Sayıştayın 151. Kuruluş Yıl Dönümü

TBMM Başkanvekili Sadık Yakut, Sayıştayın 151. kuruluş yıl dönümü töreninde, tüm dünyada sayıştayların, parlamentoların gören gözü ve işiten kulağı fonksiyonunu yerine getirdiğini belirtti.

Parlamentoların en önemli işlevlerinden olan bütçe hakkının kullanımının, parlamentolarla sayıştaylar arasında vazgeçilemez bir bağ oluşturduğunu ifade eden Yakut, Türkiye'de de Sayıştayın görevini hakkıyla yerine getirmesinin hem Parlamentoya hem de tüm topluma ferahlık ve esenlik verdiğini vurguladı.

Ekonomik krizlerin, tüm dünyada kamu yönetimi alanında yeni bir reform anlayışına neden olduğunu aktaran Yakut, bu krizlerin tüm ülkelerin, kamu yönetimi yapılanmalarını ve vatandaşa hizmet sunumlarını gözden geçirmelerini zorunlu kıldığını ifade etti.

Katılımcılık, açıklık, bürokrasinin azaltılması, hesap verebilirlik, saydamlık ve kalite gibi unsurların, yeni kamu yönetim reformlarının ve etkin devlet anlayışının dönüşüm noktaları olduğunu belirten Yakut, Türkiye'de de özellikle 2000'li yılların başından itibaren, krizlerle başa çıkabilmek ve daha etkin bir kamu yönetimi yapısı ortaya koyabilmek için önemli reformlar başlatıldığını anlattı.

Yakut, Avrupa Birliği (AB) sürecinin bu reform yapısının algılanmasında ve yürütülmesinde destekleyici bir rol oynadığını söyledi.

Kamu yönetimi reformlarının ana unsurlarından birisinin, tüm gelişmiş demokrasilerdeki gibi Türkiye'de de hesap verebilirliği ve saydamlığı esas alan yeni bir kamu mali yönetim yapısının uygulamaya konulması olduğunu dile getiren Yakut, Türkiye'nin 1999 ve 2001 krizlerinin ardından, krizin yapısal nedenlerini ortadan kaldırmayı ve kamu kaynaklarının etkili ve verimli biçimde kullanılabilmesini hedefleyen bir dizi yasal düzenleme yapıldığını hatırlattı.

Bu düzenlemelerle, kamu yönetiminde hesap verilebilirliği ve saydamlığı tesis ederek, ekonomide güvenilirliğin tekrar sağlamaya çalışmanın esas alındığını kaydeden Yakut, şöyle devam etti:

"Bu düzenlemeler özellikle Türk kamu mali yönetimi alanında, AB'ye üyelik hedefleriyle de uyumlu, tarihi bir reform uygulamasına dönüşmüştür.

Kamu finansmanı ve borç yönetiminin yeni bir yapıya kavuşturulması, kamu ihale sisteminin iyileştirilmesi, gelir idaresi ve vergi altyapısının güçlendirilmesi ve kamu kaynaklarının elde edilmesi ve kullanılmasında etkinliği hedef alan, yeni bir kamu mali yönetimi anlayışının, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile hayata geçirilme çabası, ülkemizin demokratik olgunluğuna önemli katkılar sağlamıştır.

Bu gelişmelerin bir yansıması olarak, 6085 sayılı yeni Sayıştay Kanunu, ülkemizin demokratikleşmesi ve AB'ye üyelik sürecinde çok önemli bir sayfa açmıştır. 2003'ten bu tarafa yasalaşmayı bekleyen bu düzenlemenin uygulamaya konulması, demokratik parlamenter yaşamın işlerliği açısından son derece önemli olmuştur."

Kanun'un, Avrupa Komisyonunca her yıl yayımlanan ilerleme raporlarında uluslararası denetim standartlarına ve AB uygulamalarına uyumluluğunun teyit edildiğini bildiren Yakut, Kanun'un AB uyum ve müzakere sürecinin de ötesinde bir anlam ifade ettiğini dile getirdi.

Söz konusu düzenlemeyle Türkiye'nin, hesap verebilirliği ve saydamlığı, mali yönetim bağlamında uygulamaya geçirme fırsatı elde ettiğini söyledi.

Kanun'daki düzenlemelere bakıldığında vatandaşı esas alan, vergilerin onların yararına kullanılmasını sağlayacak yol ve yöntemlerin, nasıl hayata geçirileceğinin ipuçlarının görüldüğünü kaydeden Yakut, yeni Sayıştay Kanunu'nun getirdiği bazı ayrıntıları paylaştı.

-"Toplum yaşamında önemli bir dönüm noktası"

Yakut, parlamentonun bütçe yasalarıyla verdiği yetkiyi hükümetlerin nasıl kullandığını denetleme yetkisi olarak tanımlanan bütçe hakkı kavramının, parlamenter demokrasiye yol açarak, toplumların yaşamlarında da önemli bir dönüm noktası olduğunu ifade etti.

Parlamentoların bu yetkiyi sayıştayların düzenlediği raporlar aracılığıyla kullandığını anlatan Yakut, sayıştayların parlamentoya objektif, nitelikli ve doğru raporlar sunma sorumluluğu bulunduğunu ancak bu raporların değerlendirilmesinin de büyük önem taşıdığını vurguladı. Sayıştay denetimlerinin, kamu mali yönetiminde saydamlık ve hesap verme sorumluluğunun geliştirilmesinde oynadığı rolün önemine işaret eden Yakut, bu hususların aynı zamanda yolsuzlukların önlenmesi açısından da önemli olduğunu söyledi. Yakut, denetimin, yönetimin bir unsuru olduğunu vurgulayarak, yönetim üzerine yapılan bilimsel çalışmaların hedefinin, verimliliği artırmanın yollarını aramak olduğunu dile getirdi.

"Bu doğrultuda, Sayıştayca yapılan denetimlerin bir diğer fonksiyonunun da yönetimin geliştirilmesi olduğunu görmek gerekmektedir" diyen Yakut, Parlamentonun ve Sayıştayın etkinliğinin artırılması ve bu iki kurum arasındaki vazgeçilmez bağın güçlü kurulabilmesinin, Parlamentoda Sayıştay raporlarınınn görüşüleceği etkili bir mekanizmanın oluşturulmasıyla yakından ilgili olduğuna dikkati çekti.

TBMM Başkanvekili Yakut, "Dolayısıyla TBMM İçtüzüğü'nün, Sayıştay raporlarını etkin biçimde görüşecek mekanizmaları içerecek şekilde yeniden düzenlenmesi, hem Sayıştay Kanunu'nun tam olarak hayata geçmesi hem de Parlamentonun bütçe hakkını etkili şekilde kullanabilmesinin ön koşuludur" diye konuştu. - Ankara