İran'ın Nükleer Programı

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, İran'ın, nükleer anlaşmanın en önemli şartlarından biri olan elindeki zenginleştirilmiş uranyumun Rusya'ya transferini tamamlamasının anlaşmanın uygulamaya geçirilmesinde önemli bir ilerleme olduğunu bildirdi.

Kerry, yaptığı yazılı açıklamada, İran ile P5+1 ülkeleri arasında 14 Temmuz'da Viyana'da varılan anlaşmanın ardından, bugün önemli bir adım atıldığını belirtti. Kerry, "Ortak Kapsamlı Eylem Planı'nda en kritik noktalarından olan anlaşmanın yürürlüğe girme günü yaklaşırken, İran'ın anlaşmadaki önemli nükleer taahhütlerini yerine getirmesine yönelik belirgin ilerleme işaretleri gördüğümüzü bildirmekten memnuniyet duyuyorum" ifadesini kullandı.

Söz konusu anlaşmanın, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın, (UAEA) İran'ın anlaşmadaki tüm nükleer taahhütlerin hayata geçirildiğini doğrulamasından sonra yürürlüğe gireceğini vurgulayan Kerry, İran'dan 12,5 tondan fazla düşük düzeyli uranyum taşıyan geminin Rusya'ya gidişinin, Tahran'ın taahhütleri doğrultusundaki en önemli adımlarından biri olduğunu kaydetti.  Bugünkü sevkiyatın, İran'ın anlaşmanın yürürlüğe girinceye kadar 300 kilogramdan daha fazla düşük düzeyli uranyuma sahip olmayacağı yönündeki yükümlülüğü noktasında da önem teşkil ettiğinin altını çizen Kerry, bugünkü transferin gerçekleşmesinde Rusya, Kazakistan ve Azerbaycan gibi ülkelerin katkı sundukları bilgisini verdi.

Kerry, "UAEA şimdi İran'ın 300 kilogram veya daha az zenginleştirilmiş uranyum stokuna sahip olduğunun yanı sıra Ortak Kapsamlı Eylem Planı'ndaki kritik nükleer adımları yerine getirdiğini anlaşmanın yürürlüğe girme gününden önce teyit etmesi gerekiyor" ifadesini kullandı.

İran ile P5+1 ülkeleri arasında 14 Temmuz'da Viyana'da varılan anlaşmaya göre, İran 15 yıl boyunca toplam zenginleştirilmiş uranyum stoğunu 300 kilograma kadar indirecek ve elindeki düşük düzeyli zenginleştirilmiş uranyum stoğunu ülke dışına çıkaracak. Anlaşmaya göre İran, 300 kilogramın üzerindeki uranyumu uluslararası piyasaya satabilir veya karşılığında doğal uranyum alabilir.

Uranyum zenginleştirmede kullanılan santrifüjlerin sayısını ve plutonyum üretim düzeyini kısıtlayan anlaşmaya göre, UAEA'nın onayından sonra İran'a uygulanan yaptırımlar kaldırılacak.

Düşük düzeyli zenginleştirilmiş uranyum nükleer santraller için uygun ancak kısa sürede daha fazla zenginleştirilerek nükleer savaş başlığı olarak da kullanılabiliyor.

İran'ın zenginleştirilmiş uranyum stoğunu taşıması, nükleer silah yapabilme kabiliyetini azaltmak bakımından önemli bir yükümlülük olarak görülüyordu.