Misakımilli'den Güncele Bakmak" Konferansı

İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Budak, "Misakımilli, o dönem yaşanan beka sorununa son Osmanlı Mebusan Meclisinin verdiği cevaptır. 15 Temmuz sonrası dönemde de bir beka sorunu yaşanıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu yüzden bu konuyu şimdi dile getiriyor." dedi.

Prof. Dr. Budak, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından düzenlenen "Misakımilli'den Güncele Bakmak" konferansında yaptığı konuşmada, Türkiye'de 1. Körfez Savaşı sonrası Musul sorununun Misakımilli ile anılmaya başladığını hatırlattı. Budak, Misakımilli'nin sanılanın aksine milli sınırlar demek değil, milli yemin anlamına geldiğini söyledi.

Osmanlı Devleti'nin, Paris Barış Konferansı'na Misakımilli'den 6 ay önce sunduğu ve Misakımilli'ye kaynaklık eden metne göre, Musul vilayeti ve Halep'in yeni kurulacak Türk vatanına dahil olduğunu vurgulayan Budak, Misakımilli'de de "Osmanlı İslam çoğunluğunun yaşadığı topraklar bölünmez bir bütündür." ifadesinin geçtiğini bildirdi.

Mustafa Kemal Atatürk'ün, Misakımilli'yi milli mücadele hedef programı ve barış şartları olarak tanımladığını belirten Budak, "Misakımilli'yi hazırlayan zihniyet, teslimiyetçi bir zihniyet değildi." dedi.

Musul vilayetinin sadece Musul şehrini değil, tarihsel olarak Musul, Süleymaniye ve Erbil'i de içine aldığını kaydeden Budak, Lozan Antlaşması'nın bu sorun çözülmeden imzalandığını belirtti. Budak, sorunun daha sonra Milletler Cemiyeti'ne taşındığını ve içinde "Musul vilayetinin Britanya mandasındaki Irak'a bırakılması uygundur." ifadesinin bulunduğu bir komisyon raporuyla Musul'un Irak'a bırakıldığını kaydetti.

Budak, dönemin Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın "Türkiye, Musul vilayetinden feragat etmiştir." dediğini hatırlattı.

Prof. Dr. Budak, "Misakımilli, o dönem yaşanan beka sorununa, son Osmanlı Mebusan Meclisinin verdiği cevaptır. 15 Temmuz sonrası dönemde de bir beka sorunu yaşanıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu yüzden bu konuyu şimdi dile getiriyor." dedi. Uluslararası sistemin unsurlarının bölgede kontrol edilebilir yapılar kurmak istediği değerlendirmesinde bulunan Budak, "Türkiye gibi güçlü ulus devletler işlerine gelmiyor." diye konuştu.

Konferansa TİKA Başkanı Serdar Çam ve eşi AK Parti Genel Merkez Kadın Kolları Başkanı Lütfiye Selva Çam da katıldı.