Chatham House Uluslararası Güvenlik Uzmanı Dr. Lewis Açıklaması

Aslı Aral - İngiltere'nin önde gelen düşünce kuruluşu Chatham House'un uluslararası güvenlik uzmanı Dr. Patricia Lewis, birçok uluslararası kuruluşun Esed rejiminde çok sayıda kimyasal silahın olduğunu tahmin ettiğini ifade ederek, "Eğer Esed hükümeti, kimyasal silah kapasitesini kullanırsa binlerce insan ölebilir ya da kalıcı olarak yaralanabilir" dedi.

Ülkelerin savunma politikaları, kitle imha silahları, nükleer silahların önlenmesi ve silahsızlandırma gibi konularda çalışmalarını yürüten Lewis, Suriye rejiminin olası kimyasal silah kapasitesi ve bu silahları kullanma ihtimaliyle ilgili AA'ya açıklamalarda bulundu.

Birleşmiş Milletler Silahsızlandırma Araştırması Enstitüsü'nün (UNIDIR) Başkanlığını 10 yıl boyunca yürüten Lewis, "Suriye'nin kimyasal silahları olduğuna dair yaygın bir kanaat var. Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü'ne

(OPCW) göre, Suriye'nin aralarında öldürücü sinir gazının da bulunduğu kimyasal silahları var" ifadelerini kullandı.

Suriye'nin, kimyasal silahları ilk olarak 1973 yılında Mısır'dan aldığını ve sonra kendisi üretmeye başladığına dair geçen yıllar boyunca tutarlı bilgiler olduğunu belirten Lewis, İsveç Savunma Araştırması Ajansı'nın (FOI) 2004 tarihli raporuna göre, Suriye'nin büyük olasılıkla füzelerde ve hava bombalarında taşınabilen sinir gazı ürettiğini kaydetti.

Lewis ayrıca, Küresel Güvenlik kuruluşunun internet sitesine

(globalsecurity.org) göre, Suriye'nin elinde sinir gazı (sarin), tabun ve hardal gazı olduğunu ifade etti.

Amerikan Merkezi Haberalma Örgütü'nün (CIA) de, Suriye'nin elinde birkaç yüz litre kimyasal silah olduğunu tahmin ettiğini belirten Lewis, Suriye'deki şiddet olayları başlamadan önce Batılı istihbarat kuruluşlarının da "Suriye'nin yılda birkaç yüz ton kimyasal harp etmeni üretebileceği"ni hesapladığına dikkati çekti.

Suriye'nin, 1992 tarihli Kimyasal Silahlar Konvansiyonunu imzalamadığına ve taraf olmadığına dikkati çeken Dr. Lewis, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kimyasal silahları üretme, depolama ya da kullanma konusunda uluslararası yasaklara tabi değil. OPCW'nin Suriye'de kimyasal silahlarla ilgili denetimde bulunması konusunda ise yasal yetkisi yok. Dolayısıyla, Suriye'nin kimyasal silah kapasitesini tespit etmek imkansız."

-"Kimyasal silahlar kullanılırsa, dengeler değişebilir"-

Suriye'nin geleceğini nasıl gördüğüne ilişkin soruya ise Patricia Lewis, bu ülkenin geleceğinin Kızıl Haç'ın "iç savaş" olarak tanımladığı durumun nasıl sonuçlanacağına bağlı olduğunu söyleyerek yanıt verdi. Dr. Lewis, şunları kaydetti:

"Eğer mevcut hükümet, kimyasal silahlar kapasitesini kullanırsa, binlerce insan ölebilir ya da kalıcı olarak yaralanabilir. Tıpkı, Saddam Hüseyin'in 1988'de Irak'ta Kürtlere karşı kullandığı gibi.

Kimyasal silahların kullanılması, BM Güvenlik Konseyinde (BMGK) Esed rejimine yönelik dengeleri değiştirecektir. Zehirli gazın kullanımını yasaklayan 1925 tarihli Cenevre Protokolü ile 1992 tarihli Kimyasal Silahlar Konvansiyonu önemli uluslararası anlaşmalar ve birçok ülkenin vatandaşları hükümetlerinin böyle bir durumda eyleme geçmesini isteyecektir."

Yayıncı: Ömür Üzelce - LONDRA