Akademisyenlerden mantar uyarısı: "Bazı mantarlar sadece bir kez yenir"

Doğada yetişen mantarların tüketimine bağlı zehirlenme vakalarında son dönemde artış yaşandığını belirten uzmanlar halkı uyardı.

Ormanlık bölgelerde ağaç diplerinde yetişen mantarlar, kırsal mahallerde yaşayanlar tarafından toplanarak şehir merkezlerinde satışa sunuluyor. Kilosunun 15 ila 20 liradan satılan mantarlar ilgi görüyor ancak zaman zaman mantar zehirlenmelerine de yol açabiliyor.

Manisa'nın Soma İlçe Sağlık Müdürü Dr. Fatih Güven, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilçede sağlık kuruluşlarına sadece bir haftada 16, Eylül ayından bu yana ise 27 mantar zehirlenmesi başvurusu yapıldığını belirtti. Halkı bilmedikleri mantarı yememeleri konusunda uyaran Güven, kusma, bulantı, karın ağrısı şikayeti olanların vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurmaları gerektiğini söyledi.

Uzman görüşleri

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Allı da doğada yetişen mantarlar konusunda halkın yeterli bilgiye sahip olmadığını belirtti. Havaların ılıman gitmesiyle birçok mantar türünün doğada bol olduğunu anlatan Allı, şunları söyledi:

"Özellikle sonbaharda çıkmaya başlayan ve bu sene havaların da ılıman gitmesiyle ülkemizde farklı yörelerde, kanlıca, tirmit, melki, espit, çıntar gibi isimlerle tanınan mantarlar doğada bol miktarda görülmeye başlandı. Bu mantarlar halkımız tarafından yaygın olarak toplanmakta ve sevilerek tüketilmektedir. Fakat bu mantarların diğer mantar türleri ile karıştırılmaları sebebiyle vatandaşlarımız zehirlenmekte, hatta hayatlarını kaybetmekteler."

Son olarak Muğla'da 7 Kasım'da mantar kaynatıp suyunu içen bir kişinin yaşamını yitirdiğini de hatırlatan Doç. Dr. Allı, şunları söyledi:

"Bu tür zehirlenmeler, hep bilinçsizce veya kulaktan dolma bilgilerle mantar toplanması nedeniyle olmaktadır. Zehirli mantarı kurtlar yemez, kaynatmak zehir yapısını bozar gibi kulaktan dolma yanlış bilgiler var. Evet bazı mantarlar için bu geçerlidir ama halk arasında 'köy göçüren' veya 'ölüm meleği' olarak bilinen bilimsel adı 'amanita phalloides' olan mantarı kaynatmanız zehir yapısına hiçbir zarar vermez. Siz siz olun bilmediğiniz doğa mantarını tüketmeyin. Kültür mantarlarını tercih ediniz, bütün mantarlar yenir ama bazıları sadece bir kez yenir."

"Binlerce tür mantardan çok az kısmı yenilebilir"

Ege Üniversitesi Bergama Yüksekokulu Bitkisel ve Hayvansal Üretim Mantarcılık Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Erkan Eren ise doğada tüketilebilir çok kıymetli mantarlar olduğunu, bunların ancak bilgi dahilinde tüketilebileceğini, halkın tereddüt ettikleri mantarları asla yememeleri gerektiğini aktardı. Binlerce tür mantardan çok az bir kısmının yenilebilir nitelikte olduğunu anlatan Dr. Eren, şöyle dedi:

"Birbirleri ile fiziksel yönden benzer olmalarına rağmen bazıları zehirli olabilmektedirler. Ülkemizde de belirli bölgelerimizde doğa mantarı tüketimi geçmişten beri yapılmakta, aynı zamanda bu yörelerimizde özelikle yöre insanı tarafından toplanan mantarların bir kısmı da satılmaktadır ancak mantar zehirlenmeleri günümüzde de maalesef devam etmektedir. Bu konuda özellikle yöre ile hiç alakası olmayan kişilerin toplayıp, köşe başlarında satmaya çalışmış oldukları mantarlar büyük risk oluşturmaktadır. Vatandaşlarımızı bu konuda özellikle tanımadığınız ve güvenmediğiniz kişilerden doğa mantarı almamaları hususunda özellikle uyarıyoruz. Mantarların elbette doğru eller tarafından toplandığında tüketilmesini tavsiye ediyoruz ancak güvenmediğiniz tanımadığınız hatta o yörede hiç görmediğiniz kişilerden asla doğa mantarı almanızı tavsiye etmiyoruz."