Devlet Desteğiyle Kurulan Fabrika, Diyarbakırlı Üreticiyi Sevindirdi

AHMET KAPLAN - Diyarbakır'ın Eğil ilçesinde, Tarımsal ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) tarafından yatırımcıya sunulan yüzde 50 hibe desteği ile kurulan Badem Soyma ve Kırma Tesisi, çiftçinin gelirinde yaklaşık yüzde 30'luk artış sağladı.

Diyarbakır-Batman- Siirt Kalkınma Projesi kapsamında ve GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı tarafından son yıllarda tarımsal alanda sağlanan hibe destekleriyle şu ana kadar kentte yaklaşık 8 bin dekar alanda badem bahçeleri kuruldu.

Bahçelerin meyve vermeye başlamasıyla tarımsal sanayiye duyulan ihtiyaç üzerine harekete geçen girişimci Bilal Karakoç, TKDK'dan aldığı destekle badem kırma tesisi kurdu. Karakoç, daha önce kentte badem kırma tesisi bulunmadığı için ürününü ucuza satmak zorunda kalan çiftçilerin ve açılan iş kapısıyla da işsizlerin yüzünü güldürdü.

Tesis sahibi Bilal Karakoç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, daha önce hububat ekimi yaptığı tarlasında devletin sunduğu yüzde 50 hibe desteği ile badem, elma ve erik bahçeleri kurduğunu söyledi.

Devletin sağladığı desteklerin cazip olmasından dolayı birçok çiftçinin tahıl üretimini bırakıp, meyveciliğe yöneldiğini belirten Karakoç, meyvecilikte de özellikle badem yetiştiriciliğinde yoğunlaşmanın yaşandığını belirtti.

Karakoç, artan üretimle çiftçilerin bademlerini kırdırmak için en yakın il olan Gaziantep'e gitmek zorunda kalmasından dolayı tesis kurma fikrinin oluştuğunu anlatarak, yüzde 50 hibe desteğiyle proje bedeli 800 bin lira olan tesisi kurduğunu ifade etti.

"Talebin yoğunluğundan sıra vermeye başladık"

Kapalı ve açık olmak üzere 6 bin dönüm alan üzerine kurulan tesise diğer ilçelerdeki üreticilerden de yoğun talep olduğunu vurgulayan Karakoç, şöyle konuştu:

"Şu ana kadar yaklaşık 10 ton bademi kırma işleminden geçirdik. Tesisin günlük 1,5 ton kırma, 4 ton da soyma kapasitesi var. Çiftçilerden yoğun talep var. Talebin yoğunluğundan sıra vermeye başladık. Belirlediğimiz günde çağırıyoruz. Bu bölgede sadece Eğil ilçesinde mevcut. Batman ve Siirt gibi çevre illerde bu tesisten bulunmuyor. Çevre illerden bu yıl belki yoğun bir talep olmaz. Önümüzdeki yıllarda çevre illerinden bademlerin buraya gelmesini bekliyoruz."

20 kişi istihdam edilecek

Tesislerinde ilk etapta 6 kişinin istihdam edildiğini aktaran Karakoç, ilerleyen zamanlarda badem kavurma ve paketleme sisteminin hayata geçmesiyle 20 kişiye iş imkanı sağlayacaklarını bildirdi.

Karakoç, "Devletimize bölgeye yaptığı yatırımlardan dolayı çok teşekkür ediyoruz. Bölgede birçok alanda istihdam sağlandı." ifadesini kullandı.

"Gelirimizde yüzde 30'luk bir artış sağlandı"

Çiftçi Mustafa Karakoç da 2009 yılında oluşturduğu badem bahçesinden 2 yıl önce verim almaya başladığını belirtti.

Ürünlerini farklı illerden gelen tüccarlara kabuklu olmasından dolayı ucuza satmak zorunda kaldıklarını aktaran Karakoç, "Kurulan tesisin bize büyük bir faydası oldu. Bademleri kırmak için Gaziantep, Balıkesir veya Malatya'ya gitmemiz gerekiyordu. Mecburen kabuklu satıyorduk, ne fiyat verirlerse o şekilde veriyorduk. Daha önce badem içi satma olanağımız yoktu, şimdi satıyoruz. Böylelikle gelirimizde yüzde 30'luk bir artış oldu."

Tesis çalışanı Hasan Onat ise bugüne kadar sabit bir işte çalışmadığını, amelelik yaparak ailesinin geçimini sağlamaya çalıştığını aktardı.

Tesiste işe başlamadan önce bahçelerde ailesiyle badem topladığını ifade eden Onat, "Tesis açıldığında beni çağırdılar, ailemle birlikte burada çalışıyorum. Sigortam var. Fabrika yapanlardan, devletimizden Allah razı olsun." dedi.

"Bölgeye katma değer katacak"

TKDK Diyarbakır İl Koordinatörü Hikmet Güneş, tarım ve tarıma dayalı sanayi, turizm, el sanatları, yerel ürünler kapsamında destekleme yapan bir kamu kurumu olduklarını söyledi.

Badem soyma ve kırma tesisi kurma projesinin geçen yıl kendilerine sunulduğunu belirten Güneş, "Proje tutarı yaklaşık 800 bin lira. KDV'den muaf olunacak şekilde yüzde 50 hibe desteği sağladık. Yatırımcı hem kendine ait 70 dekarda ürettiği bademleri burada işliyor hem de civarda çiftçilerimizin bademlerini işleyerek ilimize katma değer sağlıyor." şeklinde konuştu.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Mustafa Ertan Atalar, hububat tarımıyla ön plana çıkan ili, son yıllarda uygulanan projelerle meyvecilik yapılan bir şehir haline getirmeye çalıştıklarını belirterek, halihazırda ilde yaklaşık 255 bin dekar alanda meyve üretimi yapıldığını kaydetti.

Özellikle küçük arazi parçalarına sahip ilçelerde bademin yaygınlaştırılmasına yönelik projeler uyguladıklarını dile getiren Atalar, "Diyarbakır-Batman-Siirt Kırsal Kalkınma Projesi ve GAP İdaresinden sağladığımız kaynaklarla buralarda meyve bahçeleri tesis etmeye başladık. İl genelinde yaklaşık 8 bin dekarda badem üretimi yapılması sağlandı. Bu yıl GAP İdaresinden sağlayacağımız kaynaklarla mevcut bahçelerin üzerine 2 bin 500 dekar daha ekleyeceğiz." dedi.

Ürünün elde edilmesinin tek başına bir çözüm olmadığını anlatan Atalar, elde edilen ürünlerin işlenip pazara hazır hale getirilmesinin de gerektiğini anlattı.

Bunun da ayrı bir proje kapsamına girdiğini, üretilen ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi, depolanması ve pazarlanması ile ilgili olan kırsal kalkınma yatırımlarını destekleme projeleri kapsamında yüzde 50 hibelerle tarımsal ve hayvansal ürünleri işleyen tesisler kurulmasını sağladıklarını ifade eden Atalar, üretimi artırarak, ürünün yerinde işlenmesini sağlayarak, katma değerini artırarak çiftçilerin daha fazla gelir elde etmesine imkan tanımak istediklerini sözlerine ekledi.