AK Parti'den Anayasa Çalışması Değerlendirmesi

TBMM - Meltem Yılmaz - TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu üyesi, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Şentop, komisyonun yapabileceğini yaptığını, bundan daha fazlasını yapamayacağını belirterek, "Otura otura, birbirimize baka baka maddeleri mi düzelteceğiz? Şimdi ne yapacağız, birbirimizin gözüne kaşına bakarak, anayasa maddelerini olgunlaştıracağız" dedi.

Şentop, komisyon çalışmalarına ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Nisan sonuna göre bakıldığında mesafe aldıklarını belirten Şentop, uzlaştıkları madde sayısının 46'ya çıktığını söyledi.

Madde içinde de mutabakatın fazla olduğunu dile getiren Şentop, "Daha önce mesela maddenin yüzde 30'unda mutabık kalmışız ama o yüzde 50-60'a çıkmış. Haksızlık yapmayalım diye söylüyorum, insaflı olmak bakımından. İlerleme var fakat bu ilerleme harcadığımız emeğe, süreye, milletin beklentisine göre çok ciddi bir ilerleme de değil. Çalışmaları inkar etmiyorum ama bu çalışmalarla bir yere varır mıyız, varamayız" dedi.

-"46 madde 4 kez gözden geçirildi"

Şentop, mutabakata varılan 46 maddenin, metnin üçte birini oluşturduğunu ifade ederek, "Temel Hak ve Hürriyetler" bölümünü önce yazdıklarını, sonra uzmanların, daha sonra kendilerinin gözden geçirmesiyle 4 kez ele aldıklarını söyledi. Şentop, bu bölümün ancak yarısında uzlaşabildiklerine işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu parametreleri dikkate alarak baktığımızda bu işin olması konusunda sıkıntı gözüküyor. Komisyonla, bu sürecin tamalanması konusunda sıkıntı var. 'Bir kere daha tekrar bakalım, tekrar üzerinden geçelim' demekle bu iş olmaz. Daha önce de konuştuğumuzda ortaya çıkan tablo şöyledi: Ortaya çıkan metni, genel başkanlara sunalım.  'Bizim elimizden gelen bu, bu kadarını yaptık, siz ne dersiniz?' diye onlara sorulsun. Genel Başkanlar ne diyecek, devam mı diyecek, başka bir yol mu diyecek, onu görelim. Ama 'oturalım masada, bir daha bakalım, dönelim bir daha okuyalım' dersek bu aşamada ciddiyetsizlik olur, yanlış olur. Ondan sonra tekrar bakıp değerlendiririz. AK Parti olarak, yeni anayasa konusunda elimizden geleni sonuna kadar yapma konusunda kararlıyız. Ortaya çıkan tabloyu değerlendirip, nasıl bir adım atabiliriz, onu daha sonra kamuoyuyla paylaşırız. Bu komisyon ne yapacak artık, otura otura, birbirimize baka baka maddeleri mi düzelteceğiz? Hadi ilk yazımda, 'bu ilk yazımdır' dedik. Onun için tekrar bakmanın bir anlamı vardı, baktık. Şimdi ne yapacağız, birbirimizin gözüne kaşına bakarak, anayasa maddelerini olgunlaştıracağız. "

-"Ya çalışmaları analizde sorun var ya da kötü niyet var"

CHP ve MHP'nin komisyon çalışmalarının devam etmesinden yana olduğunun anımsatılması üzerine Şentop, "Bu kadar zaman üzerinden geçtik, bir daha geçerken 'şurayı atlamışız, mutabık kalacağımız güzel bir yer daha çıktı' mı diyeceğiz? Tekrar tekrar üzerinden geçe geçe 46 maddeyi üç katına çıkartabilecek miyiz?" diye sordu.

Şentop, böyle bir şey olmayacağını belirterek, "Biz bu işi yaparız diyorsa arkadaşlar, böyle diyenler varsa; ya komisyonun çalışmalarını tahlil, analiz  etmekte bir sorun var ya da kötü niyet var. Başka türlü izah edilemez. Bu komisyon yapabileceğini yapmıştır, bundan daha fazlasını yapamaz. Ancak şu olabilir; belki genel başkanlar, 'bu komisyon böyle yapmış başka komisyon kuralım, daha farklı şekilde gözden geçirsin' gibi şeyler, başka bir takım yollar aramak lazım" diye konuştu.

-"İhtilafımız, hükümet sistemi tartışmasıdır"

CHP'nin, AK Parti'nin başkanlık sistemi önerilerinin görüşmeleri tıkadığına yönelik görüşünün sorulmasına Şentop, şöyle karşılık verdi:

"Bu  şu demektir; 'bizim kendi parantezlerimizi kaldırabileceğimiz aşağı yukarı 50 madde var ama biz Başkanlık sistemine inat olsun diye kaldırmıyoruz.' Bunu böyle anlarım o zaman. Öyle bir durum varsa, bunu niye Başkanlık sistemiyle ilişkilendiriyorsunuz? Temel hak ve hürriyetler bölümünde başkanlık önerisi yok. Temel hak ve hürriyetlerde 65 maddeden niye 50-55-60'ında anlaşamıyoruz? O zaman burada iyiniyet görmem. O zaman şunu demek istiyorlar; 'Başkanlık sistemi var diye biz bir takım rezevrlerimizi tutuyoruz, yaklaşık 50 madde. Başkanlık kalkarsa, bu maddelerdeki rezevrimizi kaldıracağız' . Bunu demek istiyorlarsa açıkça söylesinler, karşımıza çıkan tabloyu bilelim. Böyle tahmin üzerinden, varsayım üzerinden niye görüşümüzü revize edelim?"

-"Önceliğimiz yeni anayasa"

Mustafa Şentop, başkanlık sistemini savunduklarını, ama yeni anayasanın birinci öncelikleri olduğunu, yeni anayasa olacaksa da başkanlık sistemiyle ilgili görüşlerini revize edeceklerini bildirdi.

"Bunu söylüyoruz, hala aynı noktadayız" diyen Şentop, şu ifadeleri kullandı:

"Ama burada mesele sadece bizim başkanlık sistemi önerimiz  değil,  tartışma da bu şekilde sunuluyor bu yanlış. İhtilafımız, hükümet sistemi tartışmasıdır. MHP ile CHP de bugünkü sistemi savunmuyor ki... Onlar da başka sistemi, 61 anayasası modeli, klasik parlamenter sistemi savunuyor. Şu anki sistem bu değil. CHP'nin savunduğu bugünkünden farklı öneri  sorunsuz gibi gözüküyor;  bizim bugünkünden farklı önerimiz sorunlu gibi gözüküyor. Yanlış. Kamuoyunu yanıltıyorlar. MHP ve CHP farklı, biz farklı bir şey öneriyoruz. Onların da kendi görüşlerini gözden geçirmesi lazım. Anayasadan, referandumdan geçen cumhurbaşkanının halk tafından seçilmesi sisteminin kaldırılmasını istiyorlar. Olmaz. CHP'nin, 'başkanlık önerisi kalktığında 50 madde daha eklenir' önerisini ciddiye almıyoruz. Somut olarak, 'şu maddeler var, biz o maddelerdeki rezevimizi kaldırırız ama başkanlıkla ilgili görüşünüzü gözden geçirin' diye bir teklif söylüyorlarsa bakalım. Yeni bir anayasa olup olmayacak mı bizim değerlendireceğimiz şeyler bunlar. Komisyonda CHP ile anlaşmamız yetmiyor,  iki parti daha var. Biz yeni anayasa yapmak istiyoruz, Başkanlık sistemi dahil hiçbir mevzunun yeni anayasa yapımında bizi engellemesine müsaade etmeyiz. Ama sen maddelerin üçte birinde anlaşabilmişsin, başkanlık ile hiç alakası olmayan temel hak ve hürriyetlerin yarısında anlaşabilmişsin, başkanlık önerinizi revize edin demek, gerçek hayattan kopuk bir öneridir."

-"Kamuoyuna saygılı olmak lazım"

Şentop, uzlaşılan maddelerin kamuoyuna açıklanabileceğini, herkesin ortaya çıkan tabloyu görebileceğini de dile getirdi.

AK Parti'li Şentop, sözlerini, "Ne zaman ümit olunurdu; 80 maddeyi geçer, madde sayısı 170'lerden 120'ye inmiş olurdu, geriye kalan 30-40 madde bunu da hallederiz derdik. Şu anda üçte birinden azında uzlaşmışız. Ayıp. Hepimizin yaptığı işe saygısının olması lazım, kamuoyuna saygılı olmamız lazım" diye tamamladı. -