"Başbakanın Kredi Kartı Almayın Demesi Cesurca"

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi (AÖF) Sosyoloji Program Koordinatörü Doç. Dr. Mevlüt Özben, Başbakan Erdoğan'ın kredi kartı konusundaki çağrısına ilişkin, "Sermayenin kendisini pijamayla karşıladığı başbakan profilinden sonra yüksek bir kitlesel desteğe sahip bir başbakanın 'kredi kartı almayın, kullanmayın' çıkışı kim ne derse desin cesurca ve kahramancadır" dedi.

Özben, AA muhabirine yaptığı açıklamada, küresel gerçekliğin baş aktörü olan neo-liberalizmin küresel ölçekte ortaya çıkardığı sonuçlardan birinin borçlandırılmaktır olduğunu belirterek, bu bakımdan az ya da çok herkesin "borçlandırılmış toplumlar"da yaşadığını söyledi.

Kredi kartlarının, mekan-dışılaşan ve yerel iktidarların denetiminden büyük ölçüde azade olmuş sermayenin insanları borçlandırarak kendisine bağımlı kılmasının en etkili araçları olduğuna dikkati çeken Özben, şunları kaydetti:

"Şöyle bir analoji kurulabilir. Yakın bir zamana kadar mutlak güç olma pozisyonunu henüz yitirmemiş olan ulus devletlerde vatandaş ve onun nüfus cüzdanı ne anlama geliyorsa, şimdilerde yeni mutlak güç küresel sermaye için tüketici ve kredi kartı aynı şeyi ifade ediyor. Denilebilir ki her ikisinde de hakim güç için (ulus devlet ya da küresel sermaye) insanlar bir tür yatırım nesnesi ya da çıkarlar için kullanılan araçlardır. Bu doğru ancak 'vatandaş-nüfus cüzdanı' ile 'tüketici-kredi kartını' karşılaştırdığımızda yine de kaybeden olduğumuzu söyleyebiliriz."

Geçmişle kıyaslandığında, küresel ölçekte esen demokratikleşme, insan hakları, cinsiyetçilikle ilgili eşitsizlikler ve diğer pek çok olumlu gelişme için insanlardan istenen tek şeyin borçlanma olduğunun altını çizen Özben, "Genel manzara bu olunca kredi kartları da tüketim, toplumun alameti farikası olmaktadır. Tam da bu noktada, Başbakanın 'kredi kartı kullanmayın, almayın'  beyanı çok önemlidir" diye konuştu.

Doç. Dr. Özben, şöyle devam etti:

"Küreselleşmenin bariz sonuçlarından biri olan devletle ulusun ayrılması ya da devletin halkından uzaklaşması gerçeğinin ortasında, icra gücü bakımından devletin en yetkili isminin 'kredi kartı kullanmayın' diyerek halktan yana tavır koyması son derece önemsenmesi gereken bir çıkıştır. Bütün oyunun borçlandırmak üzerine kurulduğu küresel sistemde büyüyen bir ekonomiye sahip Türkiye'nin Başbakanının kredi kartı 'kullanmayın, almayın çıkışı' kahramancadır. Bu çıkış A. Negri'nin adlandırımıyla, küresel imparatorluk çağında, ulusalcıların, milliyetçilerin, solun, hatta İslamcıların yapamadıkları veya yapamayacakları kadar önemli bir çıkıştır, kahramanlıktır.

Çünkü sermayenin kendisini pijamayla karşıladığı başbakan profilinden sonra yüksek bir kitlesel desteğe sahip bir başbakanın kredi kartı almayın, kullanmayın çıkışı, kim ne derse desin cesurca ve kahramancadır." - Erzurum