Avukatlar Artık Hakim Olabilecek

Muhalefetin itirazlarına rağmen hákim ve savcıların mülakatla işe alınmasını öngören yasa TBMM’de kabul edildi. 5 yıllık deneyime sahip 35 yaşını doldurmamış avukatlar da hákim ve savcı adaylığına başvurabilecek.

HÁKİM ve savcıların göreve başlamasına ilişkin sınav kriterlerini düzenleyen ve avukatlara hákimlik yolunu açan yasa 12 saat süren bir maratonun ardından TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.

Muhalefetin "yargıyı siyasallaştırma" ve "gece yarısı operasyonu" olarak nitelediği yasa, hákim ve savcıların ÖSYM tarafından sınava tabi tutulduktan sonra "ince ayarlanmış" bir mülakattan geçilmesini öngörüyor. Mülakatta verilecek puanı etkileyecek, "çağdaş yaşam anlayışına sahip olma" hükmü, AKP’nin önergesi ile tırpanlandı. Hákim ve savcı alınırken, "çağdaş, bilimsel ve teknolojik gelişmelere açık olmak" başarı kriterlerinden biri olacak.

CHP, hákim ve savcı alınırken, yapılacak mülakatta "gümüş yüzük, bıyık kriterinin" dikkate alınacağını iddia ediyor. Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin, "çağdaşlıktan ne kastediyorsunuz?" sorusuna, "Çağdaşlık aynı çağda yaşamak demektir. Çağdaş yaşam, içinde yaşadığımız çağın kurallarına ve birikimlerine göre yaşabilmektir" yanıtını verdi.

TARTIŞMA OLMADI Muhalefetin özellikle komisyon aşamasında sert tepki gösterdiği yasa, Genel Kurul aşamasında uzun, ancak tartışmasız geçen oturumda kabul edildi. Muhalefetin tavır değişikliğinde, Anayasa Mahkemesi’nin bir gün önce "mülakat yapılabileceğine" dair gerekçeli kararının etkili olduğu ifade edildi. AKP’nin muhalefetin bazı önerileri de dikkate alarak, kabul ettiği yasanın bazı hükümleri şöyle:

5 KRİTER VAR Düzenlemeye göre, 5 yıllık deneyime sahip 35 yaşını doldurmamış avukatlar da artık hákim ve savcı adaylığına başvurabilecek. Hákim ve savcı adayları, ÖSYM tarafından yapılacak sınavda 100 üzerinden en az 70 puan almak zorunda olacaklar. Mülakatta, her biri için 20 puan üzerinden olmak üzere 5 kriter değerlendirilecek. Buna göre, mülakat yapılırken, adayın "muhakeme gücü, ifade yeteneği, genel ve fiziki görünümü ve davranışları, yetenek ve kültürünün yanı sıra çağdaş, bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı" puanlanacak.

SÖZLÜ YÜZDE 30 Adayların puanlaması yapılırken, yazılı sınav sonuçları yüzde 70, mülakat sonuçları ise yüzde 30 oranında hesaba katılacak. Hukuk fakültesi mezunu olmayanlar da idari yargıda görev almak üzere hákim ve savcı olabilecek. Hukuk dışından alınacakların oranı, kabul edilecek aday sayısının yüzde 20’si ile sınırlı olacak. 7 kişilik kurulda 5 kişiyle bakanlık bürokratları çoğunluğu oluşturuyor. Kurula, Adalet Bakanlığı müsteşarı veya görevlendireceği müsteşar yardımcısı başkanlık edecek. Diğer üyeler, Teftiş Kurulu Başkanı, Ceza İşleri, Hukuk İşleri ve Personel Genel Müdürleri olacak. Kalan iki üyelikte Adalet Akademisi’ndeki Danıştay ve Yargıtay hákimleri bulunacak.

5 ARALIK ZORUNLULUĞU Hükümet, daha önce alınan, ancak sınavlarıyla ilgili Danıştay’ın yürütmeyi durdurma kararı verdiği, 99 hákim ve savcıyı yasaya eklediği geçici madde ile kurtardı. 2006’da mülakata giren ve dava nedeniyle bu hakları askıda olan idari hákim adaylarına da yeniden mülakat hakkı verildi. Bu kişilerin haklarını koruyabilmeleri için yasanın 5 Aralık’a kadar yürürlüğe girmesi gerekiyor. Cumhurbaşkanı Gül’ün yasayı incelemesi için 3 günü var.

327 kişi boşuna hapiste

TBMM’de konuşan Adalet Bakanı M. Ali Şahin 3 bin 313’i adli yargıda, 707’si de idari yargıda olmak üzere 4 bin 20 boş kadro bulunduğunu, yasayla boş kadroların doldurulmasını hedefledikleri belirtti. Şahin "Tahliye edilme hakkı doğduğu halde, dosyası Yargıtay’da bekleyen 327 vatandaşımız, boşu boşuna cezaevlerinde yatıyor" dedi.