye 60 aile ev yapma kararı alırken, arazi tapuları, kurulan dernek yetkililerince, 12 Eylül 1980 darbesinin yıldönümünde köylülere dağıtıldı. Köylüler, gelecek yıl evlerini yaparak, köylerine yerleşme kararını aldı.

Pülümür ilçesinde düzenlenen tapu dağıtım törenine, Kaymakam Ömer Faruk Fiden, Belediye Başkanı Müslüm Tosun, Kayırlar ve Sarıbudak Köy Derneği Başkanı Ali Rıza Belek ile göç etmek zorunda kalan köylüler katıldı. Tapu dağıtım töreninde konuşan Pülümür Belediye Başkanı Müslim Tosun, köylülerin bu çabasının çok değerli olduğunu belirterek, Köylülerimizin, yaklaşık 40 yıl sonra, köylerine dönmek için böyle bir çaba göstermesi bizleri çok mutlu etti. Yeniden bir köy kurma kararı aldılar. Biz belediye olarak bütün yardım ve imkanları kendilerine sağlayacağız, ne gerekiyorsa yapacağız. Pülümür ilçemizin yeniden canlanması ve insanların memleketlerine dönme istekleri bizleri mutlu etmiştir. 1980'li yıllarda Pülümür ilçesinin köyler ile birlikte 28 bin civarında nüfusu vardı. Zaman ilerledikçe bu nüfus çok azaldı. 2017 yılı nüfus sayımında ilçemizin köylerle beraber nüfusu 3 bin 65. Bu proje bizi umutlandırdı. Umut ediyorum ki bundan sonra tersine evrilen bir nüfusla karşılaşacağız. Artan bir nüfusu konuşuyor olacağız. Bu proje diğer derneklerimize, köylerimize örnek olur diye umuyorum. şeklinde konuştu.

Pülümür Kaymakamı Ömer Faruk Fidan ise, Sarıbudak ve Kayırlar köylülerinin çok hızlı bir çalışma ile yeni bir mahalle kurmak için harekete geçtıklarını ve sonuç aldıklarını belirterek, Ben bu kadar kısa sürede sonuç alınacağını tahmin etmiyordum. Bu yıl başka köylüler de köylerine dönmek için bizlere başvurdular. Kaymakamlık olarak köylerine geri dönmek isteyen bütün vatandaşlarımıza elimizden gelen bütün yardımları yapıyoruz. İnsanların tekrar köylerine dönme isteği bizleri son derece mutlu ediyor. Köylülerimize yardım etmek, onların altyapı, yol gibi hizmetlerini yerine getirmek için elimizden gelen her türlü yardımı vereceğiz dedi.

Geri dönen köylüler ise 60 dönüm üzerinde kurulacak yeni köylerine Sarıbudak ve Kayalar mahalleleri isminin verileceğini söyledi. Dernek Başkanı Ali Rıza Belek, 40 yıl sonra topraklarına geri dönmenin sevincini yaşadıklarını belirterek, Doğduğumuz topraklardan çeşitli nedenlerle göç etmek zorunda kaldık. Ama gönlümüz hep doğduğumuz yerlerdeydi. Hep buranın özlemini çekiyorduk. Köylülerimizle bir araya geldik. Madem ki eski köylerimizde ev kurma, tekrar eski haline getirme olanağımız yok, o halde köyümüze en yakın yerde, Pülümür ilçemizin yakınında bir köy kuralım dedik. Burada 60 dönümlük bir arazi aldık. Toplamda 61 adet 600 metrekare civarında parselasyon çalışması yaptık. 57 köylümüze tapularını gururla, neşeyle dağıttık. Biz artık buraya yerleşmek istiyoruz. Bu topraklarda yaşamak istiyoruz. En geç bir, bir buçuk yıl içinde aldığımız arsalarda inşaat yaparak modern bir köy kurmak istiyoruz. dedi.

Kayırlar köyünden, ailesi ile birlikte zorunlu olarak evini terk eden ve şu an İstanbul Nişantaşı'da Modaevi sahibi olan Selvi Akdeniz, Doğduğumuz topraklara geri dönüyoruz. Yıllardır Ege sahillerinde tatil yapıyoruz. Şimdi köyümüze gelmenin vakti. Burada arsa satın aldık ve çok mutluyuz. Bundan sonra Bodrum, Fethiye, Akeniz'e değil memleketimize gelmek istiyoruz. Doğduğumuz topraklara 40 yıl sonra geri dönmenin mutluluğu var dedi.

ABD'nin New York kentinde yaşayan Doğuş Şahin ise, evlerini kısa sürede yapacaklarını ifade ederek, Geçmişimiz bizim için çok önemli. Buraya gelmeden önce köklerim yok gibiydi. Ancak şimdi çok mutluyum. Atalarımın doğup büyüdüğü topraklara geri dönmenin mutluluğunu yaşıyorum dedi. - Tunceli