DOSYA HABER/2023'ÜN FELAKETLERİ: 2023'te dünya birçok yanardağ patlamasına şahit oldu

Dünyada, başta iklim değişikliğinin yol açtığı birçok felakette binlerce kişinin yaşamını yitirdiği 2023'te, pek çok ülkede yanardağ patlamaları meydana geldi.

Anadolu Ajansının (AA) "2023'ün felaketleri" dosya haberinin ikinci bölümünde 2023'te dünyada yaşanan yanardağ patlamaları anlatıldı.

Bu yıl ABD, Endonezya ve İtalya gibi birçok ülkede yanardağ faaliyetleri görülürken bu yanardağların bazılarında kısa aralıklarla patlamalar yaşandı.

ABD'deki Kilauea Yanardağı yıl içerisinde 3 defa faaliyete geçti

ABD'nin Hawaii eyaletindeki Kilauea Yanardağı'nda 6 Ocak'ta yeniden hareketlilik gözlendi.

ABD Jeolojik Araştırma Merkezine (USGS) göre, Kilauea Yanardağı'nın zirve kraterinde patlama meydana geldi.

Hawaii Yanardağ Gözlemevinin kamera görüntülerinde yanardağın zirvesindeki Halemaumau kraterinin içinde patlamanın başladığını gösteren parıltı tespit edildi.

Zirvesi Hawaii Yanardağlar Ulusal Parkı'nda yer alan ve dünyanın en aktif yanardağlarından olan Kilauea en son Eylül 2021'den itibaren 16 ay boyunca aktif kaldı.

Kilauea Yanardağı, 7 Haziran'da yeniden faaliyete geçti ve yanardağın zirve kraterinde patlama meydana geldi. 21 Haziran'da hareketliliğin durduğu Kilauea, 96 gün sonra 11 Eylül'de üçüncü kez faaliyete geçti.

USGS'nin Hawaii Yanardağ Gözlemevi, "patlamayla açığa çıkan gazların volkanik dumana neden olacağı" konusunda uyarı yaparken, parkın yakınında yaşayanları patlamayla havaya yayılan volkanik partiküllerden korunmaya çağırdı.

Patlamanın ardından yanardağ için alarm seviyesi "gözetim" seviyesinden "uyarı"ya, havacılık renk kodu ise "kırmızı"ya yükseltildi.

Yetkililer, söz konusu volkanik faaliyetlerin park içinde sınırlı olduğu bilgisini paylaştı.

Kilauea'da 1983'ten bu yana patlamalar oluyor.

Endonezya

Endonezya'da Merapi Yanardağı'nın 11 Mart'ta faaliyete geçmesiyle bölgede turizm ve madencilik faaliyetleri durdu.

Java Adası'nda bulunan ve Endonezya'nın en aktif yanardağı Merapi'den püsküren sıcak kül bulutları, kaya, lav ve gaz karışımı, yamaçlardan 7 kilometre kadar aşağı indi.

Yaklaşık 5 hafta sonra 19 Nisan'da ise bu sefer Doğu Cava eyaletindeki Semeru Yanardağı kül püskürtmeye başladı.

Semeru Yanardağı'nda aynı gün içinde 16 patlama yaşandı, başta kuzeydoğu yönüne olmak üzere, yanardağ çevreye yoğun miktarda sıcak kül püskürttü.

Yanardağda Aralık 2021'de meydana gelen patlamalarda 34 kişi hayatını kaybetmişti.

Ülkede ayrıca Anak Krakatau Yanardağı'nda (Krakatoa'nın çocuğu) 9 Haziran'da patlama meydana geldi. Yanardağdan püsküren kül tabakası 3 kilometre yüksekliğe ulaştı.

İtalya

İtalya'nın Sicilya Adası'nda yer alan ve yüksekliği 3 bin 300 metre civarında olan Etna Yanardağı bu yıl birkaç kez faaliyete geçti. İlk olarak 21-22 Mayıs'ta hareketlilik yaşanan yanardağda 13 Ağustos'ta patlama oldu. Etna, 13 Kasım, 27 Kasım ve 2 Aralık'ta da kül ve lav püskürttü.

Guatemala

Diğer yandan, Guatemala'da 5 Mayıs'ta Fuego Yanardağı'nın faaliyete geçmesi nedeniyle 1054 kişi bölgeden tahliye edildi.

Ulusal Afet Azaltma Koordinasyon Ajansından yapılan açıklamada, Orta Amerika'nın en aktif yanardağlarından, 3 bin 763 metre yükseklikteki Fuego'nun yeniden faaliyete geçtiği; sıcak kül bulutları püskürttüğü belirtildi.

Güney Amerika'dan Pasifik'e yanardağ patlamaları

Meksika'da 23 Mayıs'ta Popocatepetl Yanardağı'nın duman ve kül püskürtmesinin ardından ülkede sarı alarm seviyesine geçildi.

Filipinler'deki 24 aktif volkandan biri olan Mayon Yanardağı'nın güney yamacında 11 Haziran'da yoğun lav akıntıları başladı. Yanardağdan çıkan lav nedeniyle halka acil durum sığınaklarına tahliye için hazırlanmaları uyarısı yapıldı.

Ülkenin en aktif yanardağı Mayon'un eteklerindeki lav akıntıları sebebiyle bölgedeki yüksek risk alanında "zorunlu tahliyeler" yapıldı.

Güney Amerika ülkesi Peru'nun güneyindeki Moquegua bölgesinde yer alan Ubinas Yanardağı'nda da 5 Temmuz'da patlama yaşandı.

Jeoloji, Maden ve Metalurji Enstitüsünden yapılan açıklamada, patlamanın yerel saatle 03.13'de meydana geldiği ve Moquegua bölgesinde "acil durum" ilan edilmesi gerektiği kaydedildi.

İzlanda'nın güneybatısında sismik faaliyetin artmasıyla Fagradalsfjall Yanardağı ise 11 Temmuz'da patlamaya başladı.

İzlanda Meteoroloji Dairesinden yapılan açıklamada, "Patlama küçük çaplı ve yanardağ henüz atmosfere duman salmadı. Yanardağın eteklerindeki çatlaklardan akan lav 200 metrelik bir pınar oluşturuyor." ifadesi yer aldı.

Pasifik'teki ada ülkesi Papua Yeni Gine'de Ulawun Yanardağı'nda 20 Kasım'da patlama meydana geldi.

Ulawun Yanardağı'ndaki patlama sonrası volkanik dumanın 15 bin metre yüksekliğe eriştiği tahmin edildi.

Japonya açıklarında yanardağdan püsküren kül ve kaya parçaları, 29 Kasım'da Tokyo'nun güneyindeki Nii-jima Adası çevresine ulaştı.

Patlayan yanardağın, 10 yıl önce okyanusun doğal hareketleri sonucu oluşan bir adacıkta yer aldığı kaydedildi.