Polonya'da Tartışmalı Yargı Reformu

Polonya Devlet Başkanı Andrzej Duda, iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi (PiS) hükümetinin yüksek yargı organlarına üye seçim kurallarını düzenleyen yasa değişikliklerine karşı yapılan protestolar üzerine üç yeni yasadan ikisini veto etti.

BBC'nin haberine göre, Duda, ulusal televizyonda yayımlanan konuşmasında, yeni yasalardan ikisini veto ettiğini, adalet bakanına Polonya'da alt mahkemelerin başkanlıklarına isim belirleme hakkı tanıyan yasayı onayladığını belirterek, söz konusu iki yasanın, adalet duygusunu güçlendirmeyeceği kanısında olduğunu söyledi.

Hukukçuların ve yargıçların görüşünü aldıktan sonra bu kararı verdiğini ifade eden Devlet Başkanı Duda, "Yasalarda değişikliğe gidilmeli." değerlendirmesini yaptı.

Polonya Başbakanı Beata Szydlo ise yargı reformlarını sürdürme sözü vererek, hükümetin, sokaktan ve yurt dışından gelen baskılara boyun eğmeyeceğini kaydetti.

Szydlo, "Hepimiz adil bir Polonya'da yaşamak istiyoruz, bu nedenle mahkeme reformuna ihtiyaç var... Devlet Başkanı'nın bugünkü vetosu, reform çalışmalarını yavaşlattı." ifadesini kullandı.

Başbakan Szydlo ayrıca istikrarlı bir çoğunluğa sahip olduklarını vurgulayarak, "Baskıya boyun eğmeyeceğiz. Planımızı hayata geçireceğiz." dedi.

-Tartışmalı yasalar

Polonya'da protesto gösterilerine, ABD ve AB'nin tepkisine yol açan yasalardan ilki, tüm Yüksek Mahkeme yargıçlarının görevlerinden ayrılmalarını gerektiriyor ve adalet bakanına, kimin görevinde kalacağına karar verme yetkisi tanıyordu.

İkinci yasa, Yüksek Mahkeme yargıçlarını aday gösteren Ulusal Yargı Konseyinin üyelerinin belirlenmesi sürecinde siyasetçilere rol veriyordu.

Duda'nın onayladığı üçüncü yasa ise adalet bakanını, alt mahkeme yargıçlarını görevden alma veya seçmeyle yetkilendiriyordu.

-Protestolar

Yasal düzenlemenin, yargı bağımsızlığını azaltacağını savunan muhalifler, ülkede bir haftayı aşkın süredir protesto gösterileri düzenliyordu.

Yasalar, Avrupa Birliği (AB) çevrelerini de rahatsız etmişti. AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Frans Timmermans, Brüksel'in hukuk devleti aleyhine atılan adımlara karşı Polonya'yı birlikteki oy haklarından yoksun bırakabileceği uyarısında bulunmuştu.

PiS ise düzenlemeyi, yargının "sadece seçkin sınıfa hizmet ettiğini ve yozlaştığını" iddia ederek savunuyor. PiS lideri Jaroslaw Kaczynski, ülkedeki yargı sisteminin komünist dönemin devamı niteliğinde olduğunu ve "radikal değişiklere" ihtiyaç duyulduğunu ileri sürmüştü.

Ülkede 2015'ten bu yana PiS iktidarında yürürlüğe giren bazı tartışmalı reformlar protestolara neden olmuştu.