Baharı Köse Oyunu ile Karşılıyorlar

HÜSEYİN YILDIZ - Nevruz'un değişmez geleneklerinden "Köse" oyunu asırlardır her bayramda oynanarak gelecek kuşaklara aktarılıyor.

Türk dünyasında her yıl büyük coşkuyla kutlanan Nevruz Bayramı'nın geleneklerinden olan kökleri Anadolu, Mezopotomya ve Orta Asya mitolojisine dayanan ve bayramdan bir önceki günün akşamında oynanan seyirlik köy oyunu Köse, kutlamalara katılanlar tarafından ilgiyle izleniyor.

Yeni yılın karşılanması ve bolluk bereket beklentisi ile Nevruz Bayramı'nda oynanan oyunda yeşil köstüm giyen kişi yazı, beyaz kostümlü köse karakterini canlandıran kişi de kış mevsiminin bitkisizliği ile çıplaklığını temsil ediyor.

Türk dünyasındaki Nevruz Bayramı kutlamaları hakkında araştırma yapan araştırmacı Tuğşat Ata Türkmen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Nevruz Bayramı'nın dünyanın en köklü bayramları arasında yer aldığını söyledi.

Türki cumhuriyetlerin Nevruz Bayramı'na verdiği öneme değinen Türkmen, "Nevruz şüphesiz Türklerin en kadim bayramlarından biridir. Orta Asya'da çok büyük bir coşkuyla kutlanırken Türkiye'de belli bir bölgede sıkışmış durumda. Türklerin tarihi incelendiğinde Nevruz tüm Türk devletlerini derinden etkilemiştir." dedi.

Kışı gönderip baharı karşılama oyunu

Nevruz'un çeşitli etkinliklerle kutlandığını ve vatandaşların günler öncesinden bunlara hazırlandığını belirten Türkmen, şunları dile getirdi:

"Nevruz'un en büyük geleneklerinden birisi Köse oyunudur. Bu oyun 6 kişilik kadronun oynadığı bir oyundur. İki ana karakter vardır, birisi yaz birisi ise kış. Bunların 4 tane de alt öğeleri vardır. Yaz kösesi, kış kösesini göndermek istemektedir. Kış kösesini göndererek memleketlerine baharın, coşkunun, tüm renklerin gelmesini beklemektedir. Bu oyun genel itibariyle kışı gönderip baharı karşılama oyunudur."

Yörede oynanan oyunlarda 40 yıldır yaz kösesi rolünü üstlenen Muharrem Çelikten, şunları dile getirdi:

Yöremizde kış kösesinin gidişi, yaz kösesinin gelişi berekettir, varlıktır, huzurdur. Nevruz bizim için toprağın uyanışıdır. Bugün son cemrenin toprağa düşüşünün, toprağın bize verdiği nimetlerin açılışıdır. Şimdi toprağımıza tohumu dikeceğiz, bereket dileyeceğiz. Köse oyununa göre kışı yaşayanlar insanlar, yazı bilmez, baharın geldiğini bilmez. Kösenin davuluyla, zurnasıyla, sesiyle "bahar mı geldi, yaz mı geldi, son cemre mi geldi?" diyerek uyanır. Köse son cemrenin toprağa düşüşünü anlatan oyundur. Bölgemizde ilgiyle izlenir, kutlamaların en ilgi çekici bölümü kösa oyununun geçtiği bölümüdür. Bizde bu geleneği yaşatmak için çalışıyoruz."