Türk Medeni Kanunu'nun Kabulünün 88. Yılı

Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği (TÜKD) Genel Başkanı Nazan Moroğlu, Medeni Kanunun, Türkiye'de demokratikleşmenin ilk adımı ve çağdaşlığa açılan kapı olarak nitelendirildiğini bildirdi.

Moroğlu, Türk Medeni Kanunu'nun kabulünün 88. yılı dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunu izleyen yıllarda, ülkede çağdaş, uygar bir yaşam biçiminin yerleştirilmesinin amaçlandığını, bu amaca ulaşabilmek için de eğitim, sosyal, kültürel, ekonomik ve siyasal yaşamda köklü devrimlerin yapıldığını kaydetti.

Yaşam ilişkilerinin tümünü düzenleyen hukuk kurallarının da bu köklü değişime uygun olarak yeniden ele alındığını, hukuk devrimiyle din esaslarına dayalı hukuk sisteminin terk edilerek, yerine laik bir hukuk düzeni kurmak üzere Kara Avrupası hukuk sisteminin benimsendiğini ifade eden Moroğlu, hukuk devrimi denilince ilk akla gelenin, Medeni Kanunun kabulü olduğunu vurguladı.

Moroğlu, açıklamasında şu görüşlere yer verdi:

"17 Şubat 1926'da kabul edilen Medeni Kanunun, özellikle aile hukuku bölümünde köklü bir hukuk reformu yaşama geçirilmiştir. Kadınlar, evlenme, boşanma, mal varlığı, miras gibi özel yaşamlarına ilişkin haklar açısından erkeklerle eşit konuma getirilmişlerdir. Medeni Kanun,  bu bakımdan ülkede demokratikleşmenin ilk adımı ve çağdaşlığa açılan kapı olarak nitelendirilir. Bu kanunda erkeğin birden çok kadınla evlenebilmesi yerine tek eşlilik, erkeğin 'boş ol' demesiyle sonuçlanan boşanma yerine, kadının ve erkeğin kanunda belirtilen nedenlere dayanarak boşanma davası açabilmesi ve bu konuda mahkeme kararı alınması koşulu, mirastan erkek çocuğun tam pay, kız çocuğun yarı pay alması yerine her ikisinin eşit pay almaları kabul edilmiştir. Evlenme yaşının belirlenmesi ve resmi nikahın kabulü ise kadın hakları açısından büyük önem taşımaktadır."

Yüzyılın uygarlığına mensup devletlerin ilk ayırıcı niteliklerinin din ile dünyayı ayrı görmek olduğunu belirten Moroğlu, şunları kaydetti:

"Bunun tersi, devletin kabul ettiği din esaslarını kabul etmeyen kimselerin vicdanlarını baskı altına almak olur. Din, devlet gözünde vicdanlarda kaldıkça saygındır ve temizdir. Dini dünyadan ayırmakla yüzyılımızın devleti, insanlığı tarihin bu kanlı sıkıntısından kurtarmış ve dine gerçek ve sonsuz bir taht olan vicdanı ayırmıştır. Özellikle çeşitli dinlere mensup uyruklara sahip devletlerde, tek bir kanunun bütün toplumda uygulanma yetkinliğini kazanabilmesi için bunun dinle ilişkisini kesmesi, ulus egemenliği için de bir zorunluluktur."

"Medeni Kanun, Türkiye'de hukuk birliğini gerçekleştiren bir kanundur"

Moroğlu, Medeni Kanunun, Türkiye'de hukuk birliğini gerçekleştiren bir kanun olduğunu vurguladı.

Lozan Antlaşması'nda, Türkiye'deki azınlıkların kendilerine özgü hukuk kurallarını uygulayabilmeleri için özel hükümlerin olduğunu hatırlatan Moroğlu, "Türk Kanunu Medenisi'nin, İsviçre Medeni Kanunu'nun iktibası yoluyla yapılması kararlaştırıldığında ülkemizdeki Musevi ve Hristiyan azınlıklar Adalet Bakanlığı'na başvurarak, Lozan Antlaşması'nın kendilerine tanıdığı haklardan feragat ettiklerini bildirmişlerdir. Bu, Türkiye'de daha cumhuriyetin başlangıcında oluşabilecek bir farklı hukuk uygulaması olasılığını ortadan kaldırmıştır. Böylece Türk Kanunu Medenisi, Türkiye'de hukuk birliğinin ve ulusal birliğin gerçekleşmesi yolunda çok önemli bir hukuk devrimi olmuştur" ifadelerini kullandı. - İstanbul