Top ve tüfekle değil, kalemiyle zafer kazandı

Kâmil Yazgıç, babasının yaşamını anlattığı kitapta, "En meşhur ordu kumandanlarının top ile tüfek ile kazandıkları muzafferiyeti, Ahmet Midhat kamış kalemi ile daha parlak bir surette kazanmış, vatanına en büyük hizmeti, yani okumak hevesini, maarif tohumunu ekmiştir" diyor.

VakıfBank Kültür Yayınları'nın yayımladığı "Oğlunun Kaleminden Ahmet Midhat Efendi ve Dönemi", modern edebiyatımızın kurucularından gazeteci ve roman yazarı Ahmet Midhat Efendi'yi anekdotlar ve tarihi olaylar eşliğinde okura sunuyor.

Ahmet Midhat Efendi'nin hatıralarını kaleme alan oğlu Kâmil Yazgıç, kitapta babasının edebî görüşleri ve çalışmaları hakkında herhangi bir değerlendirmede bulunmuyor. Onu ilgi alanlarından dostluklarına, ilişkilerinden yayıncılık hayatı, sıkıntıları, siyasete yönelik bakışı ve özel yaşamına kadar anlatıyor.

Edebiyatımızda ilklere imza atan yazar

1844'te İstanbul'da doğan Ahmet Midhat, çocukluk yıllarında Mısır Çarşısı'ndaki bir aktar dükkânında çırak olarak çalıştı. Okuma aşkı her şeyden üstün gelince yılmadı; gündüz işe gitti, gece okuma-yazma öğrendi, kendini kitaplara adadı. İlerleyen yıllarda Rusçuk'ta memuriyet hayatına başlayan Ahmet Midhat, Fransızca ve Arapça'sını geliştirdi. Sonraki süreçte gazetecilik yaptı, ömrünün 50 yılını bu mesleğe adadı. Hüseyin Rahmi, Ahmet Rasim ve Namık Kemal gibi dönemin önemli isimleriyle dostluk kurdu. Gazetelerdeki yazıları nedeniyle Rodos'a sürgün edilen Ahmet Midhat, İstanbul'a dönünce roman çalışmalarına ağırlık verdi, edebiyatımızda ilklere imza attı. Kitapta ise edebi kişiliğinden ziyade insani özellikleri, bakış açısı ve yaşamı dikkate alınarak oğlu tarafından yazılmış Ahmet Midhat Efendi biyografisi yer alıyor.

300'e yakın eser bıraktı…

Kitapta, Ahmet Midhat Efendi'nin aynı zamanda samimi bir arkadaşı ve bir sırdaşı olduğunu söyleyen Yazgıç, "Babacığım sağlığında başından geçen en gizli vakaları bile bana anlatmış ve bunları bilahare [daha sonra] yazmaklığımı vasiyet etmiş idi. Ben de şimdi onun ruhunu şad etmek [sevindirmek] ve arzusunu yerine getirmek maksadıyla bu kitabı yazmaya başladım" diyor. Yazgıç, şöyle devam ediyor: "Eslafı [eskiler] onu şahsen ve eserleriyle pek iyi tanırlarsa da, gençlik mumaileyhi yalnız ağızdan işittikleri rivayetlerle pek az bilirler. Çünkü Ahmet Midhat'ın eski harflerle yazılmış üç yüze yakın âsârından [eserinden] bugünkü yeni nesil istifade edemezler… Bu kitabı okuyanlar anlayacaklardır ki, en meşhur ordu kumandanlarının top ile tüfek ile kazandıkları muzafferiyeti Ahmet Midhat kamış kalemi ile daha parlak bir surette kazanmış, vatanına en büyük hizmeti, yani okumak hevesini, maarif tohumunu ekmiştir."

Tarihi olaylara genişçe yer vererek anlattığı kitapta, babasının fiziki özelliklerine de değinen Yazgıç, ilerleyen sayfalarda ise babasının gazeteler çıkarırken çeşit çeşit mücadelelere girişip sürgün edildiğini, sürgün yıllarındaki başarılarını, dostlarına verdiği önemi ve tehlikeli mesleğinin her türlü cefasını çektiğini bir bir aktarıyor.

Kâmil Yazgıç kimdir?

Kamil Yazgıç, 1880, bir rivayete göre de 1878 yılında İstanbul'da doğdu. Yazgıç, tıbbiyeyi bitirmesinin ardından Anadolu'nun birçok şehrinde doktorluk yaptı. Yayımlanmış eserleri arasında Türk Yıldızı Emine (1937, roman) ve Ahmet Midhat Efendi: Hayatı ve Hatıraları (1940) bulunan Yazgıç, 1945'te vefat etti, Beykoz'daki aile kabristanına defnedildi.