Afrika'nın Ebola ile Savaşı

ESMA BEN SAİD - Ebola salgını nedeniyle 7 bin 779 kişinin öldüğü Afrika'da, alınan önlemler, kurulan mücadele merkezleri ile ulusal ve bölgesel koordinasyonun sağlanmasındaki başarı, hastalığın yayılmasını yavaşlattı.

Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre, hastalığın en çok can aldığı ülkelerden olan Gine'de 28 Aralık'a, Liberya'da ise 14 Ocak'a kadar hiç bir vaka görülmezse Ebola'ya karşı kesin bir zaferden bahsedilebilecek.

DSÖ Genel Müdür Yardımcısı Bruce Aylward, geçen ağustosta Cenevre'de düzenlenen bir basın toplantısında yaptığı açıklamada, Ebola salgınının 2015 sonuna kadar yok edilebileceğini söylemişti.

Tedavisi ve ilacı olmayan bulaşıcı Ebola virüsü, ilk olarak 1976'da Sudan ve Kongo Cumhuriyeti'nde görüldü ve sonrasında 9 ülkeye yayıldı. Virüs, şu ana kadar en fazla Gine, Liberya ve Sierra Leone'da ölüme neden oldu.

Gine'nin 23 Mart 2014'ten itibaren DSÖ'ye Ebola ile ilgili "Çok hızlı yayılan bir salgın" olduğunu bildirmesine rağmen, örgüt ancak Ağustos 2014'te küresel seferberlik ilan etti ve ülkeye ilk yardımları ekim ortasında gönderdi. Böylece virüse karşı mücadelede de ancak başarı 2015'in başında kaydedilebildi.

- Ekonomi, turizm ve eğitim de olumsuz etkilendi

Gine'de 9 Aralık'ta ortaya çıkan salgından toplamda 3 bin 804 kişi etkilendi. Bunların 2 bin 536'sı hayatını kaybetti. Liberya'da 10 bin 675 vakadan 4 bin 809'u, Sierra Leone'da 14 bin 122 vakadan 3 bin 955'i ölümle sonuçlandı.

Önce yabani hayvanlardan insanlara bulaşan, daha sonra insandan insana geçerek yayılan virüs ortaya çıktığında kontrol edilemeyen bir hastalık gibi göründü ancak Ebola ile savaşan Afrika ülkeleri, uluslararası toplulukların desteğiyle mücadelede başarılı olabildi.

Afrika Kıtası'nda 2014 yılında Ebola virüsü nedeniyle toplam 7 bin 779 kişi öldü ama aynı zamanda salgının görüldüğü ülkelerin ekonomi, turizm ve eğitim sektörleri de zarar gördü. Söz konusu ülkelere hac 2 yıl boyunca yasaklandı ve 17 Ocak-8 Şubat tarihleri arasında Fas'ta organize edilmesi planlanan Afrika Futbol Kupası, Ekvator Ginesi'nde yapılabildi.

Ülkelerdeki büyüme geriledi

Sınırların kapatılmasına sebep olan genel panik havası, ekonomik kalkınmayı da engelledi. 2014 yılı bir önceki yılla kıyaslandığında Liberya'nın yıllık ekonomik büyüme oranı yüzde 5,9'dan yüzde 0,4'e, Gine'ninki yüzde 4,5'ten yüzde 1,3'e ve Sierra Leone'ninki ise yüzde 11,3'ten yüzde 6'ya düştü. Dünya Bankası verilerine göre, 3 ülkenin gayrisafi yurt içi hasıla zararı 2,4 milyar dolar oldu.

Ekonomik perspektifler Ebola'nın sona ermesiyle düzelmeye başladı ve IMF'ye göre Gine'nin ekonomik büyümesi yüzde 4 yükseldi.

Afrikalı yetkililerin ve hastalıkla mücadele eden aktörlerin 2015'teki çabalarıyla 22 Ocak 2015'ten bu yana ölü sayısı 3 bin 521'e geriledi. Uluslararası örgütler bu durumu önemli bir başarı olarak değerlendirdi.

Mücadele merkezleri kuran, ulusal ve bölgesel koordinasyonları güçlendiren Afrika devletleri böylece hastalığın yayılmasını önledi ve salgının yavaşlamasını sağladı. DSÖ'ye göre uluslararası seferberlik, söz konusu 3 ülkeye "hastaları karantinaya alma ve tedavi etme" ile "Ebola'dan ölenleri gömebilme" kapasitelerine sahip olma imkanı verdi.

Etkin mücadele için tedavi merkezi açılacak

Dünya Bankası'nın 18 Kasım 2015 tarihinde yayınladığı verilere göre, uluslararası camianın ve Afrika ülkelerinin çabasıyla hastalıkla mücadele amacıyla 7 milyar 872 milyon dolar toplandı. Toplanan parayla bölgedeki sağlık sisteminin güçlendirilmesi hedefleniyor.

Gine'de 3,5 ay ve Sierra Leone'da 1 sene boyunca kapalı kalan okullar hastalığın görüldüğü vakaların azalmasıyla  şubat ve nisan aylarında yeniden öğrenime açıldı. Ayrıca, 5 ay boyunca kapalı olan Senegal sınırları da ocak ayı sonunda yeniden açık hale geldi.

Öte yandan DSÖ'ye göre, Liberya'da Ebola'dan hastalanan ve tedavi edilen ancak tekrar hastalanan bir kişi yüzünden virüsün yeniden yayılması Ebola'ya karşı tedbirin önemli olduğunu gösteriyor.

Batı Afrika Sağlık Örgütü ise kısa süre önce yaptığı açıklamada, Mart 2016'dan sonra, Afrika'da hastalıkları kontrol ve takip için bölgesel bir merkezin ?açılacağını bildirdi. Bu merkezin 2016 bütçesinin 5 milyon dolar olarak belirlendiği, bu rakama ilaveten 2 milyon doların daha salgın durumlarda acil müdahaleler için kullanılacağı belirtildi.