Bulgaristan'da Komünist Rejiminin Suçları

SOFYA (AA) – Bulgaristan'da Anayasa Mahkemesi, eski komünist rejiminin insanlığa karşı işlediği suçların zaman aşımını uğramasını engelleyen Parlamento kararını iptal etti.

Mahkeme, Bulgaristan'da 1944 yılında darbe ile iktidara gelen ve 1989 yılına dek iktidarda bulunan komünist rejimin işlediği insanlığa karşı suçların zaman aşımını engelleyen parlamentonun yasa değişikliğini 1'e karşı 11 oyla reddetti.

Oylamadaki ret oyunu eski başkanlardan Filip Dimitroy kullandı.

Bulgaristan Parlamentosu geçen ay Ceza Kanunu'nda yapmış olduğu bir değişiklikle komünizm rejiminin işlediği suçların zaman aşımına uğramasını engellemişti.

Zaman aşımına uğramış davaların yeniden açılmasına olanak sağlayan düzenlemede sorun gören Cumhuriyet Başsavcısı Sotir Tzatzarov, konuyu Anayasa Mahkemesine götürmüştü.

Tzatzarov gerekçelerinde, zaman aşımını kaldıran karar kapsamında ilgili suçları işlemiş olabilecek "Bulgaristan Komünist Partisi (BKP) üye ve yönetim organların kapsamının soyut olduğunu" belirtmişti.

Bulgaristan'da komünist rejiminin 20 Aralık 1944 tarihinde kurduğu Halk Mahkemesi 1945'in Nisan ayına dek 135 toplu dava açarak, rejim muhalifi oldukları gerekçesiyle tutuklanan 28 bin 630 kişiyi yargılamıştı.

Söz konusu dönemde tutukluların büyük bir bölümünün hakkında bir daha bilgi alınmazken, 2 bin 618 kişi idam edilmiş, bin 126 kişi ise ömür boyu hapis cezasına mahkum edilmişti.

Daha sonraki yıllarda da binlerce kişi toplama kamplarına sürülmüştü.

Devrik diktatör Todor Jivkov'un iktidarının son döneminde, 1984'den sonra 8 milyonluk ülkede, 1,5 milyona yakın Türk ve Müslümana karşı bir asimilasyon kampanyası başlatılmıştı.

Bu kampanya kapsamında 850 bin kişinin Türk ve Arapça isimleri zorla değiştirilmiş, dini ibadetleri yasaklanmıştı. Zulümlere karşı çıkan protestolara 40 bini aşkın Müslüman katılmıştı.

Protestolar sırasında rejim güçleri 29 kişiyi öldürmüş, 500 bini aşkın insan da Türkiye'ye göçe zorlanmıştı.

Jivkov'un 10 Kasım 1989 tarihinde kansız darbe ile devrilmesinin ardından başlayan demokratikleşme sürecinde rejimin Türk azınlığa karşı uygulanan politikanın sorumlularına karşı 1991 yılında dava açılmıştı.

Jivkov'un yanı sıra döneminin İçişleri Bakanı Dimitar Stoyanov, Dışişleri Bakanı Petar Mladenov, Başbakanı Georgi Atanasov ve Politbüro Üyesi Penço Kubadinski'nin sanık olduğu dava 1993 yılında 5 ayrı davaya ayrılmıştı.

Görgü tanığı olarak gösterilen yüzlerce kişinin ifadesinin alınmasını öngören dava ise bir türlü sonuçlandırılamadı.