Kırım Tatar İhtilali 100 Yaşında

Kırım Tatarları'nın Rusya'da ihtilallerle geçen 1917 yılında kendi kurultaylarını toplayıp ulusal mücadeleye girişmelerinin yüzüncü yıldönümü, Kiev'de anıldı.

Kırım Tatarları uzmanı Tarihçi Andriy İvanets'in gerçekleştirdiği sunuma, Ukrayna'nın önde gelen tarihçileri ve Kırım Tatarları katıldı.

Ukraynalılar ile Kırım Tatarları'nın kaderlerinin büyük ölçüde benzerlik gösterdiğini söyleyen İvanets, Ruslar'ın 1700'lü yılların sonlarında Ukrayna'nın özerkliğine son verdiği ve Kırım'ı kendi topraklarına kattığı dönemlerin aşağı yukarı aynı yıllara denk geldiğini belirtti. Rus İmparatorluğu'nun son dönemlerinde Kırım Tatarları'nda görülen millyetçi ve modernleşmeci akımın bir taraftan Rus milliyetçilerini, diğer taraftansa Kırım Tatarları'nın mollalarını rahatsız ettiğini söyleyen İvanets, 1917 yılında Rusya'da Şubat Devrimi'nin patlak verip çarlık rejiminin yıkıldığı günlerde örgütlenen Kırım Tatar hareketinin programında, kadınların sosyal yaşama kazandırılmasının yer aldığını belirtti.

Yüz yıl önce, 1917 yılının mart ayında Kırım Tatar Kurultayı'nın toplandığını ve birkaç ay sonra Kırım Tatarları'nın kendi silahlı birliklerini kurarak bölgede kendi kaderlerini ellerine aldıklarını belirten İvanets, Kırım Tatarları'nın bu dönemde kurdukları devletin, 1918 yılının başlarında Sovyet yönetimi tarafıdnan yıkıldığını, devletin kurucusu Cafer Seyidahmet'in Türkiye'ye göçettiğini ve bölgenin sonraki birkaç yıl boyunca farklı güçler arasındaki savaşlarda el değiştirdiğini kaydetti. 1917 yılında Kırım Tatar milliyetçilerinin devlet kurma girişimleri ile Kiev'de Ukrayna milliyetçilerinin Moskova'dan bağımsızlıklarını ilan ederek kurdukları devlet arasında da benzerlikler olduğuna dikkat çeken İvanets, Ukrayna halkı ile Kırım Tatar halkının hem tarihte hem de günümüxde kader birliği içinde olduklarını ve bu iki halkın günümüzde, Ukrayna milletinin iki parçasını oluşturduklarını dile getirdi. - Berktay