Ala Kilim" Kültürü Yaşatılıyor

MUHAMMET ÇELİK - Şiran ilçesinde geçmişte kadınlar tarafından yapılan "Ala Kilim" dokumacılığının yeniden canlandırılması için yürütülen çalışmalarla hem kadınlara istihdam imkanı sağlanması hem de kültürel bir değerin yaşatılması amaçlanıyor.

İlçeye bağlı köylerde el tezgahlarında, tamamen yün ve doğal kök boyaları kullanılarak yapılan "Ala Kilim", gelişen teknolojiyle birlikte insanların farklı alternatiflere yönelmesiyle unutulmaya yüz tuttu.

Her motifi ayrı anlama gelen kilimlerin yaşatılması ve geleceğe aktarılması için harekete geçen Şiran Belediyesi, Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü işbirliğiyle 4 yıl önce "Ala Kilim Projesi"ni hayata geçirdi.

Proje kapsamında açılan kursta kilim dokumacılığını öğrenen kursiyerler, geçmişte üretilen "Ala Kilim"lerden yola çıkılarak belirlenen motiflerin yanı sıra Türk bayrağı, Cumhurbaşkanlığı Forsunu da kilimlerine nakşetti.

Şiran Belediye Başkanı Yavuz Altıparmak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Ala Kilim"in bir kültür olduğunu vurgulayarak, "Üzerindeki motifler Orta Asya'dan gelme. Dokuması, motifleri kaybolmak üzere olan bir kültür varlığımızdı." dedi.

Altıparmak, bu sanatı canlandırmak için yaklaşık 4 yıl önce SODES kapsamında proje hazırladıklarını belirterek, proje kapsamında eskiden kalma kilim motiflerini topladıklarını anlattı.

Köylerde, eskiden kalma kilim örneklerini derleyerek bir kitapçık haline getirdiklerini, ayrıca "Ala Kilim" dokumacılığı kursu açtıklarını ifade eden Altıparmak, bu kursun Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü bünyesinde sürdürüldüğünü kaydetti.

Altıparmak, Ala Kilim Projesi'ni hem kültür varlığını yaşatmak hem de kadınlara iş imkanı sağlamak amacıyla başlattıklarını belirterek, bunda da başarılı olduklarını söyledi.

Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü ve belediye olarak el ele verip "Ala Kilim"i yaşatacaklarını vurgulayan Altıparmak, "Proje 15 kursiyer ile İŞKUR destekli devam ediyor. Amacımız kursiyer sayısını 30'a çıkarmak. Hocalarının takibinde ustalaşacak kursiyerlerimizin elinde 'Ala Kilim'ler yeniden hayat bulacak." dedi.

Altıparmak, "Ala Kilim"in ipleri ve renklerinin, motiflere uygun şekilde özenle seçildiğine işaret eden Altıparmak, "Kursumuzda kilimler, elimizdeki kilimlere ve desenlere uygun yapılıyor. Kursiyerlerimiz, Türkiye haritası üzerine Türk bayrağı, Şiran'ın mimarisine yönelik bazı desenlerin yanı sıra Cumhurbaşkanımıza hediye edilmek üzere Cumhurbaşkanlığı Forsu'nu çok güzel şekilde işledi. Bunu da ilk fırsatta Cumhurbaşkanımıza takdim edeceğiz." diye konuştu.

"Klimdeki her bir rengin ve motifin anlamı var"

İlçe Halk Eğitim Merkezi Müdürü Zahit Kaya ise Şiran Ala Kilim Projesi'nin 4 yıl önce Halk Eğitim Merkezi ve Şiran Belediyesi işbirliğiyle başladığını söyledi.

" 'Ala Kilim'in Orta Asya Türklerinin göç hareketi ile Anadolu'ya geldiğini anlatan Kaya, sözlerini şöyle tamamladı:

"Ala Kilim, acıyı, sevinci, üzüntüyü nakşettiğimiz unutulmaya yüz tutmuş önemli bir el sanatıdır. "Ala Kilim"deki her bir rengin ve motifin anlamı var. Geçmişte her köyümüze, her evimizde dokunurdu. Köyden şehirlere göç hareketiyle birlikte bu kilim unutulmaya yüz tuttu. Hedefimiz 30 kursiyer ile fabrika üretim yapıp Türkiye'ye kilimlerimizi satmak. Projemizi uzun yıllar devam ettirip Gümüşhane'nin turizmine katkı sunmak istiyoruz."

Kursiyerlere eğitim veren Neşe Demir, ipliklerin Kayseri ve Diyarbakır'dan getirildiğini belirterek, şunları kaydetti:

"Kilimlerimizdeki motiflere kendimizden bir şey katmadan dokuyoruz. Desenlerimizin hepsinin ayrı anlamı var. Büyüklerimiz yeterince öğretmedikleri için bazılarının anlamını bilmiyoruz. Kilimlerdeki 5 parmak desenimiz, soyun devamı anlamına geliyor. Soyunu devam ettirmesini isteyen kursiyer bu deseni uygular. Bir başka desenimiz olan saç örgüsü ise evlenmek isteyen genç kızın dokumak istediği desen olarak tercih ediliyor."

Kilimin, kursiyerin becerisi ve ipin inceliğine göre yaklaşık 2,5 ayda tamamlandığını ifade eden Demir, "Cumhurbaşkanlığı Forsu'nu dokumak çok uzun sürdü. Forstaki yıldızların yapımı çok ince işçilik istiyor. Dokuması çok zahmetli oldu.Yaklaşık 4 ayda tamamlandı." dedi.