Pakistan'da "Namus Cinayetleri" Tartışılıyor

Pakistanlı kadın yönetmen Şermin Ubeyd Çinoy'un "Nehirdeki Kız: Affetmenin Bedeli" isimli belgeseliyle ikinci kez Oscar ödülüne layık görülmesi, ülkede "namus" adı altında işlenen cinayetlerin yeniden tartışılmasını sağladı.

Kadına şiddet belgeseliyle 2012'de Pakistan'a ilk Oscar'ı kazandıran yönetmen Çinoy, bu yıl da kısa metrajlı belgesel dalında "Nehirdeki Kız: Affetmenin Bedeli" isimli filmiyle Akademi ödülüne layık görüldü.

Yılda binden fazla genç kadının "namus" adı altında öldürüldüğü Pakistan'da, yürürlükteki bir yasa nedeniyle katiller serbest kalabiliyor.

Ülkedeki yasalar, "namus" gerekçesiyle işlenen cinayetleri devlete değil de bireye yönelik suç olarak gördüğü için, hayatta kalması halinde kurban veya ailesi suçluları affedebiliyor. Ölümden dönen kadın çoğu zaman affetmeye zorlanıyor. Kurbanın hayatını kaybetmesi durumunda da ailesi suçluları affedebiliyor. Böylece baba kızını öldürürse eşi onu affediyor.

Filmin yönetmeni Çinoy, Oscar ödülleri öncesinde Pakistan Başbakanı Navaz Şerif ile İslamabad'da bir araya gelerek filmin vermek istediği mesajı aktarmıştı. ABD'deki ödül gecesinde Çinoy, "Başbakanımız bu belgeseli izlemesinin ardından 'namus cinayetleri' ile ilgili yasayı değiştireceği müjdesini verdi" diyerek "İşte filmin gücü bu" ifadesini kullanmıştı.

Başbakan Şerif'in "namus cinayeti işleyenlerin cezasız kalmaması için" yasada değişiklik yapılması için çalışma başlattığı medyaya da yansıdı. Söz konusu yasa tasarısının bu hafta meclise sunulması bekleniyor.

Yönetmen Çinoy'un belgeselinin ana karakteri Saba'nın hikayesi, henüz 18 yaşındayken, babasının evlenmesine karşı çıktığı gençle kaçmasıyla başlıyor. Babasının barışma bahanesiyle eve dönmesini istediği Saba, babasının ve amcasının şiddetine maruz kaldıktan sonra Pakistan'da bir nehre atılıyor. Genç Saba'nın ailesi, kızlarının "namuslarına leke sürdüğünü" ve haklı olduklarını savunuyor. Şans eseri hayatta kalmayı başaran ve yardım isteyerek kurtulan Saba'nın babası ve amcası yakalanıyor ancak Pakistan'daki yasa nedeniyle serbest kalıyor. Bu yasaya göre, hayatta kalması halinde kurban veya kurbanın ailesi suçu işleyenleri bağışlarsa suçlular serbest kalıyor. Aile büyüklerinin yoğun baskısıyla karşılaşan Saba da babasını ve amcasını affetmeye zorlanıyor ve böylece adalete inancı kalmıyor.