TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Üstün Açıklaması

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Ayhan Sefer Üstün, askerlikte yaşandığı belirtilen hak ihlallerine ilişkin, "Türk Silahlı Kuvvetleri var olduğundan beri, daha Osmanlı'dan beri bu hak ihlalleri vardı ama böyle bir şikayet mekanizması olmadığı için kimse bunu dile getirmiyordu. Basın yazmazdı. Şikayet etseniz, komutanınız bu şikayeti kolay kolay almazdı. Evde anlatsanız, 'olur böyle şeyler, askerliktir bu' denirdi. İlk kez dilekçe alınıp, kayda geçmeye başladı" dedi.

Asker Hakları Platformunca "Zorunlu Askerlik Sırasında Yaşanan Hak İhlalleri Raporu"nun ikincisi düzenlenen toplantıyla açıklandı.

Toplantıya katılan Üstün, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) içinde hak ihlallerinin tartışılır hale gelmesinin önemli olduğunu ifade etti.

Raporun ideolojik kaygılardan uzak bir sivil toplum kuruluşu tarafından hazırlandığı için önemli olduğuna dikkati çeken Üstün, platformun somut olaylar üzerinden tartışma ve tespitlerde bulunduğunu, çözümleri de yine somut olaylar üzerinden değerlendirdiğini söyledi.

Üstün, raporun hayatın gerçeklerini ele aldığına işaret ederek, zorunlu askerlik yapan kişilerin sağlık muayenesi, acemi birliği eğitimi, izin ve nöbetlerde yaşadığı sıkıntıların yanı sıra ast ve üstleriyle karşılaştığı sorunların da raporda yer aldığını dile getirdi.

Aldıkları dilekçeler arasında asker haklarıyla ilgililerin, sayı itibarıyla ilk üçe girdiğini aktaran Üstün, şunları kaydetti:

"Bunu nasıl değerlendireceğiz? İlk kez mi Türkiye'de hak ihlalleri yaşanmaya başladı? Hayır. Türk Silahlı Kuvvetleri var olduğundan beri, daha Osmanlı'dan beri bu hak ihlalleri vardı ama böyle bir şikayet mekanizması olmadığı için kimse bunu dile getirmiyordu. Basın yazmazdı. Şikayet etseniz, komutanınız bu şikayeti kolay kolay almazdı. Evde anlatsanız, 'olur böyle şeyler, askerliktir bu' denirdi. İlk kez dilekçe alınıp, kayda geçmeye başladı. Sonraki aşamada da biz bu dilekçeleri, muhataplarımıza bildirmeye başladık."

Üstün, özellikle şüpheli ölümler konusunda çok fazla dilekçe aldıklarını belirterek, dilekçelerin ardından birçok kapanmış konunun dosyalarının yeniden açıldığını, soruşturmaların yeniden başlatıldığını söyledi.

Zorunlu askerlikten profesyonel askerliğe geçiş konusuna da değinen Üstün, "Türkiye'nin şu anki şartları, zorunlu askerliği belki de bir süre daha zorunlu kılıyor. 2002'de zorunlu askerlik 18 aydı. 12 aya indi. Bu çok önemli bir gelişme. Şu anda zorunlu askerlerin toplam personele oranı yüzde 60 civarında. Bu oranın kademe kademe düşmesi lazım. Bu sorunun çözüm yollarından birinin zorunlu askerlikten kademe kademe profesyonel askerliğe geçişi sağlamak olacağı kanaatindeyim. Zorunlu askerlik sürdükçe, bu sorunlarla karşıya kalacağız. Profesyonel askerliğe geçmek bence çok zor olmasa gerek" değerlendirmesinde bulundu.

Üstün, karakollarda da sorunlar yaşandığını ancak kameralı sistemlerle bunun önünün kesildiğini anlatarak, şiddet olaylarının önüne geçebilmek için gerekli her şeyin yapılması gerektiğini ifade etti.

İntihar vakalarının 2002-2012 yıllarında, bir önceki on yıla oranla göreceli olarak azaldığını dile getiren Üstün, intihar vakalarının ve kötü muamelenin azalmasının gerekliliğine vurgu yaptı.

Rapor

Asker Hakları Platformu gönüllüsü Kerem Çifçioğlu, raporla ilgili verilerin, "www.askerhaklari.com" adresine yapılan 653 şikayet başvurusunun değerlendirilerek elde edildiğini söyledi.

Çiftçioğlu, en çok şikayetin sırasıyla Ankara, İstanbul, İzmir, Kıbrıs, Erzurum, Şırnak, Hakkari, Kars, Hatay ve Kırıkkale'den geldiğini açıkladı.

Rapora göre, katılımcıların yüzde 42'si hakaretten, yüzde 30'u dayaktan, yüzde 28'i orantısız cezalardan, yüzde 24'ü sağlık hizmeti alamamaktan, yüzde 14'ü aşırı fiziksel aktiviteye zorlanmaktan, yüzde 14'ü tehdit edilmekten, yüzde 7'si rütbeli personelin şahsi işlerine koşturulmaktan, yüzde 7'si uykusuz bırakılmaktan şikayetçi oldu.

Raporla ilgili ayrıntılı bilgiye, "www.askerhaklari.com" adresinden ulaşılabilir. - İstanbul