D-8 Ülkeleri, 500 Milyar Doları Hedefliyor

Erkan Avcı/ Yusuf Hatip - 1 milyarı aşan nüfusuyla dünya nüfusunun yüzde 14'ünü oluşturan D-8 ülkeleri, dünya ticaretinden aldıkları kısıtlı payı arttırmak istiyor. D-8, halihazırda üye ülkeler arasında 148 milyar dolar düzeyinde olan ticaret hacmini 2018'e kadar Tercihli Ticaret Anlaşması (TTA) vasıtasıyla 500 milyar dolara çıkartmayı hedefliyor.

Eski başbakanlardan merhum Necmettin Erbakan'ın girişimiyle 1997'de Türkiye'nin öncülüğünde Bangladeş, Endonezya, İran, Malezya, Mısır, Nijerya ve Pakistan'ın katılımıyla kurulan D-8'in ilk ticaret bakanları toplantısı geçtiğimiz günlerde Nijerya'nın Başkenti Abuja'da yapıldı. Üye ülkeler arasındaki ticaret hacminin arttırılmasının ele alındığı toplantıda Türkiye'yi temsil eden Ekonomi Bakan Yardımcısı Mustafa Sever, AA muhabirine organizasyonun hedeflerini anlattı.

Rakamlar, üye ülkelerin potansiyeline göre düşük -

D-8'in en önemli görevinin üye ülkelerin mevcut potansiyelini ortaya çıkarmak olduğunu belirten Sever, organizasyonun öncelikli alanlarının başında ticaretin geldiğini söyledi. D-8 ülkelerindeki zengin enerji ve tarım kaynaklarına değinen Sever, üye ülkelerin toplam nüfusunun 1 milyarı aştığını ve bu rakamın dünya nüfusunun yüzde 14'ünü oluşturduğunu belirtti. Sever, D-8 üyelerinin yarısının, dünyanın önde gelen 35 ihracatçı ülkeleri içinde yer aldığına vurgu yaparak Türkiye ve Endonezya'nın aynı zamanda G-20 üyeleri olduğunu hatırlattı. Tüm D-8 ülkelerinin bölgelerinde önemli aktörler olduğunu ifade eden Sever, ancak D-8 ülkelerinin dünya ticaretinden aldıkları payın kısıtlı kaldığına dikkati çekti.

D-8 ülkeleri arasındaki ticaret hacim grafiğinin her geçen yıl yükseldiğini belirten Sever, üye ülkelerin potansiyeline bakıldığında rakamların düşük olduğunu kaydetti. 1997 yılında sadece 15 milyar dolar bölge içi ticaret bulunduğu anımsatan Sever, geçen yıl bu rakamın 148 milyar dolara ulaştığı bilgisini paylaştı. 2008-2018 yılları için öngörülmüş olan D-8 yol haritasında, bölge içi ticaretin 2018'de yüzde 15-20'ye çıkarma konusunda karar alındığı bilgisini paylaşan Sever, "Bunu rakamsal olarak ifade edecek olursak 500 milyar dolarlık bir ticaret hacmine denk geliyor. D-8 ülkeleri arasındaki ticaret hacmi 148 milyar dolar düzeyinde. Bu rakamın 500 milyar dolara çıkarılması hedefi iddialı bir hedeftir ancak ulaşılamaz da değil. Yeter ki D-8 ülkeleri potansiyellerinin farkında olsun" diye konuştu.

TTA, 1 Kasım'da fiilen yürürlüğe girecek -

Hedefe ulaşmak için hem özel sektör hem de kamu sektörünün üzerine görevler düştüğünü belirten Sever, üyeler arası ticaretin artırılmasında, hukuksal altyapının güçlendirilmesinin önemine işaret etti. Uluslararası anlaşmaların bu altyapının temel taşlarını oluşturduğunu ifade eden Sever, TTA'nın artıları bulunduğunu ifade etti. Üye ülkelerin potansiyelin ortaya çıkarılmasında TTA'nın önemli bir rol oynayacağını kaydeden Sever, anlaşmayla ilgili şu bilgileri paylaştı:

"Bahse konu anlaşma, 25 Ağustos 2011'de hukuken yürürlüğe girmesine rağmen, taviz listelerinin ülkeler arasında teati edilememesi ve ilk indirimlerin yapılacağı tarihin belirlenememesi nedeniyle bu güne kadar fiili olarak yürürlüğe giremedi. Bu konuda, Türkiye'nin katkısı ve öncülüğünde gerek teknik anlamda gerekse siyasi anlamda önemli adımlar atıldı. Bu çerçevede gerek siyasi irade gerekse bürokrasi önce anlaşmanın fiilen yürürlüğe girmesine, sonraki süreçte ise anlaşma kapsamının genişletilmesine odaklanmalı."

Sever, Ankara'da Mart 2013'de gerçekleştirilen D-8 TTA Gözetim Toplantısı'nda, anlaşmanın fiilen yürürlüğe gireceği tarihin saptanması konusunda taraf ülkeler arasında görüşmeler gerçekleştirildiğini, anlaşma kapsamında 1 Ağustos 2013 tarihi itibariyle gümrük indirimlerine ilişkin ilk aşamanın uygulanmaya başlanmasında mutabık kalındığını hatırlattı. Sever, ancak TTA'nın yürürlüğe giriş sürecine ilişkin Abuja'da gerçekleştirilen Kıdemli Memurlar Komitesi Toplantısı'nda, İran'ın cumhurbaşkanlığı seçimlerini, Malezya ve Endonezya'nın da sistemle ilgili gerekçeleri nedeniyle 1 Ağustos'ta yürürlüğe girecek tarihin 1 Kasım olarak yeniden belirlendiğini kaydetti.  Sever, "Dolayısıyla, bu yıl Kasım ayında, anlaşmanın fiilen işlerlik kazanmasını umuyoruz" diye konuştu.

Mustafa Sever, düzenlemenin fiilen yürürlüğe girmesiyle, üye ülkelerin ihracatçılarının, diğer üye ülkelerin TTA kapsamında ilettikleri taviz listelerinin kapsadığı ürünlerde, o ülkelere daha ayrıcalıklı gümrük vergisi oranlarına tabi olmak suretiyle mal ihracatı gerçekleştirebileceğini söyledi. "Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, bazı bulaşık makinesi türlerine Nijerya tarafından diğer ülkelere yüzde 20 gümrük vergisi uygulanırken D-8 üyelerine yüzde 15, Endonezya tarafından ise tüm dünya ülkelerine bazı soğutucularda yüzde 15 gümrük vergisi uygulanırken D-8 üyelerine yüzde 10 uygulanacak" örneğini veren Sever, anlaşmanın fiilen yürürlük kazanmasıyla 500 milyar dolarlık D-8 içi ticaret hacmi hedefine ulaşılmada önemli adım atılmış olacağını kaydetti. - Ankara