Doğu Avrupa Dünyanın En Büyük Çatışma Noktası"

İstanbul Üniversitesi (İÜ) Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Genel Türk Tarihi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İlyas Topsakal, Doğu Avrupa bölgesinin dünyanın en büyük çatışma noktası olduğunu belirterek, "Suriye ya da diğer bölgelerden daha önemli olduğunu söyleyebilirim. NATO'nun bölgeye yaptığı yatırımlar, Rusya'nın çalışmaları, silah ve güç dağılımı düşünüldüğünde bunu anlayabiliriz. Bu çatışma farklı boyutlarda devam ediyor. İkinci Dünya Savaşı bunun en büyük kanıtı olmakla beraber, günümüzde de çok önemli gelişmeler oluyor." dedi.

Topsakal, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı tarafından İÜ Farabi Avrasya Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde düzenlenen "Türk-Rus İlişkileri Bağlamında Türk Dünyası" konferansında konuştu.

Türk dünyasının geniş bir coğrafyayı kapsadığını dile getiren Topsakal, Türk dünyasının ayrıca birçok küresel ve ulusal güvenlik politikasının da merkezinde olduğunu söyledi.

Topsakal, Türkiye'nin Türk dünyası için kilit ülke olduğuna dikkati çekerek, "Türkiye, yüzyıllardır Türk dünyasından gelenlere ev sahipliği yaptı. Kafkaslar'dan ve Orta Asya'dan yaşanan göçler, bunun en önemli nedenidir. Özellikle Lenin sonrası Sovyetler'de Stalin'in izlediği yer değiştirme ve göç politikası sonucu Türk dünyasında bir travma yaşandı. Türkiye'nin her yerinde buralardan gelen aileler var. Hepsi de o günlerin hatıralarını yaşatıyor. Türkiye-Rusya ilişkilerini anlamak için bu denklemleri anlamak zorundayız. Orta Asya'daki Türk nüfusu da kardeşlerimizle beraber yaratabileceğimiz ortak bir gücün potansiyelini göstermektedir." ifadelerini kullandı.

Dünyanın birçok riskli güvenlik noktası bulunduğuna vurgu yapan Topsakal, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Doğu Avrupa bölgesi dünyanın en büyük çatışma noktası. Suriye ya da diğer bölgelerden daha önemli olduğunu söyleyebilirim. NATO'nun bölgeye yaptığı yatırımlar, Rusya'nın çalışmaları, silah ve güç dağılımı düşünüldüğünde bunu anlayabiliriz. İkinci Dünya Savaşı bunun en büyük kanıtı olmakla beraber, günümüzde de çok önemli gelişmeler oluyor."

"Tarihlerini okudukça kardeş olduklarını öğreniyorlar"

Topsakal, yüzlerce yıllık Türkiye-Rusya ilişkilerinin sadece siyasete indirgenemeyeceğini belirterek, kültürel ve sosyal bağları her zaman dikkate almak gerektiğini söyledi.

Türkiye'nin NATO ve Varşova Paktı arasında NATO'yu tercih ettiğini, fakat özellikle ilk dönemlerde birtakım hatalar yapıldığını anımsatan Topsakal, günümüzde yeni denklemlerin ortaya çıktığını ve Türkiye'nin çok yönlü stratejilere ihtiyaç duyduğunu kaydetti.

Topsakal, yeni dünya düzeninde birçok kutup olduğunu aktararak, "ABD'nin oluşturmaya çalıştığı tek kutuplu düşünce, bir gün tamamen yok olacak. İngiltere, Fransa, Almanya, Çin gibi ülkeler, bu söylemi kabul etmiyor. Türkiye de kendi milli projelerini ortaya koymalı. Sadece bir ülke ya da gücün tarafında siyaset izlemekten ziyade, çok taraflı denklemler oluşturulmalı. Aynı şekilde 1990'lardan sonra bağımsızlığını kazanan Türk devletleriyle ilişkiler de bu açıdan güçlü tutulmalı. Onlar Sovyet döneminde ortaya konan kimlikleri aşmaya çalışıyor. Tarihlerini okudukça kardeş olduklarını, aynı dedelerin torunları olduklarını öğreniyorlar. Komünizmin etkisi yakında tamamen kaybolabilir. Kırgızistan, Özbekistan, Kazakistan gibi ülkeler arasındaki sorunlar da çözülmeye başladı. Gelecek daha güzel olacak." şeklinde konuştu.