Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, elektrikte kayıp kaçakta doğru bir yöne doğru gidildiğini söyledi.

TBMM Genel Kurulu'nda, Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı'nın geneli üzerinde milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Yıldız, Türkiye'de 21 elektrik dağıtımı şirketi olduğunu, ulusal ve bölgesel tarife arasında seçim yapıldığını belirterek, 31 Aralık 2012 tarihine kadar ulusal tarife olduğunu, bu sürenin uzatılıp uzatılmayacağının Genel Kurul'un gündemine getirildiğini kaydetti.

Yıldız, "Edirne'den Kars'a, Sinop'tan Hatay'a varıncaya kadar tüm elektrik fiyatlarının sabit olduğu ve her bir bölgede bu şekilde fiyata devam edeceğini söylüyor ulusal tarife. Bölgesel tarife ise 21 şirketin kayıp kaçak oranları ve performans değerleri dikkate alınarak fiyatlama mekanizması oluşturuluyor. Türkiye'nin buna hazır olmadığını gördük. Bunun bir kaç sebebi var; diyelim Eskişehir'de bir kişinin 42 kuruştan, Bilecik'in de 21 kuruştan kullandığı bir ortam çıkabilecek" dedi.

Kayıp kaçakta doğru bir yöne gidildiğini, hedeflerinin de doğru olduğunu anlatan Yıldız, "Dicle ve Van bölgesi çıkarıldığında Türkiye'nin kayıp kaçak ortalaması, AB üyesi ülkelerinin ortalamasından daha düşüktür. Demek ki doğru iş yapıyoruz. Bu iki bölgeyle alakalı; birinde 6 ili ilgilendiren noktalarda Türkiye ortalamasının çok üzerinde kayıp kaçak oranı var. İzlenen doğru usul ve yöntemdir. Ama bu illerde mutlaka daha da net şekilde uygulanabilir olması lazım" diye konuştu.

-"Kabul edilemez..."-

Dicle bölgesi içinde Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Bingöl illeri bulunduğunu anlatan Yıldız, "Bu illerimizde kayıp kaçak oranı yüzde 72'ler civarında çıktı. Bu çok yüksek ve kabul edilemez bir rakam. Orada bir kısım idari kadroları değiştirdik. Biz oraya elektrik kesmeye gittiğimizde güvenlik güçlerimize bile darp edici bazı fiiller oluştu. Bunları doğru bulmadığımız, valimiz aracılığıyla tekrar orayı kesmeye gittiğimizde bunun ciddi mücadele gereği olduğunu söylediler. Bu manada tahammülümüz yoktur. Dürüst, zamanında ödeyen vatandaşları korumak adına tahsil etmek durumundayız" dedi.

Sulama birlikleriyle ilgili yeni yapılandırma yapılıp yapılmayacağı sorusuna karşılık Yıldız, 2,6 milyar liralık biriken borcun faizlerinin tamamen affedilmesine rağmen şu ana kadar toplam miktarın yüzde 25'leri civarında yapılandırma olduğunu, adaletin tesis etmek açısından asıl paraları affetme yetkilerinin bulunmadığını söyledi. Yeni bir yapılandırmayı da düşünmediklerini bildiren Yıldız, faizleri affedilmiş ve 36 ay vadeyle borçlarını ödeyen çiftçiler olduğunu kaydetti.

-"Elektrik faturalarındaki harçlar"-

Güneş enerjisiyle ilgili olarak dünyadaki teknolojinin hızla gelişmesi nedeniyle maliyetlerin azalmaya devam ettiğini ifade eden Yıldız, "Normalde 2-2,5 dönüme bir megavat yapılırken bir dönüme kadar inmeye başladı. O açıdan bizler ayrı bir destek vermeyi düşünmüyoruz" dedi.

Elektrik faturalarında her türlü fon ve harçlar konusunda asıl amaçlarının bunların kısmen veya tamamen kaldırılmasına yönelik çalışmalar yapıldığını belirten Yıldız, "Şu anda benzin veya mazotta 100 liralık faturanın 62-68 lirasını vergi kaplıyor. Elektrik faturalarında 40 liraya yakın vergi var. Bunların bütün şekilde kararlarının alınması lazım. En nihayetindeki amacımız budur" diye konuştu.

EPDK'dan alınan lisanslarının hepsinin gerçekleşmesi mümkün görünmediğini, 31 Haziran 2012'den itibaren doğalgaz santralleri üzerinden teşvikleri kaldırdıklarını hatırlatan Yıldız, bunun hem ithal enerjiye çok özendirmemek hem de yerli kömür kaynaklarının daha çok kullanılmasını temin etmek için yapıldığını söyledi.

Yıldız, şunları kaydetti:

"Yerli kömüre teşvik verdik, yerli kömürden elektrik üretecek kömür santrallerini de teşvik kapsamı içine aldık. Özel sektör bakacak; piyasaya nereye gidiyor, rekabet ortamında neler yapabilir, ileriye dönük rekabet gücü var mı, yok mudur- Bunları hesap ediyor. Doğalgazın elektrik üretiminden kullanılmasından ziyade, şehirlerde ısınma ve sanayide üretimdeki enerji kaynağı olarak kullanılmasını doğru buluyoruz. Bu manada yaygınlaştırmaya çalışıyoruz. 81 ilde, her ilde fizibl olmasa bile buna devam edilecek. Ama doğalğaz santrallerinde elektrik üretiminde çok fazla faydalanmayı düşünmüyoruz."

Nükleer santrallerini Atatürk, Keban ve Karakaya barajları yerine düşünmediklerini belirten Yıldız, "Onları özelleştirmeyi düşünmüyoruz. Onlar kamunun elinde kalacak. Bunları doğalgaz santralleri yerine kullanmayı düşünüyoruz. Hem ithalata olan bağımlılığımız daha azalacak hem de nükleer santrallerle alakalı sanayide bir seğmen atlayacağımızı düşünüyoruz" dedi.

Çiftçilerin faturalarını nasıl ödeyeceğiyle alakalı olarak aylık, dönemsel ve yıllık ödemenin kendileriyle paylaşıldığını ve uygulandığını anlatan Yıldız, her birinden de vazgeçme eğilimlerinin oluştuğunu vurguladı. Yıldız, "Tekrar bundan vazgeçmenin ne kadar sonuç vereceğini tartışmak lazım" dedi.

- "Kanada yarıştan koptu"-

Nükleer santral gelişmeleriyle ilgili bilgi veren Yıldız, şöyle konuştu:

"Akkuyu'da zemin etüdüyle alakalı, Fukuşima'dan sonra güvenlik sistemlerinin artırılarak, hatta bir yıllık gecikmeye yol açabilecek şekilde 11 temel başlıkta 88 ayrı düzenleme daha yapılıyor. İnşallah orası Türkiye'nin en güvenilir yapısı olacak, riski en az binalardan biri olmasına gayret ediyoruz. Bizim görebildiğimiz fay hattı orada yok ama proje şirketi bütün fay hatlarıyla ilgili çalışma başlattı. Biz buna kısıt koymaksızın hangi araştırmaları yapmaları gerekiyorsa yapacaklar ve inşaatlarına başlayacaklar. Orada 12 bin nüfusa hitap edecek, çalışanların inşaat ve montaj süresinde çalışacakları bütün sosyal donatılarıyla şirin köy inşa edilmesi bekleniyor.

Sinop'ta ise 2012 Aralık ayı sonunda bunu açıklayabileceğimizi söylemiştik ama her açıklama öncesinde diğer ülkenin, diğer şirketin oluşturduğu rekabetten dolayı daha farklı fiyatlar verme, daha farklı şartlar öne sürme ihtiyacı hissettiklerini gördük. Bu Türkiye adına sevindirici. O açıdan ülkeler, buna devam ediyorlar. 4 ülkeyle başlamıştık, Kanada bu yarıştan biraz daha koptu diyebiliriz. Rekabet ortamına çok fazla katılabildiklerini söyleyemeyiz. Kendilerinin son anda farklı teklifleri olmazsa, Kanada'nın bugün itibarıyla yarıştan biraz koptuğunu ifade etmem gerekiyor."

Tasarının tümü üzerindeki görüşmeler tamamlanarak maddelerine geçildi.

Muhabir: Melda Çetiner

Yayıncı: Kudret Topçu - TBMM