Kürt Petrolü 'Satılamıyor'

1 milyon varil ham petrol taşıyan United Leaderhsip adlı tanker, Bağdat ile Erbil arasında yaşanan uzun tartışmalardan sonra Kürtlerin kendi petrollerini Bağdat'ın onayı olmaksızın dünyaya satmasının da sembolü.

Bölgesel Kürt Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani, tankerin Bağdat'a Kürtlerin kendi petrollerinde tek söz sahibi olduklarını göstermek için hazırlandığını açıklamıştı. Ancak Bağdat yönetimi, Türkiye üzerinden taşınan bu petrolü satın alanlara karşı uluslararası mahkemelerde dava açacağı tehdidinde bulunuyor. Fas'ın geminin kendi karasularını terk etme çağrısının Bağdat'ın yaptırımları ile ilgili olup olmadığı henüz netleşmiş değil.

Tankerin kaderi belirsiz

Fas Liman İşletmeleri Direktörü Nadia Laraki, geminin limandan uzaklaşması talebinin resmi makamlardan geldiğini, geminin limana geri dönüp dönmeyeceğinin ise şimdilik belirsiz olduğunu söyledi. Laraki, geminin gerekli resmi evraklarının tamamladıktan sonra limana giriş yapabileceğini, aksi durumda giriş izni verilmeyeceğini belirtti.

Muhammediye limanından 55 km uzakta demir atmış halde bekleyen gemi, ilk rota olarak ABD'nin güney sahillerine doğru yol almış ancak daha sonra rotasını Akdeniz'e kırarak Fas'ın Muhammediye limanına yanaşmıştı.

Kürt petrolünü taşıyan gemi, Muhammediye limanının 55 km uzağına demir attı. [Fotoğraf: marinetraffic.com]

Irak satışı bloke ediyor

Tanker, Kürt Petrolü'nün Türkiye üzerinden dünyaya satılmasının ilk örneği. Euroasia Grpup'ta Ortadoğu ve Kuzey Afrika Direktörü olarak çalışan Ayham Kemel, tankerin yükünü bir türlü boşaltamamasının Kürt Yönetimi'nin alıcı bulmakta oldukça zorlandığını gösterdiğini söyledi. Kamel, Bağdat'ın tankerin hazırlanış sürecinde gözlerini kapattığını, ancak gemi yola çıktıktan sonra "yüksek kapasiteli bir uluslararası hukuk şirketi" ile anlaşarak satışı durdurmaya çalıştığını belirtti.

İki taraf da Irak Anayasası'nı farklı okuyor

22 Mayıs'ta Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nden Türkiye'ye ihraç edilen petrolün uluslararası piyasalara sevkiyatına başlanmıştı. Açıklamayı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız yapmıştı.

Seykiyatın başlamasından yaklaşık bir hafta sonra ise Irak Devlet Petrol Pazarlama Organizasyonu Genel Müdürü Macid Hılfi, Kürdistan Özerk Bölgesi'nden Türkiye'ye giden petrolü satın alan tüm müşteriler hakkında yasal işlem yapacağı tehdidinde bulundu.

Irak Anayasası'ndaki çelişkili maddeler yüzünden Bağdat ve Erbil arasında Kuzey Irak petrollerinin kaderi konusunda anlaşmazlık yaşanıyor.

Erbil, anayasada özerk bölgelere tanınan hakka atfen kendi petrolünü Bağdat'tan bağımsız işleyip satmak istiyor.

Ancak Maliki hükümeti, anayasadaki 'Irak petrolleri tüm Irak halkına aittir' maddesini gerekçe gösterip bunu reddediyor.

Henüz meclisten onay alamayan, 2007 yılında hazırlanan hidrokabon yasası ise Bağdat'ın tüm petrol gelirlerinden Erbil'e yüzde 17 pay vermesini öngörüyor.

Maliki hükümeti kendilerinden bağımsız petrol satması halinde Kürt bölgesine ödediği bu payı da kesmekle tehdit ediyor.

Türkiye bu sorunun çözümü için üçlü mekanizma önerdi, iki taraf anlaşana dek Kuzey Irak petrollerinin Türkiye'deki bir banka hesabında tutulmasını teklif etti.

Ancak Bağdat buna yanaşmıyor.