Gazze Şeridi'nin silahsızlandırılması eski ve uygulanması neredeyse imkansız bir talep

Filistinli siyasi uzmanlar, ABD Başkanı Donald Trump'ın "Yüzyılın Anlaşması" olarak adlandırdığı sözde barış planınında yer alan "Gazze Şeridi'nin silahsızlandırılması" maddesini, önceden beri yinelenen ancak uygulanma ihtimali neredeyse imkansız bir mesele olarak değerlendiriyor.

ABD Başkanı Trump'ın İsrail Başkanı Binyamin Netanyahu ile 28 Ocak'ta açıkladığı tek taraflı barış planında yer alan maddelerden biri de uzun yıllardır Tel Aviv yönetimi tarafından abluka altında tutulan Gazze'nin tamamen silahsızlandırılması. Netanyahu da toplantıdaki konuşmasında bu meselenin altını çizdi.

Sözde barış planına göre, Gazze'de Hamas, İslami Cihad ve diğer "terör örgütleri" silahsızlandırılıp Gazze silahlardan temizleninceye kadar bölgede önemli bir gelişme olmayacak. Plana göre, Hamas Filistin'in yönetiminde söz sahibi olmak istiyorsa Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB), ABD ve Rusya'nın oluşturduğu Orta Doğu Dörtlüsü'nün ilkelerine uyması gerekiyor.

Filistinli yazar ve siyasi analistler, ister Filistinli ister uluslararası ya da bölgesel ittifakların Gazze'nin silahsızlandırılması meselesinde başarılı olamayacağını düşünüyor.

Yenilenen eski bir istek

Yazar ve siyasi analist Haldun el-Bergusi, bu talebin sadece "Yüzyılın Anlaşması" planına mahsus olmadığını belirterek, "Orta Doğu Dörtlüsü Komitesi de 2006'da Hamas'tan kabul edilebilir bir taraf olarak tanınması için açık şekilde silahsızlanmasını istemişti. Bu yenilenen eski bir istek." dedi.

Bu talebin yeniden gündeme getirilmesiyle "Filistin tarafından İsrail aleyhinde herhangi bir direniş olmamasının" amaçlandığını söyleyen Bergusi, "Gazze'nin silahsızlandırılması, Filistinliler arasında da anlaşılamayan meseleler arasında yer alıyor. Ramallah yönetimi, sadece kendilerinde silah bulunmasını isterken Hamas bunu kabul etmiyor." diye konuştu.

Gazze'nin silahsızlandırılması için uluslararası bağlamda herhangi bir mekanizmanın bulunmasının neredeyse imkansız olduğunu dile getiren Bergusi, şunları söyledi:

"Gazze'nin silahsızlandırılması ancak kendisini koruyacak bir orduya sahip bağımsız Filistin devletinin kurulması sürecinde Filistinliler arasındaki iç uzlaşının sağlanmasıyla mümkün olabilir."

Bergusi, bunun dışında hiçbir bağlamda bu adımın atılamayacağını savundu.

Siyasi uzman Abdulmecid Suveylam da Gazze'nin silahsızlandırılmasının uygulanma ihtimali olmadığı görüşünü paylaştı.

Direnişin silahının Filistin devletine ulaşmak için bir araç olduğunu ancak silah kullanımının son aşamada devletten tarafta olması gerektiğini kaydeden Suveylam, "Direniş silahına sahip olmamız bizim yararımıza. Bu grupların değil, devletin ve ulusal kararın silahı." ifadelerini kullandı.

Silahsızlandırma konusunda başarısız girişimler

Siyasi analist Mustafa İbrahim, Filistinlilerin geçen onlarca yılda, bazı anlaşmalar ya da Gazze'deki ablukanın kaldırılması şartıyla kendilerine yöneltilen bu teklifi kabul etmediklerini hatırlatarak, "Gazze'nin silahlandırılması konusundaki önceki girişimler başarısız oldu." dedi.

"Yüzyılın Anlaşması" planının, İsrail-Filistin arasındaki anlaşmazlık için çözüm değil Filistin meselesini tasfiye projesi olduğunu söyleyen İbrahim, "Filistinliler bu plana ortak olmadığı sürece sözde barış planının şartları tamamlanmış olmaz." diye konuştu.

İbrahim, ABD yönetimlerinin uzlaşı için daha önce de girişimleri olduğuna ancak Filistinlilerin kabul etmediği hiçbir çözümü uygulayamadığına dikkati çekti.

Filistinli uzman, İsrail'in attığı tek taraflı adımların, barışın inşasına ya da çatışmanın çözülmesine yardımcı olmadığını vurguladı.

Hayata geçirilmesi imkansız bir mesele

Yazar ve siyasi analist Hüsam ed-Deceni, silahsızlandırma talebinin hayata geçirilme ihtimali olmadığını, "Gazze'nin silahsızlandırılmasının uygulanması konusunda herhangi bir tarafın herhangi bir girişimi mücadele kapısını açar." sözleriyle ifade etti.

Deceni, direnişin silahsızlandırılmasının, Yahudi yerleşim birimleri, Kudüs meselesi ya da Golan Tepeleri'nin ilhakı gibi diğer konulardan daha az önemsiz olmadığının altını çizdi.

Filistinli yazar, "Sözde barış planının tüm maddeleri, İsrail güvenliği ile ABD ve İsrail arasındaki siyasi, dini, sosyal ve iktisadi koalisyonunun yararına." değerlendirmesinde bulundu.