Aym Kararı

Bağlı bulunduğu sendikanın kararı doğrultusunda 2 gün işe gitmeyen öğretmene verilen kınama cezası Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından haksız bulundu.

AYM, Mersin'in Tarsus ilçesinde bir ilköğretim okulunda öğretmen olarak görevli Selda Demir Taze'nın Anayasa'nın 51. maddesinde güvence altına alınan sendika hakkının ihlal edildiğine hükmetti.

Devlet memurlarının sendikal faaliyetlerden tümüyle mahrum bırakılamayacağına işaret edilen AYM kararında, buna karşılık ordu, emniyet ve başka bazı sektörlerde sendikal faaliyetlere sınırlama getirilebilmesinin mümkün olduğu ancak Taze'ye getirilen söz konusu sınırlamanın bu tip bir görevde bulunmasından kaynaklandığına dair bir iddianın mevcut olmadığı vurgulandı.

-Davanın tarihçesi-

Pakize Bayraktar İlköğretim Okulu'nda görevli Taze'nin hukuk mücadelesi  3 yıl önce başladı.

Üyesi bulunduğu Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası'nın (EĞİTİM-SEN) aldığı karara uyarak, İlköğretim ve Eğitim Kanunu Tasarısı TBMM Genel Kurulu'na sevk edildiği sıralarda ülke genelinde 28-29 Mart 2012'de yapılan 2 günlük iş bırakma eylemine katılan Taze'ye, "mazeretsiz olarak göreve gelmediği" gerekçesiyle Tarsus Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünce kınama cezası verildi.

Kınama cezasına yaptığı itiraz Mersin Valiliği tarafından reddedilen Taze, bunun üzerine Mersin 2. İdare Mahkemesi'nde cezaya itirazda bulundu.

Mahkeme 29 Mayıs 2013 tarihinde aldığı kararla Taze'nin yaptığı itirazı haklı buldu. Gerekçeli kararda, Tazenin yaptığı itirazın, "sendika kararı üzerine iş bırakma eylemine katıldığı", "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince (AİHM) bu konuda verilmiş ihlal ve tazminat kararları bulunduğu ve sendikal hakların mazeret olarak kabul edilmesi gerektiği" gerekçeleriyle kabul edildiği belirtildi.

Ancak bu mahkeme kararı, davalı tarafın itirazı üzerine Adana Bölge İdare Mahkemesine taşındı. Adana Bölge İdaresi Mahkemesi  2 Aralık 2013'te verdiği kararla, Taze'nin yaptığı eylemin "İlköğretim ve Eğitim Kanun Teklifinin geri çekilmesini sağlamak" ve "TBMM Genel Kurulunda görüşülerek yasalaşmasına engel olmak" amaçlarını taşıdığı gerekçeleriyle bir önceki mahkemenin kararını bozdu.

Kararın düzeltilmesi talebiyle Adana Bölge İdare Mahkemesi'ne yaptığı başvuru 17 Nisan 2014'te reddedilen Taze, nihai kararın kendisine 21 Mayıs 2014'te iletilmesinin ardından 28 Mayıs 2014'te AYM'ye bireysel başvuru hakkını kullandı.

-"Kınama cezası zorlayıcı bir toplumsal ihtiyaçtan kaynaklanmıyor"-

Sendikal faaliyet nedeniyle uygulanan kınama cezasının, her ne kadar hafif olsa da "zorlayıcı bir toplumsal ihtiyaçtan kaynaklanmadığı" ve bu nedenle "demokratik bir toplumda gerekli olmadığı" sonucuna varıldığı kaydedilen AYM kararında, bu nedenle Taze'nin Anayasa'nın 51. maddesinde güvence altına alınan sendika hakkının ihlal edildiği belirtildi.

Taze hakkında tesis edilen disiplin cezası işleminin sendika hakkını ihlal ettiğine hükmedilen AYM kararında, "bu ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için disiplin cezası işleminin iptaline ilişkin davada yeniden yargılama yapılması için kararın ilgili mahkemeye gönderileceği" bildirildi.