TTK'daki İş Kazasında Yeni Bilirkişi Raporu

FERDİ AKILLI - Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Kozlu Müessese Müdürlüğüne bağlı ocakta metan gazı püskürmesi sonucu 8 işçinin öldüğü kazayla ilgili hazırlanan yeni bilirkişi raporunda, alt işveren yüzde 70, asıl işveren TTK yüzde 30 kusurlu bulundu.

Zonguldak 2. İş Mahkemesinin talebi doğrultusunda yüksek maden mühendisleri İsmail Cem Solmaz ve Muharrem Tepe ve elektrik mühendisi Kamil Ateş'in hazırladığı raporda, Star İnşaat ve Ticaret AŞ'nin, TTK Kozlu Müessese Müdürlüğünde yürüttüğü "eksi 630 kat hazırlığı ve eksi 560 galeri sürme" işinde 7 Ocak 2013'te meydana gelen olayda 8 madencinin hayatını kaybettiği hatırlatıldı.

Raporda, TTK Genel Müdürlüğü ile Star İnşaat ve Ticaret AŞ arasındaki alt işverenlik sözleşmesinin incelendiği belirtilerek, işverenin çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olduğunu belirtildi.

İş yeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınmasının işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmayacağı, patlamanın meydana geldiği ocağın birinci sınıf gazlı ocak olarak tanımlandığı aktarılan bilirkişi raporunda şunlar kaydedildi:

"Olayın meydana geldiği yerde gaz degajının önlenmesi için sondaj çalışılması dışında uygulama yapılmamıştır. Eğer sondaj çalışmasına ek metan drenajı gibi çalışmalar yapılsaydı, arındaki tehlike-basınç giderilmiş olur ve patlama-püskürme olayı meydana gelmezdi. Olayda denetim ve gözetim faaliyetleri yapılmamış, kesene ücretle yapılan çalışmalar sonucu işçiler daha fazla çalışmaya zorlanmış ve bu durum dolaylı olarak iş güvenliği tedbirlerine uymamayı getirmiş. Eksi 630 katı ve üzerlerinde gaz içerikleri uzun süre ölçülmemiş, kömür damarının gaz içeriği saptanmamış ve sondajların sayısı ve niteliği yetersiz kalmış. Dört  lağım (galeri) için 1 sondaj ustası ekibi ve  bir sondaj makinesi yetersiz kalmış, kaza meydana gelmiştir."

- "Kaçınılmazlık faktöründen bahsetmek mümkün değildir"

Asıl işveren ve alt işveren ilişkisinin yasal  açıdan uygun olmadığı öne sürülen raporda, "Teknolojik ve uzmanlık gerektiren işlerde alt işveren kullanılabilmesine yasa izin verirken, galeri açma işi TTK'nın asıl işi olup teknoloji ve uzmanlık gerektiren bir iş değildir. Alt işveren firma çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği yönünden eğitim görmediği, iş müfettişlerinin raporunda saptandığı gibi kontrol ve degaj sondajlarının yeterli düzeyde yapılmadığı saptanmıştır" ifadesi kullanıldı.

Raporda,  İş Yasası ve tüzüğe aykırı hareket eden davalı asıl işveren TTK Genel Müdürlüğü, alt iş veren Star İnşaat ve Ticaret AŞ'nin kusurlu olduğuna kanaat getirilerek, uygulamacı pozisyonu nedeniyle alt işverenin kusurunun daha fazla olduğu, iş kazasında 'kaçınılmazlık' faktöründen bahsedilemeyeceği, bu nedenle alt işverenin yüzde 70, asıl işverenin yüzde 30 kusurlu bulunduğu kaydedildi.

TTK Kozlu Müessese Müdürlüğüne bağlı maden ocağında,  7 Ocak 2013'te özel firmanın galeri açma işini yürüttüğü eksi 630 kodunda metan gazı püskürmesi sonucu yaşamını yitiren 5 işçinin cesedine ulaşılmış, göçük altında kalan 3 madenciden 2'sinin cesedi 11 Ocak'ta, diğerinin cesedi ise 12 Ocak'ta çıkarılmıştı. - Zonguldak