Karadağ'ın NATO'ya Davet Edilmesi

Uzmanlar, NATO'nun Karadağ'ı, ittifakın 29'uncu üyesi olmaya davet etmesini, Rusya'nın Akdeniz'deki varlığını kısıtlayıcı yönde bir etki yapacağını belirtiyor.

Konuyu AA muhabirine değerlendiren uzmanlar, davetin Rusya'yı rahatsız etse de bu rahatsızlığın söylem boyutunda kalacağı ve sert bir misilleme yapmayacağı görüşünde birleşti.

Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlter Turan, davetin Karadağ'ın Battı ittifakına entegre olması sürecinin bir parçası olduğunu belirterek, Karadağ'ın ittifaka dahil edilmesinin Akdeniz savunması açısından önemli olduğunu kaydetti.

Rusya'nın Akdeniz'deki varlığına ve emellerine dikkati çeken Turan, "Davet, Akdeniz'deki varlığını güçlendirmeye çalışan Rusya'yı rahatsız etmiş olabilir" dedi.

NATO'nun Karadağ'ı bünyesine katmasının ittifakın fiziki imkanlarını genişleteceğine vurgu yapan Turan, "Karadağ'ın ne tarafta olduğu konusunda bir tereddüdün kalmaması da önemli bir husustur" şeklinde konuştu.

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhan Uzgel de Karadağ'ın Akdeniz'e kıyısı olduğunu hatırlatarak, Rusya'nın bölgeye yoğun ilgilisi olduğuna dikkati çekti.

Uzgel, Karadağ'ın NATO'ya katılmasının "Rusya'nın bölgede askeri varlık göstermesini engelleyecek bir husus" diyen Uzgel, Karadağ'a yapılan davetin zamanlamasını "manidar" bulduğunu belirterek, Karadağ'ın üyeliğinin Türkiye'yi doğrudan etkileyecek bir durum olmayacağını da sözlerine ekledi.

Rusya'nın tepkisi sınırlı kalır

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Birgül Demirtaş ise NATO'nun, Rusya'nın karşı yöndeki çağrılarına rağmen, Karadağ'ı ittifaka davet etmesini dikkat çekici buldu.

Karadağ'ın NATO üyeliğine davet edilmesinin beklenen bir durum olduğunu söyleyen Demirtaş, "Geçmişten beri Moskova yönetimleri, Soğuk Savaş sonrası NATO'nun genişlemesine karşı çıktı, ama yine de genişleme dalgaları gerçekleşti. Moskova yönetimleri, Balkan ülkelerinin NATO'ya üyeliğine başta tepki verseler de zamanla bunu kabullendi" diye konuştu.

Demirtaş, Karadağ'ın üyeliği karşısında Rusya'nın tepkisinin söylem düzeyinde kalacağını, önemli bir misilleme yapmasının beklenmediğini ifade etti.

Karadağ'daki siyasi yönetimin, Bosna Hersek Savaşı'nın ardından Sırp milliyetçisi Miloşeviç yönetiminden uzaklaşarak dış politikasını Batı yörüngesine oturttuğunu söyleyen Demirtaş, Karadağ'ın 2006'da bağımsızlığını kazanmasının ardından dış politikadaki temel önceliğinin AB'ye ve NATO'ya girmek olduğunu ifade etti.

Karadağ'ın NATO Üyelik Eylem Planı'na 2009'da kabul edilmesinden sonra tam üyelik için kriterleri yerine getirmeye çalıştığını söyleyen Demirtaş, Rusya'yla Türkiye arasında yaşanan kriz ile, Karadağ'ın NATO'ya üyeliğe davet edilmesi arasında bağlantı olmadığı yorumunda bulundu.

Uluslararası örgütlerin bir yandan üyelerinin ulusal güvenliğine katkıda bulunmaya çalıştığını, diğer yandan sorunların diplomasi yoluyla çözülmesini amaçladığını söyleyen Demirtaş, NATO'nun üyelerden birine yapılacak saldırının tüm üyelere yapılmış sayılacağını ilan eden 5'inci maddesini hatırlattı.

NATO'nun üyeleri için kolektif savunma garantisi sağladığını söyleyen Demirtaş, "Türkiye, Rusya krizinde görüldüğü gibi örgüt bir yandan Türkiye'nin arkasında dururken, öte yandan iki ülkeye de krizi tırmandırmama çağrısında bulunmaktadır" dedi.

NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın ikinci gününde, Karadağ ile üyelik müzakerelerine başlanması yönünde karar alınmıştı.

Karadağ, uzun zaman alacak katılım sürecinin ardından ittifakın 29'uncu üyesi olarak konseye katılacak.

Arnavutluk ve Hırvatistan'ın 2009'da katılımının ardından NATO'nun Balkan ülkelerinden birine yaptığı bu ilk davete, Rusya'nın karşı çıkıyordu.