Cumhuriyet'in Doğum Belgesi "Amasya Tamimi"

Amasyalı Araştırmacı Yazar Hüseyin Menç, Atatürk'ün Amasya'ya gelişinin tarih bilinci ile yapılan bir rota olduğunu ifade ederek, "Amasya'dan giden bir şehzade nasıl Osmanlı Devleti'ni ayağa kaldırıyor ise, Milli Mücadelede Amasya'ya gelen Mustafa Kemal yine yıkılmakta olan bir devleti ayağa kaldırma hesapları yapmıştı, bunun için Mustafa Kemal Atatürk'ün Amasya'ya gelişi tesadüf değildir" dedi.

Amasya'da, "Cumhuriyetin doğum belgesi" olarak nitelendirilen Amasya Tamimi'nin yayımlanışının 92. Yıldönümü Amasya Uluslararası Atatürk Kültür ve Sanat Festivali ile kutlanırken, Amasya tarihi ile ilgili araştırmaları ve eserleri bulunan Araştırmacı Yazar Menç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tamimin Amasya'da yayımlanmasının bir tesadüf olmadığını söyledi.

Amasya Tamimi'nin, ulusal egemenliğe dayanan, tam bağımsız Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerini oluşturan ilk kuruluş belgesi olması nedeniyle Türk tarihinde ayrı bir yeri olduğuna işaret eden Menç, şunları kaydetti: "Atatürk'ün Amasya'ya gelmesi ile beraber Milli Mücadele tarihimizin ilk yazılı belgesi Amasya'da hazırlandı ve Milli Mücadele tarihimize de Amasya Tamimi adıyla geçti. Amasya Tamimi'nin önemli iki maddesi vardır. Bunlar, 'Vatanın tamamı, milletin istiklali tehlikededir' ve 'Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır' maddeleridir. İşte bu karar milli mücadeleden Cumhuriyete kadar uzanan bir yolun ilk kilometre taşıydı. Amasya Cumhuriyete giden bu yolda belirleyici bir rol oynamaktadır.

Mustafa Kemal Atatürk beraberindeki silah arkadaşları ile birlikte 14 gün Amasya'da kalmıştır. Bu 14 gün içinde Milli Mücadele'nin önemli belirleyici noktalarını ortaya koymuşlardır. Bilindiği Amasya Şehzadeler kentidir. Amasya'da yetişen şehzadeler İstanbul'da Padişah'ın susması halinde mutlak suretle devletin başına geçerdi. Bu bilinçle Atatürk Amasya'ya geldiğinde İstanbul'daki padişah suskunluk içindeydi. İstanbul'daki padişah artık bir şey yapamaz haldeydi. Osmanlı Devleti adeta bir ölümle kaşı karşıya kalmıştı. Amasya'dan giden bir şehzade nasıl Osmanlı Devleti'ni ayağa kaldırıyor ise Milli Mücadelede Amasya'ya gelen Mustafa Kemal yine yıkılmakta olan bir devleti ayağa kaldırma hesapları yapmıştı. Bunun için Mustafa Kemal Atatürk'ün Amasya'ya gelişi tesadüf değildir, tarih bilinciyle yapılan bir rotadır, tarih bilinciyle yapılan bir hareketten ibarettir. "

Menç, Amasya Tamimi'nin yok olmak üzere olan bir devletin yeniden var olabilme mücadelesinde ilk adımı oluşturduğunu kaydetti.

- AMASYA