2016 Yılı Bütçesi TBMM Genel Kurulu'nda

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, "Mikro düzeydeki reformlarla Türkiye orta gelir tuzağına düşmekten kurtulacak, verimlilik artışı sağlayacak, katma değer zincirinde yukarı çıkacak ve rekabet gücünü artıracaktır" dedi.

TBMM Genel Kurulu'nda, 2016 yılı bütçesinin tümü üzerinde yapılan eleştirilere Hükümet adına yanıt veren Şimşek, Türkiye'nin kendi dönemlerinde düşük orta gelirden yüksek orta gelir grubuna yükseldiğini, bunu yapısal reformlar ve sağlıklı politikalarla sağladıklarına işaret ederek, hedeflerinin yeni nesil reformlarla Türkiye'yi yüksek gelir grubuna sokmak olduğunu, son bir-iki yılda çok kapsamlı yol haritası hazırladıklarını ve uygulamaya koyduklarını anlattı.

Reform gündemlerinin üç temel ayağı olduğunu hatırlatan Şimşek, "Bunlar sektörel dönüşüm, yani mikro düzeydeki reformlar, yapısal makro reformlar ve AB uyum sürecidir. Sektörel dönüşüm, olmazsa olmazımızdır. Bu noktada bin 250 civarındaki mikro tedbiri belirledik. 2016 yılında bu noktada büyük ivme kazanacağız. Mikro düzeydeki reformlarla Türkiye orta gelir tuzağına düşmekten kurtulacak, verimlilik artışı sağlayacak, katma değer zincirinde yukarı çıkacak ve rekabet gücünü artıracaktır" diye konuştu.

Yapısal makro reformların Türkiye'yi 4. sanayi devrimine hazırlayacağını kaydeden Şimşek, "Biz 4. sanayi devrimine dünyayla, gelişmiş ülkelerle aynı anda girmeyi sağlayacağız. Yeni nesil reformlar bu bağlamda çok önemlidir" dedi.

Şimşek, güçlü ve sürdürülebilir büyüme için iş gücü ve sermayenin verimliliğini artırmaları gerektiğini, iş gücü piyasasını esnekleştirecek, beşeri sermayenin niteliğini artıracak reformları beş başlıkta gerçekleştireceklerini belirterek, bunlardan kısmi zamanlı esnek çalışma ve özel istihdam bürolarının TBMM'de ilgili komisyondan geçtiğini, önümüzdeki dönemde hayata geçirileceğini söyledi. İşbaşı eğitim programları, dünyadan "turkuaz kart"la nitelikli insan gücü çekme, kıdem tazminatı gibi birçok alanda reformları yakında Meclise sunacaklarını dile getiren Şimşek, şöyle konuştu:

"Bunların amacı istihdamı, kadınların iş gücüne katılımını artırmak, genç işsizliği azaltmaktır. Bu reformları hayata geçirirken tüm sosyal paydaşlarla istişare içinde olduk, olmaya devam edeceğiz. Türkiye iş gücü piyasası, birçok ülkeye göre katıdır. Bunda birçok faktör rol oynamaktadır. Bu reformun amacı, bu katılıkları sınırlamak, azaltmak ve böylece istihdamı daha da artırmaktır. İş gücü piyasasındaki katılığın bir nedeni, kısmi zamanlı ve esnek çalışma modellerinin eksikliğidir. Ülkemiz yüzde 10,6'lık kısmi zamanlı istihdam oranıyla OECD ülkeleri arasında düşük düzeyde yer almakta. Bazı ülkelerde bu oran, yüzde 35'lerin üzerindedir. Esnek çalışma imkanı getiren, beraberinde geçici iş ilişkisi kurma ve uzaktan çalışma imkanı getiren tasarının hayata geçirilmesiyle, hem kadın hem de gençlerin istihdamı artacak, Türkiye'de istihdam ve gelir düzeyi daha da artacak. Bu şekilde güçlü büyüme için potansiyelimiz olan genç nüfusumuzu daha etkin kullanmaya yönelik önemli reformu hayata geçirmiş olacağız. "

-Eğitim reformu...

Hiçbir ülkenin, nüfusunun yarısını etkin bir şekilde kullanmadan hedeflerini gerçekleştiremeyeceğine dikkati çeken Şimşek, bu yüzden, kadınların iş gücüne katılımını, kadınların iş hayatında daha etkin bir rol almasını önemsediklerini vurguladı.

Mehmet Şimşek, son 10 yılda kadınların iş gücüne katılım oranının 10 puan arttığını, bu noktada gelişmekte olan ülkeler arasında en iyi ülkenin Türkiye olduğunu anlatarak, "Bu olumlu bir gelişmedir ama yetersizdir. Çünkü kadınların iş gücüne katılım oranı hala AB normlarının oldukça altındadır. Bu nedenle, önümüzdeki dönemde kadınların iş gücüne katılım oranını artıracak, eğitime erişimi sağlayacak düzenlemeleri, teşvikleri, destekleri güçlü bir şekilde hayata geçirmeye devam edeceğiz" dedi.

Eğitim reformuna değinen Şimşek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Eğitime erişimi hiçbir dönemde olmadığı kadar artırdık. 4. sanayi devrimi nitelikli eğitim gerektiriyor. Çünkü önümüzdeki dönemde hakikaten yapay zeka, evlerde robot dönemi bu çağa, önümüzdeki döneme damgasını vuracaktır. Baş döndürücü bir hızla gelişen teknoloji, yeni meslek ve ihtiyaçların oluşumunu da gerektiriyor ve bu noktada bizim eğitimi yeniden yapılandırmamız, reform yapmamız gerekiyor. Bu amaçla eğitim reformunu önceliklendiriyoruz. İş gücü verimliliğinin artırılması için eğitimin niteliğinin, becerilerin artırılması, girişimciliğin özendirilmesi gerekiyor. Bu çerçevede, 2016 yılında öğretmen akademisini kuracağız çünkü eğitimde kalite için öğretmen olmazsa olmazdır. Eğitimcilerimizin yeni gelişmeler ışığında yetişmeleri bu çerçevede sağlanacaktır. Eğitim fakültelerini yeniden yapılandıracağız. Tüm müfredatı temel becerileri içerecek şekilde güncelliyoruz. Yabancı dil eğitimini daha güçlü bir şekilde destekleyeceğiz. Üniversitede kalite ve özerkliği odağına alan yeni bir Yükseköğretim Kanunu'nu inşallah hayata hep birlikte geçireceğiz. Yükseköğretim kalite kurulunu kuracağız. İş gücü piyasasında beceriyi artırmak için aktif iş gücü programlarına ilişkin bir izleme ve değerlendirme sistemi kuracağız. Çıraklık eğitiminin altyapısını daha da güçlendireceğiz. Meslek yüksekokullarını yeniden yapılandıracağız. Daha güçlü bir şekilde özel sektörün katkısını sağlayacağız. Bütün bunlarla eğitim-istihdam bağlantısını, tüm mesleki ve teknik eğitim okullarını geliştirerek güçlendireceğiz."

-"İki seçime rağmen..."

Diğer önemli bir reform alanının kamu maliyesi ve kamu yönetim reformu olduğunu belirten Şimşek, "Hükümetlerimiz döneminde kamu maliyesi alanında hiç yadsınamayacak kazanımlar elde ettik. Hakikaten geçen sene Türkiye, iki seçime rağmen bütçede genel kamuda dengeyi sağlamıştır. İki seçimin yapıldığı bir dönemde Türkiye kamu genel dengesinde neredeyse sıfır açık veriyor. Geçen sene gelişmekte olan ülkelerin ortalama bütçe açığı, gayrisafi yurt içi hasılanın yaklaşık yüzde 4,3'üydü. Gelişmekte olan ülkeler ortalama yüzde 4'ün üzerinde bir açık verirken, Türkiye iki seçime rağmen bütçede dengeyi sağlamış" diye konuştu.

Bunu yeterli bulmadıklarını, vergide adaleti sağlamak, vergiyi tabana yaymak, vergi gelirlerinin kalitesini artırmak için Gelir Vergisi Kanunu'nu hayata geçirmeleri gerektiğini, benzer şekilde mükellef haklarını artırmak ve vergide etkinliği sağlamak için Vergi Usul Kanunu'nu yeniden yazdıklarını ifade eden Şimşek, "Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununu güncelliyoruz, performans bütçe sistemine geçiş için çalışmalarımızı yapıyoruz, harcamaların rasyonelleştirilmesi için çalışmalarımızı tamamlayacağız" dedi.

Kamu Personel Reformunun çok önemli olduğunu, kamunun varlık sebebinin millete kaliteli hizmet sunmak olduğunu anlatan Şimşek, "Önümüzdeki dönemde özellikle Kamu Personel Reformu, verimlilik, hesap verilebilirlik, şeffaflık, performansa dayalı kültür ve e-devleti daha da güçlendirecek önemli adımları atmayı umut ediyoruz" diye konuştu.

Şimşek, yatırım ortamını iyileştirdiklerini, bu konuda önemli mesafe katettiklerini ama gelinen noktanın yeterli olmadığını dile getirerek, 1980-2002 döneminde Türkiye'ye 15 milyar dolarlık küresel doğrudan sermaye girişi olurken, 2003-2015 döneminde ise 165 milyar dolarlık küresel doğrudan yatırımın Türkiye'ye geldiğini, 5 bin olan küresel şirket sayısının neredeyse 47 bini bulduğuna dikkati çekti.

-"Türkiye doğru yolda"

"Bütün bunlar aslında Türkiye'nin doğru yolda olduğunu, Türkiye'de yatırım ortamının iyileştiğini, Türkiye'nin bu anlamda yatırımcıya güven verdiğini göstermektedir" diyen Şimşek, son dönemlerde olumsuz propagandaya, yurt içi ve dışındaki kötümser havaya rağmen, Türkiye'de otomotiv sektöründen birçok sektöre kadar önemli yatırımlar başlatıldığını vurguladı. Gelecek dönemde bazı reformları hayata geçireceklerini ifade eden Şimşek, bunlarla ilgili şu bilgiyi verdi:

"Yeni patent kanunu taslağını da hazırladık. Ekonomi Koordinasyon Kurulunda görüşüldü, yakında Meclise sevk edilecektir. Bürokrasinin daha da azaltılması, ihtisas mahkemelerinin kurulması, orta ve yüksek teknolojiyi üretime teşvik yine bu alandaki önemli gündem maddelerimizi oluşturmaktadır. AR-GE ve tasarım alanlarına destekleri artıracak bir fon oluşturuyoruz. Bu alandaki girişimcilere özel destek mekanizmaları oluşturacağız. Önümüzdeki dönemde Kalkınma Bankamızı yeniden yapılandıracağız. Çünkü bu Bankamızın fonksiyonu orta ve yüksek teknolojili projelerin desteklenmesi, AR-GE'nin ticarileşmesi şeklinde olmalıdır diye düşünüyoruz. Sermaye piyasalarının derinleştirilmesi çok önemlidir ve bu noktada da çok önemli teşvikler getirdik. Özellikle de yakın dönemde İslami finans araçlarının ve kurumların gelişmesi bence olumlu bir trenddir. Çünkü geleneksel yapının da zaman zaman küresel ölçekte sıkıntılara yol açtığını biliyoruz. Onun için hem enstrümanların çeşitlendirilmesi hem de finans sektörünün daha da tabii ki çeşitlendirilmesi, sermaye piyasalarının derinleştirilmesi Türkiye için son derece önemlidir. KOBİ'lerin taşınırlarının teminat olarak kullanılmasına imkan sağlayacağız. Bu çok önemli bir reform alanıdır ve hazine olarak şu anda üzerinde çalışıyoruz, inşallah bu yılın ilk yarısında Meclisimize getirmiş ve yasalaştırmış olacağız. KOBİ'lerin Türk standartları ve patent belge maliyetlerini yüzde 100 oranında destekleyeceğiz."

Mehmet Şimşek, ekonomide önemli kazanımların yanında bazı sorun alanları da bulunduğunu belirterek, şöyle konuştu:

"Temel sorun alanlarından biri tasarruf oranlarının düşük olmasıdır. Yüzde 16 seviyesinde olan tasarruf oranımız, benzer gelir düzeyindeki ülkelere göre son derece düşüktür. Tabii ki Türkiye'deki yatırımları iç tasarruflarla finanse etmeliyiz ve bu çerçevede de cari açığı önümüzdeki dönemde daha da azaltmalıyız. Önümüzdeki dönemde AR-GE destekleriyle katma değer zincirinde Türkiye'yi yukarı çıkartacağız ve böylece şirketlerimizin tasarruf imkanlarını artıracağız. Hane halkının tasarruf yapmasını da güçlü bir şekilde teşvik ediyoruz. Yani orta vadeli programımızın sonunda 2018 yılında biz tasarruf oranımızı yaklaşık yüzde 18 civarına yükseltmeyi hedefliyoruz. Önümüzdeki dönemde bireysel emeklilik sistemine otomatik katılımı sağlayacağız. Bu çerçevede bir reform çalışmamızı yakında Meclise sunacağız."

(Sürecek)