Veremle 100 Yıllık Savaş

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Oğuz Uzun, veremle ilgili olarak, "Tarih boyunca insanları bu denli öldüren başka bir mikrop ve hastalık tanımlanmamıştır" dedi.

Mediva Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Oğuz Uzun, veremin insanlık tarihi kadar eski bir geçmişe sahip hastalık olduğunu vurgulayarak, "Hastalık zengin fakir, köylü, kentli ayrımı yapmaksızın toplum her kesimini etkiler. Tarih boyunca insanları bu denli öldüren başka bir mikrop ve hastalık tanımlanmamıştır. Verem 18. ve 19. yüzyıllarda Avrupa'nın sanatçı ve yoksul kesimini kırıp geçirmiştir. Bu neden edebiyata ve birçok şiire konu olmuştur. Örneğin ünlü bestecilerden Chopin, Moliere, Cehov, Franz Kafka gibi ünlü yazarlarda veremden ölmüşlerdir. Osmanlı tarihinde de veremin önemi büyüktür ve birçok padişahın ve şehzadenin veremden öldüğü bilinmektedir. Hastalık Yeşilçam döneminde de Türk sinemasında da birçok filme de konu olmuş ve birleşemeyen aşkların sembolü olmuştur" diye konuştu.

HASTALIK NASIL BULAŞIR?

Hastalığa neden olan verem basilinin, doğanın her yerinde örneğin sularda toprakta ve havada bulunduğunu ifade eden Doç. Dr. Oğuz Uzun, "Ancak hastalığın bulaşması, doğadan olmamakta ve hastadan diğer insanlara öksürme yolu ile basilin ortam havasına saçılması ile gerçekleşmektedir. Ancak mikroplar ultraviyole ışınları ile kolaylıkla ölmektedirler ve bu sebep ile 'güneş girmeyen eve doktor girer' sözü de buradan gelmektedir. Gerçekten güneş ışınları verem basilinin hızla ölmesine neden olmaktadır. Tüberküloz tarihindeki en önemli gelişme 1882 yılında Robert Koch'un basili keşfetmesi ile olmuştur. Basilin 1882 keşfedilmesine rağmen hastalıkta etkili tedavi ancak 1944 yılında streptomisinin keşfi ile başlamıştır. Hastalar yüzyıllarca temiz hava bol oksijen bol gıda ile tedavi edilmeye çalışılmıştır. 1944 yılından sonra keşfedilen diğer ilaçlarla birlikte modern ve etkili tedavi başarılmıştır" şeklinde konuştu.

Türkiye'de cumhuriyet ile birlikte tüberkülozla(verem) büyük bir savaş başlatıldığını kaydeden Uzun,

"Bütün kentler ve köylerde tüberküloz hastalarının tanı ve tedavisi için taramalar yapılmıştır. Günümüzde tüberküloz hastalarının oranı, cumhuriyetin ilk yıllarına göre büyük düşüş sağlanmış olsa da savaş hala devam etmektedir. Dünyada da durum ülkemizden farklı değildir ve her yıl yaklaşık 2 milyon insan veremden ölmektedir. Verem fakirliğin ve geri kalmışlığın sembolü olarak kabul edilmektedir. Gerçekten de fakir geri kalmış Afrika ülkelerinde AİDS hastalığının alevlenmesi ile de verem hala çok fazla oranda görülmekte ve milyonlarca insanın ölümüne neden olmaktadır. Bu hastalık oldukça sinsi bir hastalıktır ve mücadelede en ufak bir gerilemede toplumda hastalık oranı hemen artmaktadır" açıklamasında bulundu.

NE ZAMAN VEREMDEN ŞÜPHELENİLMELİ?

Veremin temelde bir akciğer hastalığı olmakla birlikte vücudun tüm sistemlerini tutabildiğini belirten Doç. Dr. Oğuz Uzun, hastalık ve tedavisi hakkında şu bilgeleri verdi: "Tedavi edilmemiş ya da tanısı konulamamış hastalar adeta erirler, halsiz ve bitkindirler. Gece terlemeleri ve ateş en başta gelen belirtileridir. Öksürük, balgam ve balgamla karışık kan görülmesi akciğer tüberkülozu hastalarda sık olarak görülür. Hastalarda bazen geçmeyen göğüs ağrıları olabilir. Hastalar 3 haftayı geçen öksürükleri olduğunda mutlaka verem açısından incelenmelidir.

Bebekler ve çocuklar (5 yaş altı insanlar), yaşlı insanlar, uzun süre kortizon kullananlar, vücut savunması düşüren hastalıkları (şeker hastalı, böbrek hastalığı, karaciğer hastalı, kanser, aisd organ nakli gibi) olanlar tüberküloz için en riskli grupları oluşturmaktadır. Bununla birlikte hastalık, solunum yolu ile bulaştığında da tamamen sağlıklı insanlarda görülebilir.

Bulaştırıcılık için en riskli grup tanısı konmamış ya da tanısı konmuş tedavi almayan hastaların toplum içinde dolaşmalarıdır. O yüzden erken teşhis ve etkili tedavi bulaştırıcılıktan korunmada en önemli yöntemdir. Hastanın maske takması, hasta yakınlarının ve sağlık personelinin korunmasına yardımcı olabilir. Yine hastanın bulunduğu ortam sık sık havalandırılmalıdır.

Tüberküloz tedavisinde en önemli nokta en az 4 farklı ilaçtan oluşan kombini ilaç tedavisinin uzun sürede

(en az 6 ay ) kullanılmasıdır. Hastaların şikayetleri, ilaçlara başladıktan birkaç hasta sonra kaybolabilir ancak doktorun izni olmadan ilaçlar asla kesilmemelidir. Bu takdirde hastalık nüksettiğinde tedavisi oldukça güç hatta bazen imkansız sonuçlar doğurabilir." - SAMSUN