2013 Yılı Bütçesi Plan ve Bütçe Komisyonu'nda

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2013 yılı bütçesinin, reel ekonomiyi destekleyen, toplumsal refahı artırmayı amaçlayan, her kesimi gözeten, vatandaşın bütçesi olduğunu belirtti. Şimşek, bütçe açığındaki sapmaya rağmen mali dengeler ve kamu borç dinamiklerinin güçlü yapısını koruduğunu söyledi.

Şimşek, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, 2012 yılı merkezi yönetim bütçesi yıl sonu gerçekleşme tahminleri hakkında bilgi verdi.

Şimşek, 2012 sonunda, bütçe giderlerinin 362.7 milyar lira, bütçe gelirlerinin 329.2 milyar lira, bütçe açığının 33.5 milyar lira, faiz dışı fazlanın 15.5 milyar lira olarak gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini bildirdi.

GSYH'ye oran olarak ise bütçe giderlerinin yüzde 25.3, bütçe gelirlerinin yüzde 22.9, bütçe açığının yüzde 2.3, faiz dışı fazlanın yüzde 1.1 olarak gerçekleşeceğini öngördüklerini vurgulayan Şimşek, "Buna göre 2012'de bütçe açığının GSYH'ye oranı geçen yıl bütçe ve OVP'de öngördüğümüz oranın yaklaşık 0.8 puan üzerinde gerçekleşecektir" dedi.

Şimşek, bu yıl bütçe açığının öngörülenin üstünde gerçekleşmesinin, temel olarak harcamalardaki artıştan kaynaklanacağına işaret ederek, 2012 yıl sonunda, merkezi yönetim bütçe giderlerinin 362.7 milyar lira ile başlangıç ödeneğine göre yüzde 3.3 oranında 11.7 milyar lira daha yüksek gerçekleşmesini beklediklerini söyledi. Şimşek, yıl sonunda bütçe giderlerinin başlangıç ödeneğine göre daha yüksek gerçekleşecek olmasında sermaye giderleri, mal ve hizmet alım giderleri, personel giderleri ve sermaye transferlerindeki artışın etkili olduğunu ifade etti.

Bu yıl bütçe gelirlerinin 329.2 milyar lira, vergi gelirlerinin ise 278.8 milyar lira ile bütçe hedefleri doğrultusunda gerçeklemesini öngördüklerini vurgulayan Şimşek, "Küresel ekonomideki yavaşlama ile Türkiye ekonomisindeki iç talep dinamiklerini göz önüne alırsak, gelirlerin beklenen seviyede gerçekleşecek olması bir başarıdır. Zira bu yıl küresel gelişmelere bağlı olarak beklentilerin bozulması, iç talebin yılın ilk yarısında yüzde 0.5 daralmasına yol açmıştır" dedi.

-Özelleştirme gelirleri-

Şimşek, iç talepteki daralmanın, yılın ilk üç çeyreğinde, özellikle tüketime bağlı vergi gelirlerini olumsuz etkilediğini, yılın ilk 9 ayında ÖTV yüzde 7.5, dahilde alınan KDV'nin ise sadece yüzde 2.7 arttığına işaret etti.

Özelleştirme gelirlerinin, yılın ilk 9 ayında 1.7 milyar lira ile bütçe hedefi olan 10.4 milyar liranın oldukça altında kaldığını anlatan Şimşek, bunun, ihaleyi kazanan firmaların finansman sıkıntısından kaynaklandığını kaydetti. Şimşek, "Zira 2012 yılı için bütçede özelleştirme hedefini belirlerken elimizde 10 milyar dolarlık tamamlanmış ihale vardı. Bu nedenle 2013 yılı için özelleştirme gelir beklentimizi 4 milyar TL olarak belirledik" diye konuştu.

-Bütçe büyüklükleri-

Bakan Şimşek, bütçe açığındaki sapmaya rağmen mali dengeleri ve kamu borç dinamiklerinin güçlü yapısını koruduğunu dile getirerek, özellikle kamu borç stokundaki aşağı yönlü trendin devam etmesinin anlamlı olduğunu söyledi.

Orta Vadeli Program ve Mali Planı zamanında açıklayamadıklarını anımsatan Şimşek, bunda bahanelerinin bulunmadığını belirterek, komisyondan özür diledi.

Şimşek, 2013 Yılı Bütçesi'ni, "mali disiplini ve makroekonomik istikrarı korumayı amaçlayan, büyümeyi ve istihdamı destekleyen, toplumsal refahı gözeten, ekonominin verimliliğini ve üretken yapısını destekleyen, yatırımları teşvik eden, altyapıya öncelik veren, sağlık, eğitim ve sosyal nitelikli harcamalara ağırlık veren, toplumun yaşam kalitesini yükseltmeyi amaçlayan" bir bütçe olarak tanımladı.

2013 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi'nin büyüklüklerini ise Şimşek, şöyle açıkladı:

"Bütçe Giderleri 404 milyar TL, faiz hariç giderler 351 milyar TL, bütçe gelirleri 370.1 milyar TL,vergi gelirleri 317.9 milyar TL, bütçe açığı 33.9 milyar TL, faiz dışı fazla 19.1 milyar TL.

GSYH'ye oran olarak ise bütçe giderlerinin yüzde 25.7, faiz hariç giderlerin yüzde 22.3, bütçe gelirlerinin yüzde 23.6, vergi gelirlerinin yüzde 20.2, bütçe açığının yüzde 2.2, faiz dışı fazlanın yüzde 1.2 olarak gerçekleşeceğini öngörüyoruz.

2013 yılı bütçesini hazırlarken baz aldığımız temel makroekonomik veriler şunlardır:

GSYH Büyüklüğü 1 trilyon 571 milyar TL, ithalat (CIF) 253 milyar dolar, ihracat (FOB) 158 milyar dolar, büyüme oranı yüzde 4, deflatör yüzde 5.3, TÜFE yıl sonu yüzde 5.3."

-2013 bütçe gelirleri-

Maliye Bakanı Şimşek, büyüme, büyümenin kompozisyonu ve deflatör tahminleri ile 2012'de alınan tedbirler birlikte değerlendirildiğinde gelir tahminlerinin gerçekçi olduğunun görüldüğünü ifade etti.

2013 yılında harcama programlarının, verimlilik artışı sağlamak amacıyla gözden geçirileceğini vurgulayan Şimşek, bu amaçla idari bir mekanizma oluşturulacağını kaydetti.

Şimşek, 2012 yıl sonu gerçekleşme tahminlerine kıyasla 2013 yılı bütçesinde bütçe giderlerinin yüzde 11.4, faiz hariç giderlerinin yüzde 11.9, bütçe gelirlerinin yüzde 12.4, vergi gelirlerinin yüzde 14 oranında artacağını bildirdi.

Şimşek, 2013 yılı bütçesinin ekonomik sınıflandırmaya göre dağılımında, personel giderlerinin 97.2 milyar TL, sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderlerinin 16.8 milyar TL, mal ve hizmet alım giderlerinin 33.4 milyar TL, faiz giderlerinin 53 milyar TL, cari transferlerin 151.3 milyar TL, sermaye giderlerinin 33.5 milyar TL, sermaye transferlerinin 5.1 milyar TL, borç vermenin 11.1 milyar TL, yedek ödeneklerin 2.5 milyar TL olduğunu belirtti.

Maliye Bakanı Şimşek, sözlerini, "2013 yılı merkezi yönetim bütçe gelirlerinin şu şekilde gerçekleşmesini bekliyoruz: Bütçe gelirleri 370.1 milyar TL, vergi gelirleri 317.9 milyar TL, vergi dışı gelirler 52.2 milyar TL. 2013 yılı merkezi yönetim bütçe vergi gelirlerinin alt kalemlerini ise şu şekilde öngördük: Gelir Vergisi 63 milyar TL, Kurumlar Vergisi 29 milyar TL, ÖTV 83 milyar TL, dahilde alınan KDV 36 milyar TL, ithalatta alınan KDV 61 milyar TL" diye sürdürdü.

-"Metro inşaatları için 1.2 milyarlık ödenek"-

En fazla payı eğitime ayırdıklarını, 2013'te eğitime ayrılan kaynağı yüzde 20.7 oranında artırarak 68.1 milyar liraya çıkardıklarını ifade eden Şimşek, bu rakamın, toplam bütçe giderlerinin yaklaşık yüzde 17'sini oluşturduğunu anlattı.

Eğitim ve öğretimde fırsat eşitliğini sağlamak ve okullardaki teknolojiyi iyileştirmek amacıyla uygulamaya konulan FATİH Projesi'ne 2013 yılında da devam edeceklerini belirten Şimşek, 2012'de bu proje için bütçeden ayırdıkları 803 milyon lirayı 2013'te yüzde 72 artırarak 1.4 milyar liraya çıkarttıklarını bildirdi.

Şimşek, 2013'te kamu sağlık harcamaları için Sosyal Güvenlik Kurumu ve merkezi yönetim bütçesinde 67.9 milyar lira kaynak öngördüklerini, bu rakamın, 2012 yılına göre yüzde 11.1 oranında bir artışı ifade ettiğini söyledi.

2013 yılı bütçesiyle reel kesimi desteklemeye devam ettiklerini dile getiren Şimşek, esnaf kredi faiz desteği, tarımsal kredi faiz desteği, ihracat desteği, KOBİ destekleri, teşvik ödemeleri ve işveren prim desteği için ayırdıkları kaynağı yüzde 23.3 oranında artırarak 10.2 milyar liraya yükselttiklerini kaydetti.

Şimşek, sağladıkları doğrudan ve dolaylı desteklerle 2002'de 23.7 milyar dolar olan tarımsal GSYH'nin, 2011'de 61.8 milyar dolara ulaştığını vurguladı. Şimşek, Türkiye'nin, tarımsal büyüklük itibarıyla dünyanın yedinci, Avrupa'nın ise birinci ülkesi olduğunu belirtti.

Yatırımlara daha fazla kaynak ayırdıklarını ifade eden Şimşek, eğitim yatırımlarına yüzde 34'lük artışla 8 milyar TL, TCDD ulaştırma yatırımlarına yüzde 14'lük artışla 4.7 milyar TL, enerji yatırımlarına yüzde 23'lük artışla 2.4 milyar TL, sağlık yatırımlarına yüzde 30'luk artışla 2.2 milyar TL, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nın demiryolu yatırımlarına yüzde 54'lük artışla 2.2 milyar TL, adalet yatırımlarına yüzde 51'lik artışla 1.1 milyar TL, havayolu ulaştırma yatırımlarına yüzde 366'lık artışla 646 milyon TL kaynak tahsis ettiklerini kaydetti.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nca Ankara ve İstanbul metro inşaatlarının yapımının sürdürüldüğüne işaret eden Şimşek, 7.3 milyar lira tutarındaki projeler için 2013 yılında 1.2 milyar TL ödenek ayırdıklarını bildirdi.

-"Gelir Vergisi Kanunu çalışmalarını tamamladık"-

Şimşek, çalışanlar ve emeklileri enflasyona ezdirmediklerini, sosyal güvenlik sisteminine kaynak aktarmaya devam ettiklerini, yaşlı, engelli, fakir, kimsesizler, çocuklar ve kadınlara daha fazla kaynak ayırdıklarını, 2013 yılı bütçesinde Ar-Ge projelerini desteklemeyi sürdürdüklerini, yerel yönetimleri mali açıdan güçlendirdiklerini anlattı.

Bakan Şimşek, şöyle konuştu:

"2013 yılı merkezi yönetim bütçesi, ülkemizin dört bir tarafına ihtiyaç duyduğu yatırımı götüren, eğitim ve sağlığı önceliklendiren, reel ekonomiyi destekleyen, ekonomik ve sosyal kalkınmaya odaklanmış, toplumsal refahı artırmayı amaçlayan, ekonomik ve mali istikrarı gözeten bir bütçedir. Bu bütçe her kesimi gözeten bir bütçedir, vatandaşımızın bütçesidir.

Gelir politikalarını, ekonomik istikrarın sürdürülmesi amacıyla mali disiplini esas alan bir yaklaşımla; istihdam ve yatırımları teşvik edecek, yurtiçi tasarrufları artıracak, bölgesel gelişmişlik farklarını azaltacak, ekonomiye rekabet gücü kazandıracak şekilde yürütüyoruz ve yürütmeye devam edeceğiz. Bu kapsamda; vergi sistemini etkinlik, basitlik ve verimlilik ilkeleri doğrultusunda gözden geçirme çalışmalarına devam ediyoruz. Maliye Bakanlığı olarak Gelir Vergisi Kanunu çalışmalarını tamamladık ve Ekonomi Koordinasyon Kurulu'na sunduk. Bu Kanun ile birçok yenilik getiriyoruz. Kanunun sistematiğini bütünlük, anlaşılırlık ve sadelik sağlayacak şekilde değiştiriyoruz. Pek çok ortak hüküm içeren gelir ve kurumlar vergisini tek bir kanunda birleştirerek, madde sayısını 276'dan 94'e indiriyoruz. İstisna ve muafiyetlerin kapsamını daraltarak vergi tabanını genişletici adımlar atıyoruz. Beyannameye dayalı vergilemeyi genişletiyoruz. Vergi güvenliği ve vergiye uyumu güçlendirici adımlar atıyoruz. Yatırım, üretim ve istihdamı teşvik ediyoruz. Sosyal politikalarla uyumlu düzenlemeler yapıyoruz. Vergi Usul Kanunu'nu yeniden yazıyoruz; sade, anlaşılır, adil ve uygulanabilir bir şekilde hazırlamaya devam ediyoruz. Vergi adaletini iyileştirmeye yönelik düzenlemeler yapıyoruz. Konut teslimlerinde uygulanan KDV oranlarının gözden geçirilmesine ilişkin çalışmalarımızda son aşamaya geldik."

(Sürecek)

Muhabir: Meltem Yılmaz/Leyla Ataman

Yayıncı: Sefa Salantur - TBMM