2011 Yılı Bütçe Açığı 17,8 Milyar Lira Olarak Gerçekleşti

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2011 yılında bütçe giderlerinin 314,6 milyar lira, bütçe gelirlerinin 296,8 milyar lira, bütçe açığının 17,8 milyar lira olarak gerçekleştiğini bildirdi.

Bakan Şimşek, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yaptığı 88 sayfalık sunumda, küresel ekonomik gelişmeler, Türkiye ekonomisi, 2011 Yılı Kesin Hesap Kanunu Tasarısı, 2012 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi Yıl Sonu Gerçekleşme Tahmini ve 2013 Yılı Merkezi Bütçe Kanun Tasarısı hakkında bilgi verdi.

Türkiye'de dolaylı vergilerin, toplam vergi gelirleri içindeki payının yüzde 47,7 ile nispeten yüksek olduğunu belirten Bakan Şimşek, "Türkiye'de vergi yapısına dair bir eleştiriyi kabul etmek gerekirse, o da dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payının yüksek olduğudur" dedi.

Burada asıl üzerinde durulması gereken konunun, dolaylı vergilerin yüksekliğinden çok dolaysız vergilerin yeterli düzeyde olmamasından kaynaklandığına dikkati çeken Şimşek, aslında OECD sınıflandırmasına göre Türkiye'de dolaysız vergilerin GSYH içindeki payının yüzde 13,5 olduğunu ve oranın yüzde 22,8'lik OECD ortalamasının 9,3 puan altında bulunduğunu söyledi. Şimşek, uzun vadede amaçlarının vergi tabanını genişleterek dolaysız vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payını artırmak olduğunu dile getirdi.

-Kayıt dışılıkla mücadelede

Vergi tabanını genişletme çabalarının merkezinde kayıt dışı ile mücadelenin yer aldığını anlatan Şimşek, kayıt dışılığın Türkiye'nin en önemli sorunlarından biri olduğunu ve kayıt dışıyla mücadelenin, terörle mücadele kadar önem arzettiğini vurguladı.

Bakan Şimşek, kayıtdışı ile mücadele kapsamında atılan ve atılacak adımlarla ilgili şu bilgileri verdi:

"SGK bünyesinde sosyal güvenlik risk analizi merkezini kurduk. Kayıt dışı istihdam ile mücadele kapsamında SGK denetim elemanı sayısını 700'den bin 300'e çıkardık. Yıl sonuna kadar bu sayıyı bin 500'e çıkaracağız. İşyeri elektronik denetim defteri ve elektronik sicil merkezini oluşturduk. Kayıt dışılığın yoğun olduğu inşaat sektöründeki aktörlerin faaliyetlerini elektronik sistemler ile yakından izliyoruz. Akaryakıt, tütün ve alkollü içkilerde kayıt dışılığı azaltıyoruz. Bandrollü Ürün İzleme Sistemi ile tütün mamulleri ve alkollü içkilerdeki kaçakçılıkla mücadelede etkinliği artırdık. 10 numaralı yağ olarak bilinen ve kaçak akaryakıt olarak kullanılan ürünlerde vergi oranlarını artırdık. Vergi tecil ve terkini uygulamasına son verip vergi iadesi sistemine geçtik. Araçların ithalat veya imalat ile nihai tüketiciye satış aşamalarını takip ediyoruz. Kayıt dışı işyerlerinin kayıt altına alınmasına yönelik olarak doğalgaz, elektrik ve su verilerinden yararlanacağız. İşyerleri için elektrik, su ve doğal gaz aboneliği sırasında mükellefiyet kaydının aranmasını şart koşacağız. Banka POS cihazları ile yazarkasaları uyumlu hale getiriyoruz. Bu sayede POS'dan geçen her alışverişin fişi otomatik olarak kesilecek. Kozmetik ürünlerde takip sistemini hayata geçiriyoruz. Hal Kayıt Sistemi ile Serbest Bölgelerde Bilgisayar Uygulama Programı'nı tamamlayacağız. Vergi denetim kapasitesini güçlendiriyoruz. Elektronik denetim ve teftiş sistemlerini uygulamaya koyduk. Risk esaslı yaklaşım ile yüksek riskli alanlarda denetimleri artırdık. Vergi müfettişi sayısını artırıyoruz. Proaktif çalışmalarla vergi tabanını genişletiyoruz

Önemli proaktif projelerimizden biri de 'Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi'dir. Bu yıl ilk kez, kira geliri elde eden mükelleflerimize beyannamelerini önceden hazırlayıp gönderdik, 370 bin yeni GMSİ mükellefi kazandık. Hazırladığımız yazılımlar sayesinde e-ticaret faaliyetlerini yakından takip edeceğiz. Elektronik Öndenetim Sistemini hayata geçiriyoruz. Böylece mükellefin vergiye tabi faaliyetlerini, eğitimli personel ile mobil teknolojiler kullanarak yerinde tespit edeceğiz."

-Yeni teşvik sistemi

Bu yıl uygulamaya konulan yeni teşvik sistemi hakkında da bilgi veren Şimşek, bu kapsamda; 6. Bölge'de gerçekleştirilecek yatırımlarda asgari ücret tutarı üzerindeki vergi ve prim yükünü kaldırdıklarını, sigorta primi işveren hissesini 12 yıla kadar devlet tarafından karşılandığını anımsattı.

Yatırım teşvik sisteminde ilk kez stratejik yatırımlara yer verdiklerini anlatan Şimşek, "Bu yatırımlara KDV iadesi desteği sağladık. Yatırımlara yapıldıkları aşamada destek sağlayarak sürekli bir yatırım döngüsü oluşturmayı amaçladık. Yatırımcı üzerindeki faiz yükünün bütçe kaynaklarından karşılanan azami destek tutarını artırdık" dedi.

Şimşek, yatırımları desteklemek, istihdamı artırmak amacıyla AK Parti hükümetleri döneminde kurumlar ve gelir vergisi yükünü azalttıklarını, 2002 yılında yüzde 65 olan kurum kazançları üzerindeki vergi yükünü yüzde 34'e indirdiklerini de hatırlattı.

İstihdam üzerindeki vergi yükünün de düşürüldüğünü anımsatan Şimşek, en yüksek vergi dilimine uygulan yüzde 49,5'lik vergi oranını yüzde 35'e, en düşük vergi dilimine uygulanan oranı ise yüzde 22'den yüzde 15'e indirildiğini, asgari geçim indirimi ile de 4 çocuklu bir asgari ücretlinin vergi yükünü yüzde 12,8'den sıfıra kadar çektiklerini söyledi.

Ücret üzerindeki vergi ve prim yükünün 2002 yılındaki yüzde 42,7 seviyesinden 2011 yılı için yüzde 36,3'e düşürdüklerini anlatan Şimşek, ancak bu oranın hala yüksek olduğunu ifade etti.

-İstanbul'un finans merkezi olması

Bu sene İstanbul'un öncelikle bölgesel, nihai olarak da küresel finans merkezi olması yönünde çok önemli adımlar atıldığını kaydeden Şimşek, alternatif yatırım araçlarını geliştirmeye, sermaye piyasalarını derinleştirmeye yönelik düzenlemeler yaptıklarını bildirdi.

Yurtiçi tasarrufları artırmak amacıyla gelir politikası araçlarından yararlandıklarını belirten Maliye Bakanı Şimşek, "Bu kapsamda, yurtiçi tasarrufları teşvik ederek, uzun vadeli sermaye birikimine katkı sağlamak amacıyla Bireysel Emeklilik Sistemi'ndeki katılımcıya doğrudan devlet desteği sunmaya başlıyoruz" dedi. Şimşek, 1 Ocak 2013'ten itibaren bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı paylarının yüzde 25'ine isabet eden tutarı katılımcıların hesabına aktarılacağını da söyledi.

Bakan Şimşek, tasarruf düzeyinin yükseltilebilmesi ve mevduatta vadenin uzatılabilmesi amacıyla mevduatta stopaj oranını vadeye göre farklılaştırma hususunda yasal düzenlemeyi yaptıklarını, bu çerçevede, mevduattaki tevkifat

(kesinti) oranını vade uzadıkça düşürmeyi planladıklarını dile getirdi.

Bakan Şimşek, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yaptığı sunumunda, son 10 yıldaki ekonomik istikrarı ve güçlü büyümeyi, sağladıkları siyasi istikrar, uyguladıkları doğru makro ekonomik politikalar ile kararlılıkla yürüttükleri yapısal reformlara borçlu olduklarını söyledi.

2012 yılında da reform niteliğinde olan çok önemli projelere imza attıklarını anlatan Şimşek, yurtiçi tasarrufları artırmaya, rekabet gücünü yükseltmeye, iş yapma ortamını iyileştirmeye yönelik birçok düzenlemeyi uygulamaya koyduklarını kaydetti.

Yeni yatırım teşvik sistemi ile Türkiye'yi küresel platformda daha yüksek seviyelere çıkaracak yatırımları teşvik ettiklerini ifade eden Maliye Bakanı, uluslararası rekabet gücünü artırma potansiyeline sahip, Ar-Ge içeriği yoğun, yüksek teknolojili ve katma değerli, stratejik önemi haiz yatırımlara öncelik verildiğini vurguladı.

Şimşek, "Önümüzdeki süreçte de 2023 vizyonumuzla, küresel gelişmeleri çok yakından izlemeye devam ederek, mali disiplinden taviz vermeden gerekli tüm yapısal reformlara devam edeceğiz" diye konuştu.

-2011 yılı Kesin Hesap Kanunu Tasarısı

2011 Yılı Kesin Hesap Kanunu Tasarısı hakkında da bilgi veren Şimşek, 2011 yılında bütçe giderlerinin 314,6 milyar, bütçe gelirlerinin 296,8 milyar, bütçe açığının 17,8 milyar, faiz dışı fazlanın da 24,4 milyar lira olarak gerçekleştiğini bildirdi.

(Bitti)

Muhabir: Leyla Ataman Özel/ Meltem Yılmaz

Yayıncı: Kudret Topçu - TBMM