Sharapova'nın Dopingli Çıkması

Türkiye Dopingle Mücadele Komisyonu Genel Koordinatörü Prof. Dr. Rüştü Güner, dopingli çıkan Rus tenisçi Maria Sharapova'nın, 1 Ocak 2016'dan önce elde ettiği şampiyonlukların bu durumdan etkilenmeyeceğini söyledi.

Güner, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kadınlar dünya sıralamasının eski 1 numarası Sharapova'nın, sezonun ilk grand slam turnuvası Avustralya Açık'ın devam ettiği 26 Ocak'ta alınan örneklerinde rastlanan "meldonyum"un, Dünya Dopingle Mücadele Ajansı (WADA) tarafından 1 Ocak 2015 yılından itibaren "izlenen maddeler" grubuna dahil edildiğini belirtti.

Güner, kariyerinde 5 grand slam şampiyonluğu bulunan Sharapova'nın, 2016'dan önceki başarılarının etkilenip etkilenmeyeceği sorusuna, "Sharapova'nın kullandığı meldonyum, WADA tarafından bir yıldır izleniyor ancak resmi olarak yasaklı madde listesine giriş tarihi 1 Ocak 2016'dır. Bu nedenle sporcu, soruşturma sonunda suçlu bulunup ceza alsa bile bu tarihten önce aldığı başarılar, cezadan etkilenmez" yanıtını verdi.

WADA'nın, bilimsel araştırmalar sonucu her yıl yasaklı madde listesini yenilediğini dile getiren Güner, şöyle devam etti:

"Bir maddenin yasaklı listesine girmesi için o maddede 3 önemli özellik aranır. Maddenin performans artırıcı özelliğinin olması, ciddi yan etki oluşturması ve spor ruhunu yani adil yarışma ortamını bozması gerekir. Kalp hastalıklarında kullanılan ve özellikle dayanıklılık sporlarında performans artırıcı özelliği olan meldonyum da, son dönemde yapılan araştırmalar sonucu, yasaklı maddeler listesine girdi."

Güner, branşa bakılmaksızın her geçen gün artan doping kullanımına ilişkin, "Doping olaylarındaki artış, bunun ileride yasal olması gibi bir sonucu asla doğurmaz, doping olduğu sürece mücadele de devam edecektir. Çünkü ilaçların yan etkileri var. Bu, sadece adil yarışma için değil insan sağlığı için de yapılan bir mücadele" ifadelerini kullandı.

Rüştü Güner, Türkiye'de doping kullanımının, yüzde 15'lerden binde birlere kadar düştüğünü de sözlerine ekledi.

Meldonyum nedir

Bir organ veya dokuya yetersiz kan gelmesi ya da yerel kansızlık olarak tanımlanabilecek "iskemi" hastalarının kullandığı ilaçlarda bulunan meldonyum maddesinin, kan akışını arttırma özelliği bulunuyor.

16 Eylül 2015'te yasaklı maddeler listesine alınmasına karar verilen ve 1 Ocak'ta listeye giren meldonyum, WADA yönetmeliğine göre, "hormon ve metabolik düzenleyiciler" sınıfına giriyor.

Aile fertlerinde şeker hastalığı bulunan Sharapova, "mildronat" diye de adlandırılan ilacı, magnezyum eksikliği sebebiyle doktorunun gözetiminde kullandığını söylemişti.

Dopingi tespit etmek kolay değil

Kan veya idrar numunelerinin yanı sıra biyolojik pasaporttaki sapmalardan da tespit edilebilen doping, Sharapova'dan önce birçok ünlü sporcunun da kariyerine leke sürdü. Lance Armstrong, Alberto Contador, Martina Hingis, Ben Johnson, Marion Jones, Tyson Gay, Yuliya Zaripova, Marta Domínguez gibi dünyaca ünlü sporcular dışında Türkiye'den Nevin Yanıt ve Aslı Çakır Alptekin de doping yaptığı gerekçesiyle ceza aldı.

Özellikle ilk olarak Uluslararası Bisiklet Birliği'nin (UCI) kullandığı, 2011'de ise Uluslararası Atletizm Federasyonu (IAAF) tarafından kullanılmaya başlanan biyolojik pasaport sayesinde WADA'nın eli güçlendi.

"Sporcuların biyolojik değerlerinin kaydedildiği bilgi bankası" olan biyolojik pasaport sayesinde, sporcuların kan ve idrar örneklerinden bir profil çıkartılıyor ve sabıkasına kaydediliyor. Daha sonra yapılan testlerde, normal değerlere oranla bir sapma göze çarparsa sporcu incelemeye alınıyor ve belirli bir yasaklı madde aranmasına gerek kalmadan, doping yapılıp yapılmadığı anlaşılabiliyor. Fakat doping analiz laboratuvarlarındaki ölçüm hassasiyeti ne kadar gelişse de gizleyici maddeler gibi metotlarla hala doping kurallarının arkasından dolanmaya çalışılıyor. Dünya Dopingle Mücadele Ajansı (WADA) sürekli yasaklı maddeleri güncellese de bazı sporcular listede yer almayan yeni nesil ilaçları, performans artırıcı olarak kullanarak haksız rekabet yaratıp, etik ve hukuksal kurallara aykırı davranabiliyor.