Xi'nin Rusya Ziyareti İkili İlişkileri Yönlendirecek ve Küresel İstikrarı Artıracak

Xinhua yazarı Shi Hao

BEİJİNG/MOSKOVA, 19 Mart (Xinhua) -- Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in Rusya'ya yapacağı resmi ziyaret dostluk, işbirliği ve barış gezisi olacak. Ziyaret, Xi'nin yeniden cumhurbaşkanı seçildikten sonra yurt dışına yapacağı ilk seyahat olma özelliği taşıyor.

20- 22 Mart tarihlerinde yapılacak ziyarette, yeni bir dönem için Çin-Rusya kapsamlı stratejik koordinasyon ortaklığının geliştirilmesine yönelik planın haritası çıkarılacak. Ziyaret aynı zamanda iki ülke arasındaki tatbiki işbirliğini ilerletmek ve insanlık için ortak geleceğe sahip bir topluluğu ortaklaşa inşa etmek amacıyla barış ve refahı koruma çabalarına güçlü bir ivme kazandıracak.

BÜYÜK ÜLKELER ARASINDAKİ İLİŞKİLER İÇİN MODEL

Ruyi adlı Çinli pandanın Moskova Hayvanat Bahçesi'nde oynarken ve taze bambularla karnını doyururken çekilen görüntüleri ay başında internette viral olmuştu. Ruyi ve arkadaşı Dingding, Haziran 2019'da Xi ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin'in katıldığı büyük bir törenle Moskova'daki yeni yuvalarına taşınmıştı.

İki lider bu ziyaret sırasında, Çin-Rusya ilişkilerinde daha yüksek seviyede ve daha fazla kalkınma içeren yeni bir sayfa açarak, ikili ilişkilerin seviyesini yeni bir dönem için kapsamlı stratejik koordinasyon ortaklığına yükselten ortak bir bildiri imzalayıp yayımlamıştı.

Xi şimdi ise Çin cumhurbaşkanı olarak dokuzuncu kez Rus topraklarına ayak basmaya hazırlanıyor. İki lider son 10 yılda yaklaşık 40 defa biraraya geldi. Liderlerin sık ve yüksek kalitedeki temasları, Çin-Rusya ilişkilerinin gelişimine her zaman rehberlik etti.

İki ülke arasında son yıllarda imzalanan önemli belgelerle Çin-Rusya ilişkilerinde istikrarlı şekilde büyüme kaydedildi. Belgeler arasında; kazan-kazan anlayışına dayalı işbirliğine ve kapsamlı stratejik koordinasyon ortaklığının derinleştirilmesine ilişkin 2013'teki ortak bildiri, 2014'teki Kapsamlı Stratejik Ortaklığın Yeni Aşamasına İlişkin Çin-Rusya Ortak Bildirisi, kapsamlı stratejik koordinasyon ortaklığının derinleştirilmesine ve kazan-kazan anlayışına dayalı işbirliğinin savunulmasına ilişkin 2015'teki ortak bildiri ve 2017'deki Çin-Rusya Kapsamlı Stratejik Ortaklığının Daha Fazla Derinleştirilmesine İlişkin Çin-Rusya Ortak Bildirisi yer alıyor.

İki lider 2021 yılında da, Çin ile Rusya Arasındaki İyi Komşuluk, Dostluk ve İşbirliği Anlaşması'nın 20. yıl dönümünü kutlayarak paktı uzatma kararı almıştı.

Dünya yüzyıldır görülmemiş köklü değişimlerle ve benzeri görülmemiş bir pandemiyle karşı karşıyayken, Xi ve Putin, çeşitli vesilelerle yakın teması sürdürdü. Bu bağlamda iki lider, Beijing 2022 Kış Olimpiyatları çerçevesinde yapılan bir toplantı, geleneksel yıl sonu çevrimiçi görüşmeler, telefon görüşmeleri ve mesajlar ile ikili nükleer enerji işbirliği projesinin temel atma törenine katıldıkları video bağlantısının yanı sıra kendi ülkelerinde düzenlenen diğer önemli etkinlikler vesilesiyle de görüştü.

Xi ve Putin'in ortak liderliğinde, ikili ortaklık daha olgun ve dirençli hale geldi.

Öte yandan Çin-Rusya ilişkileri ittifak yapmama, zıtlaşmama ve herhangi bir üçüncü tarafı hedef almama üzerine kurulu. Çin-Rusya ilişkileri dünyadaki başka hiçbir ülke için tehdit oluşturmamakla beraber, herhangi bir üçüncü tarafın müdahalesine veya provokasyonuna da tabi değil.

İŞBİRLİĞİ VE DOSTLUKTA YENİ DÖNEM

Heilongjiang Nehri üzerindeki Heihe-Blagoveshchensk sınır ötesi otoyol köprüsü geçen yıl Haziran ayında trafiğe açıldı. Altyapı bağlantısında bir kilometre taşı olan yeni kanal, iki komşu arasındaki ekonomik ve ticari işbirliğinin arttığı bir dönemde Çin'in kuzeydoğusu ile Rusya'nın uzak doğu bölgelerini birbirine bağladı.

İki yönlü ticaret, 2013'te 90 milyar ABD dolarının altındayken geçen yıl 190 milyar doların üzerine çıkarak son on yılda kaydettiği büyüme ile iki liderin belirlediği 200 milyar dolar hedefine yaklaştı.

Çin'den Rusya'ya yapılan otomobil ve yedek parça ihracatı son yıllarda hızla arttı. Rusya'da Çinli markaların otomobil bayi sayısı geçen yıl sonu itibarıyla 1.041'e yükseldi.

Bu arada çikolata, bal, un ve alkol gibi kaliteli Rus ürünlerine Çinli tüketicilerin erişimi daha kolaylaştı. Rusya'nın ihracat desteğiyle ilgili devlet kurumu Rusya İhracat Merkezi, Çinli tüketicilerin kaliteli Rus ürünlerine daha kolay erişebilmelerini sağlamak amacıyla çevrimiçi mağaza sayısında artış kaydedildiğini duyurdu.

Çok yönlü ikili tatbiki işbirliği gelişirken, iki ülke arasındaki halklar arası ve kültürel alışveriş de gelişiyor ve bu da Çin-Rusya dostluğuna yönelik halk desteği sağlıyor.

EŞİTLİK VE ADALET İÇİN

Shanghai İşbirliği Örgütü'nün kurucu ülkeleri olarak her iki ülke de çok taraflı işbirliğini ilerleterek, örgütün odağını güvenlikten, siyaset ve ekonomi ile halklar arası ve kültürel alışverişe doğru genişletti. İki ülke, daha iyi bir dünya düzeni, küresel ve bölgesel kalkınmanın yanı sıra Shanghai İşbirliği Örgütü üyelerinin güvenliğine ortak katkıda bulundu.

Beijing ve Moskova, BRICS mekanizması kapsamında ise diğer üyelerle birlikte, küresel ekonomik yönetişim reformlarının ilerlemesinde aktif rol oynarken, önemli uluslararası ve bölgesel konularda ortaklaşa daha güçlü bir söylem yarattı. Bu çabalar, gelişmekte olan ekonomiler ve ulusların dünya sahnesinde daha fazla söz sahibi olmalarını sağladı. BRICS ülkeleri tarafından temsil edilen gelişmekte olan ekonomiler, yükselen popülizm ve korumacılıktan etkilenen günümüz dünyasında, yeni bir ekonomik küreselleşme lokomotifi haline geldi.

Çin ve Rusya, BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri, ayrıca G20, APEC ve diğer kilit küresel ve bölgesel grupların önemli tarafları olarak, İran'ın nükleer meselesinin yanı sıra Kore Yarımadası ve Afganistan'daki durumla ilgili konularda da yakın şekilde çalıştı. İki ülke, uluslararası ilişkilerde çok kutupluluğun ve daha fazla demokrasinin teşvik edilmesinde, ayrıca küresel stratejik denge ve istikrarın korunmasında öncü rol oynadı.

Çin, gelecek 10 yılda da, barışa ve insanlığın gelişimine yeni ve daha büyük katkı sağlamak için zamanın trendini takip etmek, küresel birlik ve işbirliğini ilerletmek, ayrıca bölünme ve cepheleşmeyi frenlemek için Rusya ile birlikte çalışmaya devam edecek.