Yüksek Seçim Kurulu, Cumhurbaşkanlığının Adaylık Kriterlerini Belirledi

Yüksek Seçim Kurulu, 2 aydan az bir sürenin kaldığı cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde aday olacakların taşıması gerektiği kriterleri belirledi. 40 yaşını doldurmuş ve yüksek öğrenim yapmış TBMM'nin üyeleri, yüksek öğrenim yapmış ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları Cumhurbaşkanı adayı gösterilebilecek.

Yüksek Seçim Kurulu'nun Cumhurbaşkanı seçimine ilişkin, seçilme yeterliliği, aday gösterilme, adayların görevden ayrılmaları ile seçim sistemi ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasların belirlediği kararı Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Cumhurbaşkanı seçiminin, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki altmış gün içinde tamamlanacağının hüküm altına alındığının anımsatıldığı kararda, 40 yaşını doldurmuş ve yüksek öğrenim yapmış Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin, yüksek öğrenim yapmış ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşlarının Cumhurbaşkanı adayı gösterilebileceği belirtildi.

40 yaşını doldurmayanlar, Yüksek öğrenimi olmayanlar, yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmayanlar, kısıtlılar, kamu hizmetinden yasaklılar, taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biriyle mahkum olanlar, terör eylemlerinden mahkum olanlar, 765 sayılı TCK'nın 536 maddesinin 1, 2, 3 ile 537'nci maddesinin 1, 2, 3, 4 ve 5. fıkralarında yazılı eylemleri siyasi ve ideolojik amaçlarla işlemekten mahkum olanlar, devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ve bu suçların işlenmesini aleni olarak tahrik edenler cumhurbaşkanı olamayacak.

-PARTİLER ORTAK ADAY GÖSTEREBİLECEK-

Kararda, TBMM üyeleri içinden veya Meclis dışından en az 20 milletvekilinin yazılı teklifi ile Cumhurbaşkanı adayı gösterilebileceği belirtilerek, Aday gösterilenin, TBMM üyesi olması halinde, aday hariç en az 20 milletvekilinin yazılı teklifinin gerektiği, her bir milletvekilinin ancak bir aday için teklifte bulunabileceği ifade edildi. En son yapılan milletvekili genel seçimlerinde, aldıkları geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında, yüzde 10'u geçen siyasi partilerin ortak aday gösterebileceğine dikkat çekilen kararda, her bir siyasi partinin ancak bir aday için teklifte bulunabileceği, aday gösterilebilmek için ilgilinin yazılı muvafakatinin bulunması gerektiği kaydedildi. Cumhurbaşkanlığı adaylığı başvurusunda aranacak belgeler ise şöyle belirlendi:

"Aday gösterenlerin milletvekili olduğunu gösterir; kimlik belgesinin onaylı örneği veya Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığından alınmış belge örneği. Adayın Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını gösteren nüfus cüzdanı örneği, yüksek öğrenim yapmış olduğunu gösteren onaylı diploma örneği, imzasını içeren yazılı muvafakati, Adalet Bakanlığı Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünden alınan adli sicil ve arşiv kaydının aslı, 6 adet vesikalık renkli fotoğrafları ile fotoğrafın yüksek çözünürlüklü elektronik ortamda hazırlanmış hâli başvuru dilekçesi."

Adayın adli sicil kayıtlarının bulunması durumunda, başvuru dilekçelerine ayrıca mahkumiyet kararlarına ilişkin ayrı ayrı memnu hakların iadesi kararları almaları ve kararın kesinleştiğine dair açıklamalı kararın onaylı bir örneğini ekleyecek.

-3 TEMMUZ PERŞEMBE GÜNÜ 17.00'DEN SONRA YENİ ADAY GÖSTERİLEMEYECEK-

Cumhurbaşkanı adaylığı için başvurular, Yüksek Seçim Kurulunca kabul edilen Cumhurbaşkanı Seçiminde Uygulanacak Seçim Takvimi'ne göre, 29 Haziran 2014 Pazar günü başlayıp 03 Temmuz 2014 Perşembe günü saat 17.00'ye kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına veya Yüksek Seçim Kuruluna yapılacak. Aday gösterme süresinin sona erdiği 03 Temmuz 2014 Perşembe günü saat 17.00'den sonra hiçbir şekilde yeni aday gösterilemeyecek. Başvurunun Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına yapılması halinde, tüm bilgi ve belgeler başvuru süresinin bitiminden itibaren 24 saat içinde 04 Temmuz 2014 Cuma günü saat 17.00'ye kadar Yüksek Seçim Kuruluna elden teslim edilecek. Yüksek Seçim Kurulu tarafından 05 Temmuz 2014 Cumartesi günü yapılacak inceleme sonucunda adaylarla ilgili bilgi ve belgelerde eksiklik tespit edilmesi halinde eksikliklerin giderilmesi için adaya, 7 Temmuz 2014 Pazartesi günü saat 17.00'ye kadar süre verilecek. YSK tarafından Cumhurbaşkanı adaylarının bilgi ve belgeleri üzerinde yapılacak inceleme sonucunda seçilme yeterliğini ve aday gösterilme şartlarını taşıyanları gösteren geçici aday listesi 8 Temmuz 2014 Salı günü Resmi Gazete'de yayımlanacak. Cumhurbaşkanı adaylarına veya geçici aday listesine alınmamaya ilişkin YSK'ya doğrudan yapılacak itirazlar, 8 Temmuz 2014 Salı günü saat 08.00'de başlayacak, 9 Temmuz 2014 Çarşamba günü saat 17.00'de sona erecek.

-ADAY GÖSTERİLEN DEVLET MEMURLARI VE BELEDİYE BAŞKANLARI İSTİFA EDECEK-

Cumhurbaşkanı geçici aday listesine yapılan itirazlar, YSK'ca 10 Temmuz 2014 Perşembe günü saat 17.00'ye kadar karara bağlanacak ve 11 Temmuz 2014 Cuma günü Resmi Gazete'de yayımlanacak. Cumhurbaşkanı adayı gösterilen; hakim ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu üyeleri, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, belediye başkanları, subaylar ile astsubaylar, siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar, aday listesinin kesinleştiği 11 Temmuz 2014 Cuma günü itibarıyla görevlerinden ayrılmış sayılacak. Bu durum YSK tarafından aday gösterilenin bağlı bulunduğu bakanlığa veya kuruma derhâl bildirilecek. Adaylıktan vazgeçme doğrudan ve şahsen YSK'ya yapılacak. Kesin aday listesinin Resmi Gazete'de yayımından itibaren oy verme günü saat 17.00'ye kadar ölüm veya adaylıktan vazgeçme nedeniyle meydana gelebilecek eksilmeler kesin aday listesinde değişiklik yapılmasını gerektirmeyecek.

-İKİNCİ TUR OYLAMAYA EN ÇOK OYU ALAN İKİ ADAY KATILACAK-

Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olacak. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılacak. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki aday katılacak ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilecek. İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi hâlinde, ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesiyle yapılacak. Bunların dışındaki nedenlerle boşalma olması hâlinde ikame yoluna gidilemeyecek. Oylamalara tek adayla gidilmesi hâlinde, oylama referandum şeklinde yapılacak. Aday geçerli oyların çoğunluğunu alması hâlinde Cumhurbaşkanı seçilmiş olacak. Oylamada, adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması hâlinde seçim yenilenecek. Yeni seçilen Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanının görevi devam edecek. Cumhurbaşkanlığı makamının ölüm, çekilme veya başka bir sebeple boşalması hâlinde, yenisi seçilinceye kadar, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Cumhurbaşkanlığına vekillik edecek ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanacak. Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilecek ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erecek.