Filistin'de Direnişin Sembol Kadınları

İsrail güçleri ve Filistinliler arasında neredeyse her gün yaşanan gerilimde tanınmamak için yüzlerine örttükleri Filistin kefiyesiyle dikkatleri çeken kadınlar, İsrail'e karşı mücadelenin baş gösterdiği ilk yıllardan itibaren direniş saflarında en önde yer aldı.

Filistinli kadınların, on yıllardır İsrail'e karşı topraklarını korumak amacıyla mücadele eden erkeklerle omuz omuza direnişe katıldığını belirten Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC) Siyasi Büro Üyesi Meryem Ebu Dikka, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Filistin kadınları, direniş tarihi boyunca mücadeleye katılmıştır" dedi.

Halihazırda yaşanan olaylarda en ön saflarda kadınların da varlığını gösterdiğini aktaran Ebu Dikka, "Kadınlar, bugün yaşanan olaylarda İsraille mücadele için taş atıyor, yaralıların tedavisine destek oluyor. Bu durum, 1948'deki Nekbe'den bu yana devam ediyor" diye konuştu.

Dikka, "Direniş tarihine baktığımızda kadın şehitler, esirler görürüz. İsrail'in Filistinlilere yönelik ihlalleri ve işgali devam ettiği sürece kadınlar da mücadeleye devam edecek. Mücadele yolunda erkeklerle omuz omuza olmaya devam edecek" ifadelerini kullandı.

Direnişin en tanınmış isimleri: Leyla Halid, Şadiye Ebu Gazale

Bu mücadelenin en tanınan isimlerinden Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC) üyesi Leyla Halid, kadın direnişçilerin ilkleri arasında yer aldı.

Halid, İsrail hapishanelerindeki Filistinlilerin serbest bırakılması için 1967'de İsrail Havayolları El Al'a ait uçakların kaçırılması eylemlerine katılarak Filistin direnişinin sembolü haline geldi. Batı Şeria'da FHKC'ye bağlı askeri bir grubu yöneten Şadiye Ebu Gazale de 1968'de İsrail'e yönelik bir eylem sırasında hayatını kaybetti.

Şişme botla Tel Aviv'e indi

Delal el-Mağribi ise Fetih Hareketi'ne bağlı bir grup savaşçının şişme botla Tel Aviv sahillerine inerek düzenlediği operasyonu yönetti. 1978 yılında 20 yaşındayken düzenlediği bir otobüs kaçırma eyleminde yaşamını yitirdi.

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cebaliya Mülteci Kampı'nda 1'inci İntifada'nın patlak verdiği 1987 yılında Filistin kadınları da İsrail askerlerine karşı direnişte yer aldı. Filistinli kadınlar, 28 Eylül 2000 yılında eski Başbakan dönemin muhalefet partisi Likud'un lideri Ariel Şaron'un Mescid-i Aksa'ya girmesiyle başlayan Aksa İntifadası'nda da (2. İntifada) İsrail'e yönelik operasyonlar düzenledi.

Aksa İntifadası'nda 3'ü Gazze Şeridi'nden 9'u Batı Şeria'dan 12 Filistinli kadın İsrail askerlerine ve yerleşimcilere yönelik eylemleri sırasında öldürüldü.

İsrail'e operasyon yapan ilk büyükanne

İsrail'e yönelik eylem düzenleyenlerin başında, Kudüs yakınlarında bir grup İsraillinin arasında kendini patlatan Vefa İdris gelirken, onun ardından, Derin Ebu Iyşe, Ayet Ahras, Andelib Tagatıga, Hiba Dırağme, Henadi Ceradat, Nura Şelhub, İlham ed-Desuki, Rim er-Riyaşi, Sena Gıdeyh, Zeyneb Ebu Salim gibi isimler geldi.

Çok sayıda torunu olan 57 yaşındaki Fatıma en-Neccar da ileri yaşta İsrail'e yönelik operasyon düzenleyen ilk kadın oldu. İsrail askerleri, İkinci İntifada sırasında "silahlı mücadeleye" katıldığı gerekçesiyle birçok Filistinli kadını gözaltına aldı.

Hamas'a mensup Ahlam et-Temimi de gözaltına alınarak tutuklanan bu kadınlardan biriydi. Kudüs'te eylem düzenlediği gerekçesiyle, 2001 yılında 16 kez müebbet hapis cezasına çarptırılan Temimi, 10 yıl cezaevinde kaldıktan sonra 2011 yılında Hamas ile İsrail arasında yapılan esir takası anlaşmasıyla serbest kaldı.

İsrailli 16 yaşındaki Ofir Rahum'u kendine aşık ederek kaçırmaya çalışan Fetih Hareketi mensubu Amina Muna da Filistinlilerin direnişçi olarak gördüğü kadınlar arasında. 2001 yılında internetten tanıştığı 16 yaşındaki İsrailli bir genci kendine aşık edip daha sonra onu arkadaşıyla kaçırmaya kalkışırken ölümüne yol açan Muna, İsrail tarafından gözaltına alındığında 23 yaşındaydı.

Askeri mahkemede yargılandıktan sonra müebbet hapis cezasına çarptırılan Muna, 10 yıl sonra 33 yaşındayken esir takası anlaşmasıyla cezaevinden çıktı.

Direnişin annesi

Örneklerine çokça rastlanan bu kadınlardan adından en çok söz edilen Meryem Ferhat oldu. Filistinli direnişçi kadınların sembol isimlerinden Filistin Yasama Konseyi'nde Hamas milletvekili Ferhat'ın, 2002 yılında 17 yaşındaki oğlunu İsrail'e karşı operasyona gönderdiği ana ilişkin görüntüler oldukça dikkati çekti.

Ferhat, o tarihten itibaren "Direnişin annesi" olarak anılmaya başlandı. İsrail karşısında büyük mücadeleler veren Ferhat, hastalığı nedeniyle 2013 yılında hayatını kaybetti.