Radyasyona Maruz Kalan Hizmetliye Yıpranma Payı

Danıştay 11. Dairesi, ameliyathanede görev yapan ve radyasyona maruz kalması nedeniyle yıpranma payı isteyen hizmetlinin açtığı davayı reddeden idare mahkemesi kararını bozdu.

Karadeniz Teknik Üniversitesi Hastanesinde görev yapan Türk Sağlık-Sen üyesi bir hizmetli, ameliyathanede üroloji bölümünde kullandığı "skopi cihazı"ndan kaynaklı radyasyona maruz kalması nedeniyle görev yaptığı 2005'ten itibaren fiili hizmet süresi zammından (yıpranma payı) yararlandırılması için hastane yönetimine başvurdu.

Hastane yönetimi, hizmetlinin gün içinde aralıklarla yarım saat radyasyonlu alanda görev yaptığını kabul etti. Bununla birlikte çalışanın Radyasyon Güvenliği Tüzüğüne göre radyasyon görevlisi sayılmadığını belirten yönetim, hizmetlinin fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmasına imkan bulunmadığı gerekçesiyle istemi reddetti.

Bunun üzerine hizmetli işlemin iptali istemiyle dava açtı.

Davaya bakan Trabzon İdare Mahkemesi gün içinde yarım saat radyasyona maruz kalan "hizmetlinin, radyasyon görevlisi sayılmayacağı ve çalıştığı ortamda geçici olarak radyasyona maruz kaldığı" gerekçesiyle yıpranma payından yararlanamayacağına karar vererek, davayı reddetti.

Davacı, mahkemenin kararını temyiz etti. Temyiz istemini görüşen Danıştay 11. Dairesi, idare mahkemesinin kararını bozdu.

"Sağlıklarının riske maruz kalması durumunda"

Dairenin kararında, Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununda, "mesleği gereği röntgen, radyum ve benzeri iyonizan radyasyonlarla ilgili bilfiil çalışan tabip, teknisyen, sağlık memuru, radyasyon fizikçisi, teknisyeni ve iyonizan radyasyonla yeni bilfiil çalışan bilimum personel ve yardımcılarının, mesleği icabı bu radyasyon laboratuvarlarında geçen hizmet sürelerinin her yılına 3 ay fiili hizmet süresi zammı verileceği"nin hüküm altına alındığı belirtildi.

Kararda, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun, "fiili hizmet süresi zammı başlıklı maddesinde de bu şekilde çalışanlara, çalışma sürelerinin 360 günü için 90 gün fiili hizmet süresi zammı ekleneceği"nin öngörüldüğü hatırlatıldı.

Fiili hizmet süresi zammının amacının, çeşitli etkenler nedeniyle sağlığı tehlike altına giren kamu görevlilerinin daha erken sürede emekli olabilmelerinin sağlanabilmesi olduğu vurgulanan kararda, "Bu nedenle personelin görev unvanlarının gerektirmesi nedeniyle yürüttükleri işlerin yanı sıra görev tanımlarında olmayan ancak fiilen yürütmekle görevlendirildikleri işler nedeniyle sağlıklarının riske maruz kalması durumunda, ilgili kanunlar kapsamında kalmak kaydıyla fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmaları, yasal düzenlemenin ihdas amacına uygun bulunmaktadır." denildi.

Davalı idarece, davacının, diğer personelle gün içinde aralıklarla yarım saat radyasyonlu alanda görev yaptığının kabul edildiğine işaret edilen kararda, ancak davacının, Radyasyon Güvenliği Tüzüğü uyarınca radyasyon görevlisi sayılmadığından fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmasına imkan bulunmadığını savunduğu aktarıldı.

Kararda, ilgili yasalara göre, fiili hizmet zammından yararlanmak için radyasyon görevlisi olma şartının bulunmaması karşısında, tıp fakültesinde, günde ortalama aralıklı olarak yarım saat radyasyona maruz kaldığı kabul edilen, yani radyasyonlu alanda fiilen çalıştığı anlaşılan davacının, fiili hizmet zammından yararlanması gerektiği ifade edildi.

Sendika, sağlık çalışanlarına yıpranma hakkı istiyor

Kararı değerlendiren Türk Sağlık-Sen Genel Başkanı Önder Kahveci, "Danıştayın ameliyathanede radyasyonlu bir alanda görev yapan bir hizmetli arkadaşımızın yıpranma payı alması gerektiğine karar vermesi, 500 bin sağlık çalışanının yıpranma payının hak ettiğinin hukuki bir ispatıdır. 2014'ten beri beklenen ama bir türlü hayata geçmeyen yıpranma payının hakkımız olduğunun bir göstergesidir." görüşünü savundu.