Solunum hastaları "pulmoner rehabilitasyon"la rahat nefes alıyor

Türk Toraks Derneği (TTD) Kronik Havayolu Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı (GARD) Temsilcisi ve GARD Türkiye Koordinatör Yardımcısı Prof. Dr. Nurdan Köktürk, süregelen nefes darlığı, günlük yaşam aktivitelerinde kısıtlanma, yaşam kalitesinde azalma ve egzersiz kapasitesinde kısıtlılığı olan tüm solunum hastalarına pulmoner rehabilitasyonun uygulanabildiğini bildirdi.

Dernekten yapılan açıklamada, bu yıl 9-15 Mart olarak belirlenen "Pulmoner Rehabilitasyon Haftası" dolayısıyla Sağlık Bakanlığı, TTD ve GARD Türkiye'nin düzenleyeceği etkinliklerle sağlık personeli ile toplumun bilgilendirilmesinin, farkındalıkların artırılmasının ve güncel gelişmelerin paylaşılmasının amaçlandığı belirtildi.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Prof. Dr. Nurdan Köktürk, kronik solunum hastalıklarının tıbbi tedavisinin standart bir bileşeni olarak kabul edilen pulmoner rehabilitasyonun, kronik solunum hastalarının fiziksel ve psikolojik durumlarını düzeltmeyi ve sağlığı iyileştirmeyi hedefleyen, hasta değerlendirmesini takiben bireysel olarak belirlenen egzersiz eğitimi, davranış değişikliği ve hasta eğitimi gibi yaklaşımları içeren kapsamlı uygulamalar bütünü olduğunu belirtti.

Prof. Dr. Köktürk, pulmoner rehabilitasyonun uygulanabileceği kişilere ve hastalıklara ilişkin şu bilgileri verdi:

"Süregelen nefes darlığı, günlük yaşam aktivitelerinde kısıtlanma, yaşam kalitesinde azalma ve egzersiz kapasitesinde kısıtlılığı olan tüm solunum hastalarına pulmoner rehabilitasyon uygulanabilmektedir. Pulmoner rehabilitasyon, her yaştaki solunum hastalarına rehabilitasyon ünitelerinin özelliklerine bağlı olarak hastanede, ayakta ya da evde uygulanabilmektedir. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) başta olmak üzere astım, bronşektazi, interstisyel akciğer hastalıkları, kistik fibrozis, göğüs duvarı hastalıkları, nöromusküler hastalıklar, akciğer nakli öncesi ve sonrası, akciğer kanseri, obezite ilişkili tüm akciğer hastalıklarında pulmoner rehabilitasyon programı başarıyla uygulanabilmektedir."

"Nefes darlığının ortadan kaldırması amaçlanıyor"

TTD Pulmoner Rehabilitasyon ve Kronik Bakım Çalışma Grubu Başkanı Uzm. Dr. Dicle Yılmaz Kaymaz da pulmoner rehabilitasyonun amaçlarına ilişkin, "Hastalığa bağlı gelişen nefes darlığı ve fonksiyonel yetersizliği ortadan kaldırması. Hastalığın ilerlemesini önlenme. Egzersiz toleransının artırılması. Sağlık durumunun iyileştirilmesi. Komplikasyonların önlenmesi ve tedavisi. Hastalık atak sayısının azaltılması ve atak şiddetinin hafifletilmesi. Yaşam kalitesinin iyileştirilmesi. Hastaneye başvuru sıklığı ve yatış süresinin azaltılması sonucunda sağlıkla ilişkili harcamaların azaltılması. Sağ kalımda artış sağlamasıdır." dedi.

Pulmoner rehabilitasyonun en önemli ve temel bileşeninin egzersiz eğitimi olduğunu belirten Kaymaz, bireyin gereksinimleri doğrultusunda hasta ve ailesinin eğitimi, vücut kompozisyonunun değerlendirilmesi, gerekli olgularda beslenme desteği, psikososyal destek, nefes darlığıyla baş edebilme yöntemleri, iş-uğraşı tedavisi ve enerji koruma yöntemlerinin de pulmoner rehabilitasyon programlarında yer aldığını aktardı.

"Egzersizle kalbin çalışması iyileşir"

Kaymaz, nefes darlığı olan kronik solunum sorunlu hastaların, pulmoner rehabilitasyon programlarıyla güvenli bir şekilde egzersiz yapabileceklerinin altını çizdi.

Kronik akciğer hastalarında nefes darlığı ve yorgunluğun neden olduğu günlük yaşamdaki hareketsizliğin kemik ve kas içeriğinin, kalp ve akciğer fonksiyonları ile hareket yeteneğinin gittikçe azalmasına neden olduğuna dikkati çeken Kaymaz, "Egzersiz ile kas kuvveti ve dayanıklılığı artarak daha uzun mesafeler yürünebilir. Kas ve eklemler daha iyi hareket eder, gevşemeyi sağlar. Daha güçlü ve enerjik hissedilir. Kalbin çalışması iyileşir. Nefes darlığı azalır." ifadelerini kullandı.

Pulmoner rehabilitasyon programının en az 8 hafta süreyle uygulanması gerektiğine işaret eden Kaymaz, şunları kaydetti:

"Egzersiz eğitimi bırakıldığında kazanımlar kaybedildiği için egzersiz alışkanlığının devam ettirilmesi gerekmektedir. Sonuç olarak, kronik akciğer hastalığından dolayı nefes darlığı, çabuk yorulma ve güçsüzlük hissediyorsanız, günlük aktivitelerinizi yapmakta güçlük çekiyorsanız değerlendirme için göğüs hastalıkları uzmanına başvurduktan sonra pulmoner rehabilitasyon programlarından yararlanmalısınız."