İzmir gıda mühendisleri odası denetimlerin arttırılmasını istedi

Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü'nün kuruluş tarihi olan 16 Ekim nedeniyle Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İzmir İl Koordinasyon Kurulu (İKK), düzenlediği basın toplantısı ile gıda güvenliğine ve açlıkla mücadeleye dikkat çekti. Gıda Mühendisleri İzmir Şube Başkanı Uğur Toprak yaptığı açıklamada, özellikle merdiven altı üretim yapan firmaların olduğunu, problemin büyük kısmının buradan kaynaklandığını belirterek, denetimlerin sıklaştırılması gerektiğini söyledi. Toprak, Bakanlık, 618 firmayı denetlediğini ve 1211 ürünün sağlıksız olduğunu açıkladı. Bu kadar ürün ve firma ifşa edildi ama belki bunun kat kat fazlası herhangi bir kayıt olmayan şekilde üretiliyor dedi.

Konak ilçesinin Alsancak Mahallesi'nde bulunan Ziraat Mühendisleri Odası'nda düzenlenen basın toplantısına TMMOB'ne bağlı meslek odalarının yöneticileri de katıldı. Toplantıda konuşan Gıda Mühendisleri İzmir Şube Başkanı Uğur Toprak, Birleşmiş Milletler'in raporunda 821,6 milyon insanın yani dünya nüfusunun yüzde 11'inin açlık çektiğini, açlık oranının en yüksek olduğu yerin ise Afrika kıtası olduğunu söyledi. Kıta genelinde her beş kişiden birinin, Doğu Afrika'da ise her üç kişiden birinin açlıkla mücadele ettiğini anımsatan Uğur Toprak, rapora göre Afrika nüfusunun yüzde 20'sinin, Asya nüfusunun ise yüzde 12'den fazlasının aç göründüğünü, Latin Amerika ve Karayipler'de bu oranın yüzde 7'nin altında olduğunu paylaştı. Toprak, Açlığın, özellikle ihracat ürünlerine bağımlı, orta gelirli ve ekonomik büyümenin gerilediği ülkelerde arttığı görülmektedir. Her kıtada kadınlar erkeklerden daha çok açlık çekmektedir. Kadın erkek açlığı oranı arasındaki farkın en büyük olduğu yer ise Latin Amerika ülkeleridir. Bununla birlikte dünya genelinde yaklaşık 149 milyon çocuğun açlıkla bağlantılı gelişim sorunları yaşadığı rapor edilmekte dedi. Çağın hastalıklarından olan aşırı ve lüks tüketim alışkanlığının, gıdaya adil ulaşmanın önündeki en büyük engellerden birini oluşturduğuna dikkat çeken Toprak, Aynı zamanda bu alışkanlık gıdada israfı beraberinde getirmekte. Bu kadar aç insanın olduğu bir dünyada, üretilen gıda maddelerinin yüzde 10'unun tüketilmeyerek çöpe atılması anlaşılmayacak bir durumdur. Yılda yaklaşık 1,3 milyar ton gıda çöpe giderek heba olmakta. Sadece bu tüketilmeyen ya da tüketilemeyen, çöp olarak son bulan üretim fazlasıyla bile açlık çeken insanları doyurabilmek mümkün diye konuştu. Dünyada her yıl yaklaşık 600 milyon kişinin kirli yiyecekleri yedikten sonra hastalandığını ve bu grup içerisinden 420 binin yaşamını yitirdiğini de savunan Uğur Toprak, gıda güvenliğinin yaşam için son derece önemli olduğunu kaydetti.

'BU İFŞALAR YETMEZ'

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından tüketicilere sağlıksız ürünler satan 618 firma ile 1211 parti ürünün ifşa edilmesini de değerlendiren Toprak, şunları söyledi

Bu ifşalar yetmez. Çünkü bu insanlar bu üretimlere devam ediyor. Olması gereken şey, para cezalarının daha da yükseltilmesi. Hatta denetlemelerin daha da sıklaştırılması. 2018 Bakanlık faaliyet raporunda 1 milyon 124 işletmeyi denetlediklerini söylüyor. Fakat Bakanlıktaki denetçi sayısı 6 bin 825. Oldukça yetersiz bir sayı. Bu kadar az personelle denetim yapmaları mümkün değil. Ortalamaya vurduğunuz zaman yılda yaklaşık firmalar bir kez denetlenmiş oluyor. Oysa yılda 4 kez denetlenmesi gereken firmalar var. Bu da demek oluyor ki, bazı firmalar hiç denetlenmemiş.

'MERDİVEN ALTI FİRMALARIN ÜRETTİKLERİ CİDDİ SORUN'

'Yöresel gıda' diye satılan bir çok üründe katkı maddesinin bulunduğu, bunun hangi yöntemlerle önlenebileceğinin sorulması üzerine Toprak, Türkiye'de denetimler sadece işletme kayıt belgesi veya işletme onay belgesi olan yani Tarım ve Orman Bakanlığı'na kayıtlı işletmelere yönelik yapılıyor. Bunun dışında 'merdiven altı' diye tabir ettiğimiz, kayıttan yoksun firmaların ürettiği ürünler var. Aslında en çok görünmeyen problem de bu. Bu kadar ürün ve firma ifşa edildi ama belki bunun kat kat fazlası herhangi bir kayıt olmayan şekilde üretiliyor. Bakanlığın yapması gereken şey daha fazla kamuda istihdam sağlamalı, denetimleri etkin kişilerle daha fazla yapmalı. Burada vatandaşlar da gördüklerini Alo 174'e iletip, işletme kayıt belgesi olmayan merdiven altı çalışan yerlerin denetlenmesini sağlayabilir dedi.

Gıda Mühendisleri İzmir Şube Başkanı Uğur Toprak, tüketicilerin ürün alırken dikkat etmeleri gerekenleri de vurgulayarak, Ürünün arkasında işletme kayıt veya işletme onay belgesine bakmak gerek. TR diye başlar. İlk bakılması gereken şey bu. Eğer yoksa bu ürün merdiven altı bir üründür. Tarım Bakanlığı'nın kayıtları dışındadır. İkinci yapacakları şey de tüketim tarihi veya tavsiye edilen son tüketim tarihine bakmak dedi.