Tarihi Caminin Restorasyonunda Sona Gelindi

Yukarı Çarşı'da 1448'de Memluk Sultanı Melik Seyfettin Çakmak'ın Emiri Abdullah Hoşkadem tarafından yaptırılan camide, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın bir süre önce ziyareti sırasında verdiği talimatın ardından Vakıflar Genel Müdürlüğü Sanat Eserleri ve Yapı İşleri Daire Başkanı Suat Faruk Giray ve Vakıflar Bölge Müdürü Murat Saraçoğlu'nun incelemesinden sonra başlatılan restorasyon sürüyor.

Tarihi yapının iç ve dış duvar taşları arasındaki harç yenilendi. Kürsü, müezzin mahvili, cami kapısının da elden geçirildiği caminin içi ve dış elektrik kabloları taşların arasına gizlendi. Caminin batı giriş kapısı merdivenlerindeki mermerler, orijinaliyle değiştirmek üzere söküldü.

Minaresi de bakıma alınan caminin taban kısmındaki eskiyen tahta kaplamalar da çıkarıldı. Zemin, beton yenilendikten sonra tahta kaplanacak.

Restorasyonu yürüten firmanın çalışanları, caminin özgün yapısına kavuşturulması için başlatılan çalışmanın şubat sonu tamamlanarak, ibadete açılmasının planlandığını belirtti.

Hoşkadem Camii Yaşatma ve Koruma Derneği Başkanı Ali Erkan Aliş, AA muhabirine, Başbakan Erdoğan'ın camide namaz kıldıktan sonra tespit ettiği eksiklerin giderilmesi için talimat verdiğini anımsattı.

Caminin, daha sağlıklı ve estetik görünüme kavuşacağını ifade eden Aliş, tarih ve kültür envanteri içerisindeki yerini uzun yıllar koruyacağını vurguladı.

Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Kozan Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Abdurrahman Kütük ise Mısır'da kurulan Memluk Devleti'nin hükümdarı Sultan El Meliki Zahir Seyfettin Çakmak'ın komutanlarından Emir Abdullah Hoşkadem tarafından 1448'de yaptırılan caminin, mimari özellikleri bakımından "ulu camiler" sınıfında yer aldığını belirtti.

Kütük, Anadolu'da en sağlam Memluk eserleri arasında yer alan caminin ihtiyaçları için 1417-1513 arasında vakıf olarak Feke ilçesinin gelirlerinin bırakıldığını, Kozan'ın Fransız işgali altına girdiği yıllarda ise saldırılara maruz kalan camideki Sakal-ı Şerif'in çalınma korkusuyla saklandığını ancak yerine konulmadığını söyledi.

Kütük, 566 yıllık caminin yapımında kesme taş ve harç dışında başka yapı malzemesi kullanılmadığını ifade ederek, şu bilgileri verdi:

"Eser, dikdörtgen plan üzerine teşkil etmiş. Caminin, biri kuzey diğeri batıda iki kapısı var. Yay kemerli cümle kapısının üzerinde üç satırlık orijinal inşa kitabesi bulunmaktadır. Ulu camilerin plan şeması olan eserde orta kısımda dört kalın payenin taşıdığı büyük kubbeli kısım yer alıyor. Bu 4 ana sütunda küçük sütunlarla bölünmüş 12 sütun ve kemerli bir görünüm ortaya çıkmış. Kubbeli tavanlar tonozla örtülmüş, mihrap önündeki kubbe, Anadolu'daki diğer camilerde görülen şekilde. Orta kısımdaki kubbe ise başka yerde rastlanılmamış mimari tarzda. Mihrabı orijinal caminin tek minaresi, kuzeydoğuda olup, Sultan 2. Abdülhamit tarafından yaptırıldığı söylenmekte. Klasik Türk mimarisine uymayan, kalın minare ve geniş şerefe şeklinde inşa edilmiştir. Kozan'da hava sıcak olduğundan caminin doğusunda yapıya ait dükkanların üzerine yazlık kısım konulmuştur. Burada, Osmanlı döneminden kalma bir mihrap bulunmaktadır."

Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün 2006'daki restorasyonunda, camiye sonradan yapılan ilaveler yıkılmış ve taş duvarları kapatan sıva kazınmıştı.